Dlaczego tak ważne jest poprawienie wykrywalności raka jamy ustnej?

Utrzymujące się nieprawidłowe plamy lub owrzodzenia w jamie ustnej mogą oznaczać raka jamy ustnej lub potencjalnie złośliwe zaburzenia jamy ustnej (ang. potentially malignant disorders, OPMD). OPMD mogą czasami przekształcić się w raka jamy ustnej, ale jeśli zostaną zidentyfikowane odpowiednio wcześnie, to wyniki leczenia pacjentów mogą się poprawić.

Jaki jest cel tego przeglądu?

Diagnostyka raka jamy ustnej polega na chirurgicznym usunięciu fragmentu zmienionej chorobowo tkanki (biopsja), który jest następnie przesyłany do laboratorium w celu zbadania komórek pod mikroskopem. Jest to bolesne dla pacjentów i wiąże się z opóźnieniem dotyczącym poznania wyników. Celem tego przeglądu Cochrane było poznanie dokładności mniej inwazyjnych badań diagnostycznych, które mogłyby w odpowiednim czasie dostarczyć wyniki. Badacze Cochrane do przeglądu włączyli 63 badania, aby odpowiedzieć na to pytanie.

Co oceniano w niniejszym przeglądzie?

Oceniono 3 testy, które stosowano oprócz badania wizualnego.

- Barwienie przyżyciowe za pomocą płynu, który można stosować jako płyn do płukania jamy ustnej lub nakładać bezpośrednio na przypuszczalnie zmienione chorobowo miejsce w jamie ustnej. Uważa się, że każde miejsce, które zabarwia się po zastosowaniu tego płynu, z dużym prawdopodobieństwem wskazuje na raka jamy ustnej lub OPMD.
- Cytologia jamy ustnej: za pomocą szczoteczki usuwane są komórki z przypuszczalnie zmienionego chorobowo miejsca, które następnie wysyła się do laboratorium w celu wykonania badania mikroskopowego.
- Wykrywanie za pomocą światła: specjalne światło świecące w jamie ustnej, które prawdopodobnie sprawia, że obszary nowotworowe wyglądają inaczej niż obszary zdrowe.

W niewielkiej liczbie badań oceniano kombinację tych testów. W żadnym z badań nie oceniano dokładności testów z krwi lub śliny.

Jakie są główne wyniki tego przeglądu?

Do przeglądu włączono 63 badania obejmujące 7942 nieprawidłowe zmiany lub owrzodzenia jamy ustnej. Każdy uczestnik badania przeszedł ≥1 badanie diagnostyczne oraz biopsję chirurgiczną.

Odsetek osób z rakiem jamy ustnej lub OPMD zidentyfikowanych na podstawie biopsji chirurgicznej wahał się od 4% do 97%. Na podstawie danych dorosłych uczęszczających do ogólnych gabinetów stomatologicznych w Wielkiej Brytanii, w próbie 1000 zmian chorobowych 25 okazało się rakiem jamy ustnej lub OPMD, a 975 zmian nie stanowiło raka jamy ustnej lub OPMD.

- Spośród 1000 zmian badanych przy użyciu barwienia przyżyciowego: 22 osoby zostaną prawidłowo zidentyfikowane jako posiadające raka jamy ustnej lub OPMD (wyniki prawdziwie dodatnie), ale 3 zmiany, które rzeczywiście są rakiem jamy ustnej lub OPMD, pozostaną niewykryte, a ich ujemne wyniki testu będą nieprawidłowe (wyniki fałszywie ujemne). 663 zmiany chorobowe zostaną prawidłowo zidentyfikowane jako nieposiadające raka jamy ustnej lub OPMD (wynik prawdziwie dodatni), ale 312 osób zostanie błędnie zidentyfikowanych; ich dodatnie wyniki testu będą sugerować, że mają raka jamy ustnej lub OPMD (wynik fałszywie dodatni).

- Dla cytologii jamy ustnej: 23 zmiany zostaną prawidłowo zidentyfikowane jako mające raka jamy ustnej lub OPMD (wyniki prawdziwie dodatnie), ale 2 zmiany, które naprawdę są rakiem jamy ustnej lub OPMD, pozostaną niewykryte (wyniki fałszywie ujemne). 917 zmian zostanie prawidłowo zidentyfikowanych jako wolne od raka jamy ustnej lub OPMD (wyniki prawdziwie ujemne), ale 58 zmian zostanie nieprawidłowo zidentyfikowanych (wyniki fałszywie dodatnie).

- Dla testów opartych na świetle: 22 zmiany zostaną prawidłowo zidentyfikowane jako mające raka jamy ustnej lub OPMD (wyniki prawdziwie dodatnie), ale 2 zmiany, które naprawdę są rakiem jamy ustnej lub OPMD, pozostaną niewykryte (wyniki fałszywie ujemne). 488 zmian zostanie prawidłowo zidentyfikowanych jako wolne od raka jamy ustnej lub OPMD (wyniki prawdziwie ujemne), ale 487 zmian zostanie nieprawidłowo zidentyfikowanych (wyniki fałszywie dodatnie).

Istniało znaczne zróżnicowanie w dokładności barwienia przyżyciowego i testów opartych na świetle, co oznaczało, że wyniki przyszłych badań mogą przyjmować szeroki zakres wartości.

Jak wiarygodne są wyniki badań włączonych do niniejszego przeglądu?

W wielu badaniach pojawiły się niedociągnięcia metodologiczne, które narażały je na istnienie dużego ryzyka błędu systematycznego. Pewność dowodów oceniliśmy jako umiarkowaną dla cytologii jamy ustnej i niską lub bardzo niską dla pozostałych testów.

Do kogo odnoszą się wyniki niniejszego przeglądu?

Badania uwzględnione w niniejszym przeglądzie zostały przeprowadzone w wielu różnych krajach, ale żadne z nich nie pochodziło z Afryki. Większość badań przeprowadzono w szpitalach. Badania te opublikowano w latach 1980–2020.

Jakie wnioski płyną z niniejszego przeglądu?

Mimo że cytologia była najdokładniejszym ze wszystkich badań, żadnego z nich nie można zalecać jako zamiennik dla obecnie stosowanego standardu, a więc biopsji chirurgicznej i oceny patologicznej. Większość badań dotyczyła pacjentów, którzy zostali skierowani do kliniki szpitalnej w celu przeprowadzenia dalszych badań, dlatego też posiadamy jedynie ograniczone informacje na temat tego, jak byłyby one dokładne w przypadku stosowania przez dentystę ogólnego lub lekarza pierwszego kontaktu.

Na ile aktualny jest ten przegląd?

Autorzy przeglądu wyszukali i wykorzystali badania opublikowane do 20 października 2020 r.