Stosowanie tabletek jest wygodnym i łatwym sposobem łagodzenia bólu po cięciu cesarskim, podczas którego nacina się powłoki brzuszne i macicę w celu odebrania porodu. Naszym celem była ocena skuteczności, bezpieczeństwa oraz opłacalności stosowania różnych rodzajów doustnych leków (tabletek) przeciwbólowych. Leki te uśmierzają ból na różne sposoby. Opioidy zmniejszają uczucie bólu, łagodzą reakcję na ból, a także zwiększają tolerancję bólu wywierając wpływ na układ nerwowy. Niektóre nieopioidowe leki przeciwbólowe działają na tkanki osłabiając reakcję na substancje zapalne uwalniane w miejscu uszkodzenia tkanek. Leki łączone (takie jak paracetamol i kodeina) mogą wywierać silniejszy efekt, ponieważ mechanizmy działania ich składników są różne. Nie wiemy jak uśmierzają ból inne doustne leki przeciwbólowe, np. alfa-2 agoniści (klonidyna) oraz gabapentyna (zwykle używana przy nerwobólu, który towarzyszy półpaścowi oraz przewlekłemu bólowi) . Dobra kontrola bólu może skrócić czas spędzany w szpitalu po cięciu cesarskim, zwiększyć zadowolenie pacjentek oraz obniżyć koszty opieki zdrowotnej.

Przeglądając piśmiennictwo odnaleziono 63 artykuły oceniające ból po cięciu cesarskim, ale jedynie 13 badań spełniało nasze kryteria włączenia, z czego tylko w 8 badaniach (obejmujących 962 kobiety) przedstawiono wyniki leczenia będące przedmiotem oceny w niniejszym przeglądzie. Spośród 8 badań, których wyniki wykorzystano w niniejszym przeglądzie, jedynie 4 cechowały się niskim ryzykiem błędu systematycznego. Wszystkie z wykorzystanych badań obejmowały niewielkie liczby kobiet (od 40 do 136).

Podawane doustnie leki nieopioidowe, opioidowe oraz łączone porównywaliśmy z placebo i brakiem leczenia. Dostępne dane nie wystarczały, aby określić efekt dodatkowych leków przeciwbólowych (tabletek lub zastrzyków) u kobiet które przyjmowały opioidowe, nieopioidowe lub łączone leki przeciwbólowe, w porównaniu z placebo. Nie dysponowano również dostatecznymi danymi, aby określić wpływ leków opioidowych na konieczność stosowania dodatkowych środków przeciwbólowych w porównaniu z lekami nieopioidowymi oraz łączonymi . Oceny poszczególnych leków nieopioidowych wskazywały, że stosowanie gabapentyny wiązało się z mniejszym zapotrzebowaniem na dodatkowe środki przeciwbólowe w porównaniu z placebo, jednak analiza danych dla innych leków doustnych (celekoksyb, ibuprofen, ketoprofen, naproksen, paracetamol) dostarczyła wyników obarczonych większą niepewnością. Zastosowanie paracetamolu z kodeiną skutkowało mniejszą potrzebą przyjmowania dodatkowych środków łagodzących ból w porównaniu z placebo. Stwierdzono, że duża i mała dawka gabapentyny oraz duża dawka ketoprofenu skuteczniej niż placebo zapobiegało stosowaniu dodatkowych środków uśmierzających ból. Z drugiej strony, duża dawka ketoprofenu, a także duża i mała dawka tramadolu nie różniły się od placebo pod względem wpływu na potrzebę stosowania dodatkowych środków przeciwbólowych. Jednak należy zwrócić uwagę, że podstawę tych dodatkowych analiz (dotyczących różnych leków i różnych dawek) stanowi stosunkowo niewiele badań (1-2) obejmujących małą liczbę kobiet (40-136).

Działania niepożądane, w tym nudności, wymioty i senność, występowały częściej w przypadku stosowania środków przeciwbólowych ze wszystkich grup (tzn. leków opioidowych, nieopioidowych i łączonych) w porównaniu z placebo lub brakiem leczenia. We wszystkich badaniach stosowanie dodatkowych środków uśmierzających ból było postępowaniem rutynowym oraz podejmowanym w przypadku bólu przebijającego; w tym celu wykorzystywano różne leki.

W żadnym z badań nie oceniono następujących skutków (wyników) leczenia: odpowiedniego uśmierzenia bólu, liczby dni hospitalizacji po operacji, ryzyka ponownej hospitalizacji ze względu na ból w obszarze poddanym zabiegowi, pełnego karmienia piersią przy wypisie, częściowego karmienia piersią przy wypisie, matczynej depresji poporodowej oraz opłacalności badanych interwencji.

Ze względu na ograniczone dane nie można było wyciągnąć wniosków wskazujących, która metoda doustnego leczenia przeciwbólowego po cięciu cesarskim jest najbezpieczniejsza i najskuteczniejsza. Konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań. Należałoby porównać różne rodzaje leków przeciwbólowych pod kątem bezpieczeństwa, skuteczności i kosztów ich stosowania.