Poronienie nawracające definiuje się jako dwa, trzy lub więcej następujących po sobie samoistnych poronień we wczesnej ciąży. Dotyka to niewielkiej liczby (1% do 3%) kobiet w wieku rozrodczym. Wiele kobiet w ciąży może nie rozpoznać poronienia do momentu, gdy po 10 tygodniu ciąży wystąpią skurcze i krwawienie maciczne. Istnieje ryzyko powtórnych poronień po pierwszej utracie ciąży, a szanse na prawidłowy przebieg ciąży są różne. Pierwotne przyczyny niektórych poronień nawracających obejmują zarówno czynniki pochodzące ze strony matki, jak i płodu, a konkretne leczenie ukierunkowane na źródło problemu może okazać się skuteczne. Podłoże poronień może jednak nie zostać zidentyfikowane, a przyczyna większości poronień nawracających pozostaje niewyjaśniona. Nie ma uniwersalnych zaleceń dotyczących leczenia niewyjaśnionych poronień nawracających. Chińskie leki ziołowe od wieków stosowano szeroko w krajach azjatyckich, a w ostatnich latach stały się popularną formą leczenia alternatywnego w krajach zachodnich. W wielu badaniach klinicznych wykazano, że stosowanie chińskich leków ziołowych może pozytywnie wpływać na ciążę oraz poprawiać współczynnik urodzeń poprzez zapobieganie poronieniom i wspieranie dalszego przebiegu ciąży.

W badaniach wykorzystano różne preparaty chińskiej medycyny ziołowej (tabletkę Shou Tai, wywar Yangxi Zaitai, wywar Bushen Antai oraz niektóre zmodyfikowane formuły). Podstawowa receptura zawierała przede wszystkim popularne chińskie leki ziołowe (nasiona kanianki, gałązkę gązewnika chińskiego, korzeń szczeci himalajskiej, kłącze atraktylodu wielkogłówkowego, lek ze skóry osła, korę eukomii, skórkę mandarynki, korzeń dzwonkowca, korzeń piwonii białej, korzeń tarczycy bajkalskiej, korzeń traganka mongolskiego, dzięgiel chiński, itp.). Spośród leków medycyny zachodniej stosowano: tokolityki - takie jak salbutamol i siarczan magnezu, suplementację ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej, progesteronu czy dydrogesteronu oraz suplementację wspomagającą - np. witaminy E, witaminy K i kwasu foliowego.

Żeby ocenić skuteczność interwencji poszukiwaliśmy danych naukowych aktualnych na dzień 1 czerwca 2015 r. i znaleźliśmy 9 badań (obejmujących 861 kobiet). Wszystkie badania były mało wiarygodne pod względem metodologicznym i obciążone niejasnym ryzykiem błędu systematycznego. W żadnym badaniu nie stosowano placebo, odpoczynku w łóżku ani braku leczenia jako interwencji kontrolnej. W jednym badaniu analizowano skuteczność psychoterapii w porównaniu z chińskimi ziołami.

Podawanie chińskich leków ziołowych łącznie z innymi lekami wiązało się z uzyskaniem większego odsetka kontynuowanych ciąż po 20 tygodniach (92,1% w porównaniu z 72%; 2 badania obejmujące 189 kobiet) oraz większego odsetka żywych urodzeń (79,7% w porównaniu z 44,2%; 6 badań obejmujących 601 kobiet), w porównaniu ze stosowaniem samej farmakoterapii. Liczba urodzeń żywych nie różniła się gdy porównano przyjmowanie samych chińskich leków ziołowych ze stosowaniem wyłącznie farmakoterapii (1 badanie obejmujące 80 kobiet). W tym badaniu nie przedstawiono porównania dotyczącego odsetka kontynuowanych ciąż. W porównaniu ze stosowaniem samej psychoterapii, odsetek urodzeń żywych był większy w grupie kobiet, które poddano leczeniu chińskimi lekami ziołowymi łącznie z psychoterapią (91,1% vs 68,9%).

W większości badań nie raportowano żadnych informacji na temat działań niepożądanych u matek lub dzieci. Na podstawie wyników tylko dwóch badań (z udziałem 341 kobiet) stwierdzono, że u matek nie obserwuje się żadnych działań niepożądanych (jedno badanie porównujące stosowanie złożonych leków z innymi lekami i jedno badanie porównujące stosowanie samego chińskiego złożonego leku ziołowego z innymi lekami w monoterapii). Tylko w jednym badaniu (w którym porównywano stosowanie samego chińskiego leku ziołowego z innymi lekami w monoterapii) wykazano, że nie wystąpiły żadne nieprawidłowości u dzieci zarówno przed narodzinami, jak i po narodzinach.

W żadnym raporcie z badania nie wskazano ograniczeń metodologicznych. Nie wiadomo, które chińskie leki ziołowe lub ich kombinacje są skuteczne.

Zgodnie z unikalnymi metodami diagnozy i klasyfikacją medycyny chińskiej, preparaty (receptury) mogą różnić się w zależności od podtypu nawracających poronień. Większość lekarzy medycyny chińskiej modyfikuje klasyczne receptury w zależności od poszczególnych objawów klinicznych. Niektóre klasyczne leki ziołowe zmodyfikowano na potrzeby leczenia. W związku z tym, wniosek dotyczący skuteczności w naszym badaniu mógł odnosić się jedynie do ogólnego wpływu stosowania chińskich leków ziołowych na wyniki dotyczące poronień nawracających. Podsumowując, w leczeniu niewyjaśnionych poronień nawracających stosowanie chińskich leków ziołowych w połączeniu z innymi lekami może przynosić więcej korzyści niż stosowanie samych leków w monoterapii, ale dane naukowe dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa leczenia samymi chińskimi lekami ziołowymi pozostają niejasne.

Nie znaleźliśmy danych, które umożliwiłyby ocenę bezpieczeństwa i toksyczności takiej interwencji u kobiet i ich dzieci, ani danych dotyczących wszystkich innych wyników dotyczących matek i ich dzieci. Aby móc w pełni ocenić przydatność chińskich leków ziołowych w leczeniu niewyjaśnionych poronień nawracających, konieczne jest przeprowadzenie większej liczby wysokiej jakości badań.