Jaki jest cel i co jest istotne?

Mimo, że ciężkie nudności i wymioty w ciąży (niepowściągliwe wymioty ciężarnych) rzadko powodują zgon, są poważną przyczyną złego stanu zdrowia, a ponadto mają konsekwencje emocjonalne, fizyczne i ekonomiczne. Kobiety mogą wymagać leczenia szpitalnego oraz mogą nie być w stanie pracować. Czasami wymioty mogą także powodować powikłania w ciąży i niepożądane skutki dla niemowląt, takie jak mała masa urodzeniowa. Dostępnych jest wiele leków, komplementarnych i alternatywnych metod leczenia. Celem niniejszego przeglądu była ocena skuteczności i bezpieczeństwa interwencji stosowanych w leczeniu niepowściągliwych wymiotów ciężarnych.

Jakie dane naukowe znaleźliśmy?

Włączono dwadzieścia pięć badań (w których uczestniczyły 2052 kobiety), obejmujących 18 różnych porównań interwencji o szerokim zakresie, takich jak: akupresura/akupunktura, opieka ambulatoryjna, dożylne podawanie płynów oraz różne powszechnie stosowane leki przeciwwymiotne. Jakość włączonych badań była zróżnicowana i dla większości wyników, dane z pojedynczych badań, obejmujących małą liczbę uczestników, oceniono jako niskiej lub bardzo niskiej jakości. Poniżej opisaliśmy wyniki dla wybranych, ważnych porównań, pozostałe porównania zostały szczegółowo opisane w tekście głównym.

Nie odnaleziono jednoznacznych danych naukowych wskazujących na różnice pomiędzy akupunkturą i placebo w częstości występowania objawów lęku i depresji, samoistnego poronienia, przedwczesnego porodu lub zgonu okołoporodowego.

Nie odnaleziono wystarczających danych naukowych wskazujących na jednoznaczne różnice pomiędzy akupunkturą a metoklopramidem (lek o działaniu przeciwwymiotnym) w zmniejszeniu nasilenia lub częstości ustąpienia nudności lub wymiotów.

Kobiety stosujące witaminę B6 były nieco dłużej hospitalizowane w porównaniu do kobiet otrzymujących placebo, jednakże nie wykazano jednoznacznych różnic dla innych wyników, takich jak: średnia liczba epizodów wymiotów, wskaźnik ponownej hospitalizacji lub działania niepożądane.

W porównaniu dwóch leków przeciwwymiotnych - metoklopramidu i ondansetronu, nie wykazano jednoznacznych różnic w nasileniu nudności lub wymiotów, jednak większość kobiet przyjmujących metoklopramid skarżyła się na senność i suchość w ustach. W badaniu porównującym metoklopramid z prometazyną, więcej kobiet przyjmujących prometazynę zgłaszało senność i zawroty głowy, jednakże nie było jednoznacznych różnic pomiędzy grupami w odniesieniu do innych wyników, w tym jakości życia oraz innych działań niepożądanych. W badaniu porównującym ondansetron z prometazyną, kobiety spędziły podobny czas w szpitalu, jednakże prometazyna zwiększała sedację (uspokojenie, zmniejszenie napięcia i niepokoju, często w połączeniu z sennością; przyp. tłum.).

W odniesieniu do kortykosteroidów, nie zaobserwowano różnic w liczbie dni hospitalizacji w porównaniu z placebo, jednakże zaobserwowano spadek częstości powtórnej hospitalizacji. Dla innych wyników takich jak powikłania ciąży, poronienia, martwe urodzenia i wady wrodzone, przedwczesny poród oraz działania niepożądane, nie było wystarczających danych naukowych, aby wykazać różnice pomiędzy grupami.

W badaniu porównującym hydrokortyzon (kortykosteroid) z metoklopramidem, dla głównego punktu końcowego (wyniku) nie było dostępnych danych, ale nie stwierdzono różnic pod względem częstości powtórnej hospitalizacji.

W badaniu porównującym prometazynę i prednizolon (kortykosteroid), w grupie otrzymującej prednizolon zaobserwowano zwiększenie nasilenia nudności po 48 godzinach ale nie w okresie 17 dni. Nie było jednoznacznych różnic w liczbie epizodów wymiotów. Nie było wystarczających danych pozwalających na stwierdzenie różnic pomiędzy grupami w odniesieniu do martwych urodzeń, zgonów noworodków oraz przedwczesnego porodu.

Co to oznacza?

Biorąc pod uwagę, że dostępnych jest niewiele danych naukowych potwierdzających przewagę jednej interwencji nad drugą w leczeniu niepowściągliwych wymiotów ciężarnych, niezbędne są większe badania z grupą kontrolą w celu oceny omawianych terapii. Należy przeprowadzić więcej badań porównujących działania niepożądane i bezpieczeństwo, jak również koszty ekonomiczne oraz korzyści z interwencji, aby ułatwić wybór optymalnego leczenia.

Dostępność danych naukowych dotyczących działań niepożądanych występujących u matki i dziecka była ograniczona i nie odnaleźliśmy żadnych badań oceniających dietę lub inne interwencje związane ze stylem życia.