Pytanie przeglądu
Czy pacjenci cierpiący na zawroty głowy z różnych przyczyn odnoszą korzyści ze stosowania leku betahistyny?
Wprowadzenie
Zawroty głowy to objaw polegający na doznawaniu fałszywego wrażenia ruchu. Uważa się, że ten typ zawrotów głowy pochodzi z narządu równowagi ucha wewnętrznego lub jego połączeń z mózgiem. Jest to często doświadczany objaw, który w znacznym stopniu może utrudniać normalną aktywność. Betahistyna to lek, który może działać poprzez zwiększanie przepływu krwi w uchu wewnętrznym. Celem niniejszego przeglądu jest ocena czy betahistyna jest bardziej skuteczna niż placebo (imitacja leku) w leczeniu objawowym zawrotów głowy występujących z różnych przyczyn u pacjentów w każdym wieku.
Charakterystyka badania
Włączono 17 badań, które w sumie objęły 1025 uczestników. W 16 badaniach, obejmujących 953 osoby, porównywano betahistynę z placebo. Autorzy przeglądu ryzyko wystąpienia błędu w tych badaniach ocenili jako wysokie lub niejasne. Wszystkie badania, których wyniki nadawały się do analizy, trwały trzy miesiące lub krócej. W jednym z badań, obciążonym dużym ryzykiem błędu, obejmującym 72 osoby z łagodnymi napadowymi położeniowymi zawrotami głowy (BPPV), porównywano betahistynę z placebo; wszyscy pacjenci wykonywali również manewry repozycyjne Epley'a (określone zmiany pozycji głowy w kierunku ucha zdrowego i chorego - przyp. tłum). Jakość danych autorzy ocenili ogólnie jako niską.
Włączone do przeglądu badania znacząco różniły się pod względem rodzaju uczestników, rozpoznań, dawki betahistyny i czasu jej przyjmowania, przyjętej metodyki oraz sposobu mierzenia poprawy.
Główne wyniki
Zebrane dane wskazują, że odsetek pacjentów zgłaszających zmniejszenie nasilenia zawrotów głowy był istotnie większy w grupie betahistyny niż w grupie placebo. Jednakże ze względu na znaczące zróżnicowanie wyników badań, do wyniku całościowej analizy należy podchodzić z ostrożnością.
Odsetek pacjentów zgłaszających skutki uboczne leku był podobny w obydwu grupach: 16% w grupie betahistyny i 15% w grupie otrzymującej placebo. Ogólnie biorąc, 16% pacjentów z obu grup wycofało się z badań.
Dane dotyczące wpływu betahistyny, oparte na obiektywnych testach badających funkcjonowanie narządu równowagi w uchu wewnętrznym, były niewystarczające. Brakowało także informacji dotyczących wpływu betahistyny na ogólną jakość życia czy liczbę upadków.
Jakość danych naukowych
Autorzy ocenili jakość danych zawartych we włączonych badaniach jako niską, co oznacza, że przedstawione oszacowania wpływu betahistyny mogą okazać się niedokładne. Powyższe dane naukowe były aktualne we wrześniu 2015 r.
Podsumowanie
Niska jakość danych pozwala przypuszczać, że pacjenci cierpiący na zawroty głowy z różnych przyczyn, stosując betahistynę, mogą odnieść pewne korzyści w zakresie zmniejszenia nasilenia zawrotów głowy. Betahistyna jest na ogół dobrze tolerowana. Przyszłe badania nad sposobami postępowania objawowego w zawrotach głowy będą musiały wykorzystywać bardziej rygorystyczną metodologię oraz włączyć do analizy wyniki, które są istotne z punktu widzenia pacjentów i ich rodzin.
Tłumaczenie: Joanna Zając Redakcja Katarzyna Mistarz