Pytanie badawcze

Prezentowany przegląd został opracowany w celu oceny, czy ksylitol, naturalny słodzik, stosowany w produktach takich jak słodycze, cukierki, gumy do żucia czy pasty do zębów, może pomóc w zapobieganiu próchnicy zębów u dzieci i dorosłych.

Wprowadzenie

Próchnica zębów jest powszechną chorobą dotykającą do 90% dzieci i większość dorosłych na całym świecie. Próchnica wpływa na jakość życia i może być powodem dla którego tysiące dzieci wymaga leczenia stomatologicznego w znieczuleniu ogólnym w szpitalu. Jednak można temu łatwo zapobiec i leczyć za pomocą dobrych nawyków zdrowotnych, takich jak regularne mycie zębów pastą do zębów, która zawiera fluor oraz ograniczenie spożywania słodkich produktów i napojów. W przypadku zaniechania powyższych nawyków, w jamie ustnej rozwijają się bakterie, które powodują próchnicę, namnażają się i przyklejają do powierzchni zębów tworząc lepką warstwę. Dostarczanie cukru w pożywieniu lub napojach powoduje, że niepożądane bakterie, obecne w warstwie pokrywającej powierzchnie zębów, mogą produkować kwas, powodując ubytki w zębach.

Ksylitol jest naturalnym środkiem słodzącym, który jest równie słodki jak zwykły cukier (sacharoza). Ksylitol oprócz bycia alternatywą dla tradycyjnego cukru, ma także inne właściwości, które, jak się uważa, mogą zapobiegać próchnicy zębów. Należą do nich: zwiększenie produkcji śliny oraz zmniejszenie wzrostu szkodliwych bakterii w jamie ustnej przez co zmniejsza się produkcja kwasu.

U ludzi, ksylitol może powodować potencjalne skutki uboczne, takie jak: wzdęcia, nadmierne wydalanie gazów i biegunka.

Charakterystyka badania

Autorzy należący do Cochrane Oral Health Group w ramach niniejszego przeglądu przeprowadzili analizę istniejących badań i danych naukowych. Dane naukowe są aktualne do 14 sierpnia 2014 r Przegląd obejmuje 10 badań opublikowanych od 1991 do 2014 roku. W badaniach tych 7969 uczestników zostało losowo przydzielonych do grup otrzymujących: produkty z ksylitolem lub placebo (substytut bez ksylitolu) lub grupy bez interwencji. Porównywano w nich nasilenie próchnicy. Spośród 7969 uczestników, 5903 włączono do analizy. Jedno z badań obejmowało osoby dorosłe, pozostałe badania przeprowadzono w grupie dzieci w wieku od 1 miesiąca do 13 lat. Badane produkty wymagały, aby trzymać je w ustach i ssać (różne rodzaje tabletek do ssania i słodycze) lub były powoli uwalniane przez smoczek, miały postać pasty do zębów, syropów oraz chusteczek.

Główne wyniki

Istnieją pewne dane naukowe wskazujące, że stosowanie pasty do zębów z fluorem zawierającej ksylitol może zmniejszyć nasilenie próchnicy w zębach stałych u dzieci o 13% w ciągu 3 lat, w porównaniu do pasty do zębów zawierającej tylko fluor. W badanym okresie nie wystąpiły działania niepożądane wśród dzieci. Pozostałe dane naukowe nie pozwalają nam sformułować wniosków, czy inne produkty zawierające ksylitol mogą zapobiegać próchnicy zębów u niemowląt, starszych dzieci lub dorosłych.

Jakość danych naukowych

Jakość dostępnych danych naukowych została oceniona jako niska lub bardzo niska ze względu na niewielką liczbę dostępnych badań, niepewność co do otrzymanych wyników oraz wątpliwości odnośnie sposobu przeprowadzenia badań.