Pytanie badawcze
Celem tego przeglądu była ocena skuteczności chirurgicznego i niechirurgicznego leczenia rozkojarzonego odchylenia pionowego.
Wprowadzenie
Odchylenie oka (zez) polega na mimowolnym ustawieniu jednej lub obu gałek ocznych, które może być do wewnątrz, na zewnątrz, ku górze lub ku dołowi. W niniejszym przeglądzie poddano ocenie leczenie konkretnego typu zeza, w którym jedna lub obie gałki oczne mimowolnie odchylone są ku górze, określanego jako zdysocjowane odchylenie pionowe (DVD). DVD może występować zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Niektóre osoby potrafią kontrolować DVD i wykrywa się je tylko podczas badania. U innych, DVD zdarza się nagle jako mimowolne odchylenie gałki ocznej ku górze. Utrzymanie kontroli nad ustawieniem oka może stanowić trudność i powodować niepokój w sytuacjach społecznych. Stan ten może również powodować dwojenie lub pogorszenie ostrości wzroku.
Powszechną metodą leczeniem DVD jest zabieg operacyjny. Leczenie nieobejmujące zabiegów chirurgicznych jest niezbyt częste. Dane naukowe na temat skuteczności leczenia (zarówno chirurgicznego, jak i niechirurgicznego) w przypadku DVD są ograniczone.
Charakterystyka badań
Wyszukiwanie badań przeprowadziliśmy 3 sierpnia 2015 r. Odnaleźliśmy cztery badania kliniczne z randomizacją (RCT) na temat chirurgicznego leczenie DVD. Nie odnaleźliśmy natomiast żadnych badań oceniających metody niechirurgiczne. Jedno badanie zostało przeprowadzone w Kanadzie i porównywano w nim procedurę chirurgicznego przemieszczenia mięśnia (przesunięcia przyczepu mięśnia skośnego dolnego do przodu) z jego resekcją lub bez resekcji; jedno w USA, w którym porównywano chirurgiczne cofnięcie mięśnia oka (recesja mięśnia prostego górnego) ze wzmocnieniem lub bez wzmocnienia mięśnia przy pomocy szwów; oraz dwa w Czechach porównujące przesuniecie przyczepu mięśnia skośnego dolnego do przodu w odniesieniu do usunięcia części mięśnia skośnego dolnego (miektomia).
Główne wyniki
Tylko w jednym badaniu RCT oceniano to, co chcieliśmy wiedzieć: odsetek uczestników, u których operacja okazała się skuteczna. Nie było wystarczających informacji, aby określić różnice pomiędzy którąkolwiek z procedur chirurgicznych w odniesieniu do powodzenia operacji lub jakichkolwiek innych wyników badania istotnych dla niniejszego przeglądu. Najczęstszymi działaniami niepożądanymi w przypadku procedur chirurgicznych było mimowolne odchylenie oka ku dołowi po zabiegu (hypotropia), ograniczenie ruchomości oka ku górze oraz konieczność przeprowadzenia powtórnej operacji.
Jakość danych naukowych
Wszystkie cztery spośród włączonych badań miały wady w zakresie projektowania badania, jego wykonania lub w obu obszarach, w konsekwencji osłabiając ich wnioski. Należałoby w przyszłości stworzyć dobrze zaprojektowane, rygorystycznie przeprowadzone badania RCT dotyczące leczenia DVD, aby zapewnić bardziej wiarygodne dane naukowe na temat postępowania w tej chorobie.
Tłumaczenie: Dawid Storman Redakcja: Agnieszka Ole, Piotr Kanclerz