Jaki jest cel przeglądu?

Celem przeglądu Cochrane było sprawdzenie czy miejscowe stosowanie kremów z filtrem przeciwsłonecznym oraz innych środków ochrony (takich jak ubranie chroniące przed słońcem, nakrycia głowy, okulary przeciwsłoneczne oraz poszukiwanie schronienia w cieniu w czasie przebywania na zewnątrz) w porównaniu do niestosowania konkretnych środków ochrony przed promieniami słonecznymi zapobiega rozwojowi raka podstawnokomórkowego (BCC) i płaskonabłonkowego (cSCC) skóry u dorosłych i dzieci.

Co analizowano w przeglądzie?

Nowotwór wywodzący się z keratynocytów (BCC i cSCC skóry) jest jednym z najczęściej rozpoznawanych nowotworów skóry. Głównym czynnikiem ryzyka jest ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe, które jest składową promieni słonecznych. Profilaktyka jest najlepszą metodą zapobiegania nowotworowi, dlatego istotna jest ocena skuteczności metod stosowanych w zapobieganiu nowotworom skóry w populacji ogólnej. W przeglądzie tym oceniliśmy skuteczność stosowania miejscowych kremów z filtrem przeciwsłonecznym oraz innych środków ochronnych (takich jak ubranie chroniące przed słońcem, nakrycia głowy, okulary przeciwsłoneczne oraz poszukiwanie schronienia w cieniu w czasie przebywania na zewnątrz) w porównaniu do niestosowania konkretnych środków ochronnych przed promieniowaniem słonecznym w celu zapobiega rozwojowi raka skóry (BCC i cSCC) u dorosłych i dzieci.

Przeprowadziliśmy wyszukiwanie literatury medycznej do maja 2016 r. w poszukiwaniu badań z grupą kontrolną i randomizacją oceniających metody profilaktyki. Odnaleźliśmy tylko jedno badanie spełniające kryteria włączenia. W badaniu tym porównywano codzienne stosowanie kremów z filtrem przeciwsłonecznym (z lub bez beta-karotenu, który jest prekursorem witaminy A) z okazjonalnym stosowaniem takich kremów (z lub bez beta-karotenu), w populacji ogólnej, bez ograniczeń w odniesieniu do płci i wieku. Badanie przeprowadzono w Australii, uczestniczyło w nim 1621 osób, 55% spośród nich miało jasną karnację. Obserwowano ich przez okres 4,5 roku pod kątem wystąpienia nowych przypadków raka skóry (BCC lub cSCC), potwierdzonych w badaniu histopatologicznym (metoda wykrywania komórek nowotworowych pod mikroskopem).

Jakie były główne wyniki przeglądu?

W okresie obserwacji nie stwierdziliśmy żadnych różnic w obu grupach w liczbie osób, u których rozwinął się rak skóry (BCC lub cSCC). W związku z powyższym wydaje się, że nie ma różnicy pomiędzy stosowaniem kremu z filtrem przeciwsłonecznym codziennie a stosowaniem takiego kremu okazjonalnie.

Kluczowe informacje

Nasze jedno włączone badanie, dotyczyło tylko kremów z filtrem przeciwsłonecznym, dlatego nie mogliśmy ocenić innych sposobów ochrony przed słońcem.

Nie zidentyfikowaliśmy żadnego badania, w którym oceniano inne metody, takie jak ubrania chroniące przed słońcem, okulary słoneczne, nakrycia głowy lub poszukiwanie schronienia w cieniu, gdy przebywa się na zewnątrz.

Nie odnaleźliśmy danych dotyczących skuteczności codziennego stosowania kremów z filtrem przeciwsłonecznym w zapobieganiu rakom skóry (BCC lub cSCC) w porównaniu ze sporadycznym stosowaniem kremów ochronnych. Dane były niepewne, dlatego przyszłe badania mogą zmienić obecne wyniki.

Efekty uboczne związane ze stosowaniem kremów z filtrem przeciwsłonecznym zawierających beta-karoten lub bez jego dodatku obejmowały alergię kontaktową i podrażnienia skóry i wystąpiły u niewielkiego odsetka przypadków.

Jak aktualny jest ten przegląd?

Przegląd zawiera badania odnalezione do maja 2016 r.