Istnieje bardziej aktualny przegląd Cochrane na ten temat: https://doi.org/10.1002/14651858.CD013669.pub2
Dokonaliśmy przeglądu międzynarodowej literatury dotyczącej leczenia farmakologicznego (za pomocą leków) oraz leczenia produktami naturalnymi (za pomocą suplementów diety) w analizowanym zakresie. Łącznie zidentyfikowaliśmy 7 badań spełniających kryteria włączenia. Istnieje niewiele danych, które potwierdzałyby korzystne efekty leczenia produktami farmakologicznymi czy naturalnymi. Istnieje również niewiele badań, a te, które przeprowadzono, są na ogół niewielkie, co oznacza, że nie można wykluczyć korzystnego działania niektórych z tych terapii.
Dlaczego ten przegląd jest ważny?
Samookaleczenie (ang. self harm, SH), które obejmuje nieprowadzące do zgonu zamierzone zatrucie/przedawkowanie leków i samouszkodzenie ciała, stanowi poważny problem w wielu krajach i wiąże się z ryzykiem samobójstwa w przyszłości. Właśnie dlatego ważne jest, aby opracować skuteczne metody leczenia pacjentów, którzy dokonują samookaleczania. Chociaż obserwuje się zwiększenie częstości korzystania z interwencji psychospołecznych w przypadku zachowań autoagresywnych u dorosłych (co jest przedmiotem oddzielnego przeglądu), w praktyce klinicznej często stosuje się leczenie farmakologiczne. Dlatego istotne jest, aby ocenić dane naukowe dotyczące ich skuteczności.
Kto może być zainteresowany wynikami tego przeglądu?
Lekarze pracujący z pacjentami samookaleczającymi się, sami pacjenci i ich krewni.
Na jakie pytania odpowiada ten przegląd?
Niniejszy przegląd jest aktualizacją poprzedniego przeglądu Cochrane opublikowanego w 1999 roku, w którym odnaleziono niewiele danych naukowych dotyczących korzystnego wpływu stosowania leczenia farmakologicznego na powtarzające się epizody samouszkodzenia. Aktualizacja ma na celu dalszą ocenę danych naukowych dotyczących skuteczności leków farmakologicznych oraz produktów naturalnych u pacjentów, którzy dokonali samookaleczenia, z uwzględnieniem większego zakresu analizowanych punktów końcowych.
Jakie badania uwzględniono w przeglądzie?
Do przeglądu włączono badania z randomizacją dotyczące stosowania leczenia farmakologicznego u dorosłych, którzy w ostatnim czasie dokonali samookaleczenia.
Jakich danych naukowych dostarcza ten przegląd?
Obecnie nie ma jednoznacznych danych potwierdzających skuteczność leków przeciwdepresyjnych, przeciwpsychotycznych, normotymicznych (stabilizatorów nastroju) lub produktów pochodzenia naturalnego w zapobieganiu powtarzania się epizodów samookaleczenia.
Jakie powinny być następne kroki?
Zalecamy dalsze badania dotyczące oceny leków przeznaczonych dla pacjentów, którzy dokonali samookaleczenia, możliwie w połączeniu z terapią psychologiczną.
Tłumaczenie Magdalena Koperny, Redakcja Joanna Zając Aktualizacja: Katarzyna Zalewska, Małgorzata Maraj