Wprowadzenie
Zaostrzenia (nawroty) przewlekłych chorób dróg oddechowych u dzieci prowadzą do dużego wykorzystania zasobów zdrowotnych i niskiej jakości życia dzieci i ich rodzin. Zapewnienie dodatkowego wsparcia i edukacji dla dziecka i jego rodziny, podczas hospitalizacji z powodu zaostrzenia choroby przewlekłej, może poprawić jakość ich życia i ograniczyć liczbę kolejnych wizyt w placówkach ochrony zdrowia. Pracownik opieki zdrowotnej przydzielony każdemu dziecku podczas pobytu w szpitalu może wprowadzić indywidualny plan edukacji i wypisu oraz stałe wsparcie po zakończonej hospitalizacji. Dokonaliśmy przeglądu, czy zindywidualizowane wsparcie w trakcie i po hospitalizacji z powodu zaostrzenia przewlekłych chorób układu oddechowego u dzieci jest korzystne. W szczególności chcieliśmy się dowiedzieć, czy pracownicy koordynujący mogą pomóc w zapobieganiu kolejnym pobytom w szpitalu i zmniejszeniu liczby wizyt w innych placówkach zdrowotnych, takich jak szpitalne oddziały ratunkowe (SOR) i lekarze pierwszego kontaktu.
Pytanie badawcze
Czy indywidualni pracownicy koordynujący plan wypisu pacjenta ze szpitala mogą zapobiec przed ponowną hospitalizacją w przypadku zaostrzenia przewlekłej choroby układu oddechowego u dzieci?
Charakterystyka badań
Do przeglądu włączyliśmy wszystkie randomizowane badania kontrolne (uczestnicy są przypisywani do grupy leczniczej przy użyciu metody losowej), w których analizowano, czy osoby, którym przydzielono pracowników koordynujących opiekę przy wypisie ze szpitala (grupa interwencyjna) miały lepsze wyniki w porównaniu z tymi, które otrzymały zwykłą opiekę (grupa kontrolna). Uwzględniono liczbę ponownych przyjęć do szpitala, wizyt w SOR i/lub niezaplanowanych wizyt u lekarza pierwszego kontaktu.
Dane naukowe są aktualne do dnia 15 listopada 2017 roku.
Znaleźliśmy 4 badania obejmujące 773 dzieci w wieku od 14 miesięcy do 16 lat. Wszystkie badania dotyczyły dzieci chorych na astmę. Plan postępowania różnił się w poszczególnych badaniach, ale wszystkie były prowadzone przez wyszkolonego edukatora w zakresie astmy (pracownik służby zdrowia lub pielęgniarka przeszkoleni w zakresie edukacji pacjentów z astmą). Badania dotyczyły dzieci w okresie 2 do 14 miesięcy po wypisie ze szpitala. Do łączonej analizy (metaanalizy) mogliśmy zebrać jedynie wyniki z 2 badań, ponieważ 2 pozostałe obejmowały także dzieci nie hospitalizowane. Dlatego nie można było uzyskać danych tylko dla dzieci przebywających w szpitalu. Ponadto jedno badanie obejmowało dzieci z ostrą chorobą związaną ze świszczącym oddechem (bez wcześniejszej diagnozy astmy), a więc nie zawierało danych specyficznych dla tego przeglądu.
Kluczowe wyniki
W tym przeglądzie obejmującym dzieci hospitalizowane z powodu zaostrzenia astmy wykazano, że przeszkoleni edukatorzy stosujący określony plan wypisu ze szpitala obejmujący dalsze wsparcie (w porównaniu z grupą kontrolną) mieli wpływ na zmniejszenie liczby ponownych przyjęć do szpitala z powodu zaostrzenia astmy. Nie zaobserwowano wyraźnej korzyści w odniesieniu do kolejnych wizyt w SOR lub u lekarza pierwszego kontaktu z powodu zaostrzenia astmy. Nie znaleziono danych dotyczące efektywności kosztowej, długości kolejnej hospitalizacji i przestrzegania stosowania leków po wypisie. W jednym badaniu zbadano jakość życia i nie stwierdzono żadnych różnic pomiędzy grupą interwencji, a grupą kontrolną. Nie przeprowadzono badań dotyczących innych przewlekłych chorób dróg oddechowych.
Wnioski
Indywidualnie przypisani pracownicy prowadzący u pacjentów plan wypisu ze szpitala w porównaniu z brakiem takiej interwencji, mogą zapobiec ponownemu przyjęciu do szpitala z powodu zaostrzenia astmy u dzieci. Jednak obecne dane naukowe pochodzą jedynie z 2 badań przeprowadzonych u dzieci z astmą. Konieczne są dalsze badania obejmujące większą liczbę przewlekłych chorób układu oddechowego występujących u dzieci.
Jakość danych naukowych
Uznaliśmy, że jakość danych naukowych jest umiarkowana w odniesieniu do ponownej hospitalizacji i niska w odniesieniu do kolejnych wizyt w SOR i u lekarza pierwszego kontaktu z powodu zaostrzenia astmy.
Tłumaczenie: Magdalena Włodarska Redakcja: Małgorzata Kołcz