Wprowadzenie

Typową poradą dla osób, które decydują się na zerwanie z nałogiem, jest zaprzestanie palenia z dnia na dzień. Jednak wiele osób próbowało tego rozwiązania już wcześniej i być może chciałyby one spróbować czegoś nowego. Niektórzy woleliby zacząć od zmniejszenia liczby wypalanych papierosów przed ich całkowitym rzuceniem. Zanim jednak opieka medyczna pozwoli na wybór pomiędzy początkowym zmniejszeniem liczby wypalanych papierosów a całkowitym zaprzestaniem palenia, trzeba dowiedzieć się, czy redukcja liczby wypalanych papierosów pomaga w zerwaniu z nałogiem.

Istnieją różne sposoby na ograniczenie palenia, np. wyznaczanie sobie celów czy wydłużenie czasu między przerwami na papierosa. Niektóre z nich sprawdzają się lepiej od innych. Celem niniejszego przeglądu jest wskazanie, czy zmniejszenie liczby wypalanych papierosów przed ich rzuceniem pomaga w całkowitym zaprzestaniu palenia, oraz jakie są najlepsze metody na wyjście z tego nałogu.

Charakterystyka badań

Przegląd ten obejmuje 51 badań przeprowadzonych wśród ponad 22 000 palaczy tytoniu. Większość badanych to osoby dorosłe, które na początku badań wypalały minimum 23 papierosy dziennie. Wszystkie badania obejmowały co najmniej jedną grupę osób, które najpierw poproszono o ograniczenie palenia, a następnie o jego całkowite rzucenie. Grupę tę porównywano albo z grupą, która nie otrzymała żadnego leczenia w celu wyjścia z nałogu, bądź z grupą, która została poproszona o rzucenie palenia od razu, czy też z grupą, która kończyła z nałogiem przy użyciu innych metod. Nie uwzględniliśmy wyników badań dotyczących osób, które miały tylko zmniejszyć liczbę wypalanych papierosów, bez rzucenia nałogu. Badania trwały co najmniej 6 miesięcy. Dane naukowe obejmują okres do października 2018 r.

Najważniejsze wyniki

Nie uzyskano wystarczających informacji, aby móc rozstrzygnąć, czy wcześniejsze zmniejszenie liczby wypalanych papierosów pomogło większej liczbie osób zerwać z nałogiem niż w przypadku braku leczenia uzależnienia. Jednak osoby poproszone o natychmiastowe zaprzestanie palenia były mniej skłonne do jego rzucenia niż te, które stopniowo zmniejszały liczbę wypalanych papierosów. Oznacza to, że zasugerowanie palaczom zmniejszenia liczby wypalanych papierosów przed całkowitym rzuceniem palenia może okazać się skutecznym sposobem. Osoby, które ograniczyły palenie tytoniu za pomocą stosowania warenikliny lub krótko działającej formy nikotynowej terapii zastępczej (NTZ), takiej jak gumy do żucia lub pastylki do ssania, mogą mieć większe szanse na rzucenie palenia niż osoby, które ograniczyły palenie bez użycia leku, który mógłby im pomóc. Udzielanie palaczom bezpośredniego wsparcia podczas rzucania palenia tytoniu może być o wiele bardziej skuteczne niż proponowanie materiałów samopomocowych dotyczących zerwania z nałogiem. Nie posiadamy wystarczających informacji aby zdecydować, czy inne cechy interwencji pomagającej w rzuceniu palenia zwiększyły szanse na zerwanie z nałogiem.

Poddana dyskusji została również kwestia, czy zmniejszenie palenia przed jego całkowitym rzuceniem nie powoduje negatywnych skutków, takich jak: zachcianki tytoniowe, kłopoty ze snem, przygnębienie czy drażliwość. Większość badań nie zawierała żadnych informacji na ten temat, dlatego też należy przeprowadzić ich więcej, aby otrzymać odpowiedź na to pytanie.

Jakość danych naukowych

Istnieją dane naukowe bardzo niskiej jakości dotyczące tego, czy zmniejszenie liczby wypalanych papierosów przed ich całkowitym odstawieniem pomaga większej liczbie osób rzucić palenie, w porównaniu z brakiem leczenia uzależnienia. Jakość dowodów została oceniona jako bardzo niska ze względu na wystąpienie problemów przy projektowaniu badań, zbyt duże zróżnicowanie w ich wynikach i brak udziału wystarczającej liczby osób. To wszystko sprawiło, że trudno było stwierdzić, czy ograniczenie liczby wypalanych papierosów pomaga zerwać z nałogiem. Istnieją jednak dane naukowe umiarkowanej jakości wskazujące, że ograniczenie palenia przed całkowitą rezygnacją może skutkować osiągnięciem podobnego odsetka osób skutecznie rzucających palenie, podobnie jak w przypadku nagłego zerwania z nałogiem. Oznacza to, że zmniejszenie liczby wypalanych papierosów może być pomocne. Oceniliśmy te dowody jako umiarkowanie pewne, ponieważ istnieje szansa, że przyszłe badania wykażą, że zmniejszenie liczby wypalanych papierosów pomoże zerwać z nałogiem nieco większej lub nieco mniejszej liczbie palaczy niż natychmiastowe zaprzestanie palenia. Istnieją również dane naukowe umiarkowanej jakości wskazujące, że palacze mogą być bardziej skłonni do rzucenia palenia jeśli najpierw zastosują lek antynikotynowy, taki jak wareniklina lub jeden z rodzajów krótko działającej NTZ. Dane te oceniliśmy jako umiarkowanie pewne ze względu na to, że nie było wystarczająco dużo osób biorących udział w badaniu. Potrzeba więcej badań w tym zakresie.