Pytanie badawcze
Jak bezpieczne i skuteczne jest światło słoneczne w leczeniu lub zapobieganiu żółtaczce (zażółcenie skóry zwane hiperbilirubinemią) u noworodków?
Wprowadzenie
Dzieci z żółtaczką są często leczone za pomocą lamp terapeutycznych, które emitują niebiesko-zielone światło, które zmienia bilirubinę (żółtą substancję naturalnie występującą we krwi dziecka) w taki sposób, że może być ona łatwiej wydalana.
Światło słoneczne emituje światło w podobnym spektrum. Jednak światło słoneczne emituje również szkodliwe promienie ultrafioletowe i promieniowanie podczerwone, które mogą powodować oparzenia słoneczne i raka skóry. Co więcej, wystawianie dzieci na działanie promieni słonecznych może oznaczać, że w zależności od klimatu może im być za ciepło lub za zimno.
W krajach o niskich i średnich dochodach fototerapia nie zawsze jest dostępna dla dzieci, które jej potrzebują. Co więcej, dzieci w tych krajach mogą być narażone na zwiększone ryzyko niebezpiecznej żółtaczki, kiedy to bilirubina we krwi osiąga stężenie, które pozwala jej przekroczyć barierę krew-mózg i spowodować uszkodzenie mózgu. Dzieci żyjące w krajach o niskich i średnich dochodach są narażone na zwiększone ryzyko wystąpienia żółtaczki z wielu powodów. Obejmują one słaby dostęp do opieki medycznej matek w czasie ciąży, zwiększoną liczbę zaburzeń krwi powodujących żółtaczkę oraz zwiększone ryzyko zakażenia lub urazu porodowego.
Biorąc pod uwagę, że światło słoneczne jest łatwo dostępne, istnieje pilna potrzeba ustalenia, czy fototerapia jest bezpieczna i skuteczna w leczeniu żółtaczki u dzieci w krajach o niskich i średnich dochodach.
Charakterystyka badań
Do przeglądu włączono 3 badania kliniczne obejmujące łącznie 1103 noworodki z dwóch krajów. Badaniami objęto noworodki urodzone w terminie lub blisko terminu porodu (35 tydzień ciąży lub później), które miały mniej niż 2 tygodnie. W jednym badaniu oceniano zdrowe dzieci, a w dwóch pozostałych dzieci z żółtaczką. W jednym z badań, dzieci otrzymywały albo terapię światłem słonecznym, albo nie otrzymywały żadnego leczenia, w celu oceny wpływu światła słonecznego na zapobieganie lub redukcję żółtaczki. W pozostałych dwóch badaniach, niemowlęta z żółtaczką zostały losowo przydzielone do leczenia za pomocą urządzeń do fototerapii lub do ekspozycji na światło słoneczne przez namiot filtrujący światło, który blokował spektrum ultrafioletowe i promieniowanie podczerwone. Obie grupy porównano pod względem poprawy zaawansowania żółtaczki. W jednym z badań nie skomentowano kwestii finansowania. Pozostałe dwa badania zostały sfinansowane przez Thrasher Research Fund. Dane naukowe obejmują okres do czerwca 2020 roku.
Kluczowe wyniki
Światło słoneczne w porównaniuz niestosowaniem leczenia: u dzieci wystawionych na działanie promieni słonecznych stwierdzono mniejszą częstość występowania żółtaczki i krótszy okres trwania żółtaczki w porównaniu z dziećmi, u których nie zastosowano leczenia profilaktycznego. Nie zaobserwowano zmniejszenia częstości ponownych przyjęć do szpitala z powodu żółtaczki u dzieci wystawionych na działanie promieni słonecznych, w porównaniu z dziećmi, które nie były leczone.
Światło słoneczne w porównaniu zinnymi źródłami fototerapii: w porównaniu z noworodkami poddanymi fototerapii elektrycznej, u noworodków poddanych działaniu światła słonecznego zaobserwowano podobne tempo zmniejszania stężenia bilirubiny we krwi. Używając folii filtrujących światło, u dzieci wystawionych na działanie promieni słonecznych nie stwierdzono większej częstości oparzeń słonecznych, odwodnienia czy hipotermii. Noworodki wystawione na działanie promieni słonecznych były obciążone większym ryzykiem hipertermii. Skuteczność światła słonecznego może być nie gorsza niż fototerapii, jeśli światło słoneczne będzie dostarczane przez co najmniej 4 godziny dziennie, a fototerapia elektryczna może być dostarczana w nocy, w razie potrzeby.
Wiarygodność danych naukowych
Wiarygodność dowodów w odniesieniu do wyników wszystkich trzech badań była bardzo niska lub umiarkowana. Była ona bardzo niska dla wszystkich głównych wyników w każdym badaniu. Nie mamy pewności, czy światło słoneczne jest skuteczne w zapobieganiu lub leczeniu hiperbilirubinemii u noworodków urodzonych w terminie lub u późnych wcześniaków.
Tłumaczenie: Amelia Pietryka Redakcja: Karolina Moćko