Najważniejsze informacje

• Jesteśmy bardzo pewni, że stosowanie osocza rekonwalescencyjnego nie przynosi żadnych korzyści w leczeniu chorych z umiarkowaną lub ciężką postacią COVID-19.

• Osocze rekonwalescencyjne może przynieść niewielkie lub żadne korzyści w leczeniu chorych z łagodnym przebiegiem COVID-19.

• Znaleźliśmy 49 trwających badań i 33 zakończone badania z nieopublikowanymi wynikami. Zaktualizujemy nasz przegląd o dane naukowe z tych badań tak szybko, jak to będzie możliwe. Nowe dane naukowe mogą odpowiedzieć na nasze pozostałe pytania, szczególnie w przypadku osób z łagodnym przebiegiem COVID-19 lub u osób, u których nie występują żadne objawy.

Czym jest osocze rekonwalescencyjne?

Organizm wytwarza przeciwciała jako jeden z elementów obrony przed zakażeniem. Przeciwciała znajdują się w części krwi zwanej osoczem. Osocze od osób, które zostały wyleczone z COVID-19 zawiera przeciwciała przeciw SARS-CoV-2 i można je wykorzystać do sporządzenia osocza rekonwalescencyjnego, które jest osoczem zawierającym te przeciwciała.

Osocze od rekonwalescentów z powodzeniem stosowano w leczeniu niektórych zakażeń wirusowych. Leczenie to (podawane przez kroplówkę lub zastrzyk) jest na ogół dobrze tolerowane, ale może powodować działania niepożądane.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy osocze rekonwalescencyjne jest skuteczną metodą leczenia osób z potwierdzonym COVID-19. Analizowaliśmy:

• zgony z jakiejkolwiek przyczyny po leczeniu osoczem rekonwalescencyjnym;

• pogorszenie stanu zdrowia pacjentów wyrażone liczbą osób, które wymagały podłączenia do respiratora (maszyny, która pomaga ludziom oddychać, w przypadku gdy nie mogą oddychać samodzielnie) lub zmarły; oraz poprawę stanu zdrowia pacjentów wyrażoną liczbą uczestników wypisanych ze szpitala;

• jakość życia; oraz

• działania niepożądane.

Co zrobiliśmy?

Poszukiwaliśmy badań, w których stosowano osocze rekonwalescencyjne w leczeniu chorych na COVID-19. Badania mogły być prowadzone w dowolnym miejscu na świecie i obejmować uczestników w każdym wieku, każdej płci i o dowolnym pochodzeniu etnicznym, z łagodnym, umiarkowanym lub ciężkim przebiegiem COVID-19.

Tam, gdzie było to możliwe, zebraliśmy wyniki badań i przeanalizowaliśmy je. Oceniliśmy wiarygodność danych, opierając się na takich czynnikach, jak metody i wielkość badania.

Co udało się nam ustalić?

Znaleźliśmy 33 badania z udziałem 24 861 uczestników, w których badano osocze rekonwalescencyjne. Spośród nich 29 badań obejmowało osoby z umiarkowanym lub ciężkim przebiegiem COVID-19, a 4 badania obejmowały osoby z łagodnym przebiegiem COVID-19. Badania przeprowadzono głównie w szpitalach, w krajach na całym świecie. Poniższe ustalenia dotyczą osocza rekonwalescencyjnego w porównaniu z placebo (takie samo leczenie, ale bez składników aktywnych) lub w porównaniu ze standardową opieką.

Osoby z umiarkowanym lub ciężkim przebiegiem COVID-19

• Stosowanie osocza rekonwalescencyjnego nie wpływa na ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny w okresie do 28 dni po zastosowaniu leczenia; zmarło około 225 na 1000 osób vs 220 na 1000 osób, którym podano osocze rekonwalescencyjne (21 badań, 19 021 osób).

• Osocze rekonwalescencyjne ma niewielki lub żaden wpływ na ryzyko konieczności zastosowania inwazyjnej wentylacji mechanicznej lub ryzyko zgonu . Około 287 na 1000 osób zmarło lub wymagało inwazyjnej wentylacji mechanicznej vs 296 na 1000 osób, którym podano osocze rekonwalescencyjne (6 badań, 14 477 osób). Nie ma to znaczenia dla uczestników wypisywanych ze szpitala. Około 665 na 1000 osób zostało wypisanych ze szpitala vs 665 na 1000 osób, którym podano osocze rekonwalescencyjne (6 badań, 12 721 osób).

• Stosowanie osocza rekonwalescencyjnego prawdopodobnie nie wpływa na ryzyko wystąpienia poważnych działań niepożądanych, u około 118 na 1000 osób może wystąpić poważne działanie niepożądane vs 133 na 1000 osób, którym podano osocze rekonwalescencyjne (6 badań, 4901 osób).

• Osocze rekonwalescencyjne może nie powodować różnicy pod względem jakości życia (1 badanie, 483 osoby).

Osoby z łagodnym przebiegiem COVID-19
• Stosowanie osocza rekonwalescencyjnego nie wpływa na ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny w okresie do 28 dni od rozpoczęcia leczenia. Około 22 na 1000 osób otrzymujących placebo lub standardową opiekę zmarło, w porównaniu z 9 osobami na 1000 otrzymującymi osocze rekonwalescencyjne (2 badania, 536 osób).

• Osocze rekonwalescencyjne może nie wpływać na ryzyko przyjęcia do szpitala lub zgonu w ciągu 28 dni po zastosowaniu leczenia. Około 112 na 1000 osób otrzymujących placebo lub standardową opiekę zostało przyjętych do szpitala lub zmarło, w porównaniu z 117 osobami na 1000 otrzymującymi osocze rekonwalescencyjne (1 badanie, 376 osób).

• Osocze rekonwalescencyjne może nie wpływać na czas do ustąpienia objawów COVID-19 (1 badanie, 376 osób).

• Osocze rekonwalescencyjne może nie mieć wpływu na ryzyko wystąpienia poważnych działań niepożądanych

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

• Mamy bardzo dużą pewność co do danych naukowych dotyczących ryzyka zgonu z jakiejkolwiek przyczyny oraz pogorszenia i poprawy stanu zdrowia u osób z umiarkowanym lub ciężkim przebiegiem COVID-19, ponieważ wyniki są spójne i pochodzą z wielu badań wysokiej jakości.

• Nasze przekonanie do innych danych naukowych dotyczących osób z umiarkowanym, ciężkim oraz łagodnym przebiegiem COVID-19 jest nadal ograniczone, ponieważ nie mogliśmy znaleźć wystarczająco spójnych wyników z wielu badań.

• Nadal mamy niewiele danych dotyczących jakości życia i osób z łagodnym przebiegiem COVID-19 oraz nie dysponujemy danymi dotyczącymi osób z bezobjawowym przebiegiem COVID-19.

Na ile aktualne są przedstawione dane naukowe?

To już piąta wersja naszego przeglądu. Dane naukowe są aktualne do 03 marca 2022 r.