Kluczowe informacje

– Niewiele jest badań w dziedzinie rehabilitacji ruchowej u osób po amputacji z przyczyn naczyniowych.

– W badaniach odnotowano pewne pozytywne wyniki, ale mamy do nich niewielkie zaufanie ze względu na małą liczbę uczestników i ograniczone dane.

Co to jest amputacja i co może się wydarzyć po niej?

Amputacja to usunięcie zewnętrznej części ciała. Amputacje z przyczyn naczyniowych często wiążą się z cukrzycą i chorobą tętnic obwodowych. Choroba tętnic obwodowych jest spowodowana złogami tłuszczu na ścianach tętnic (zwanymi również miażdżycą), co prowadzi do zwężenia tętnic (zwanego również stenozą) i niedrożności głównych naczyń krwionośnych zaopatrujących dolne partie nóg.

Po amputacji kończyny dolnej proces rehabilitacji wymaga fizycznej adaptacji. Rehabilitacja ruchowa ma na celu usprawnienie procesu rehabilitacji i użytkowania protezy, poprawiając mobilność, umożliwiając powrót do codziennych czynności, przy minimalnej utracie funkcjonalności i lepszej jakości życia. Trening siłowy (opracowany w celu budowania siły w jednej grupie mięśni na raz) jest powszechnie stosowaną techniką rehabilitacji ruchowej po amputacji kończyny dolnej. Trening siłowy obejmuje ćwiczenia otaczających mięśni biodrowych i mięśni pozostałych kończyn, mające na celu zwiększenie siły mięśniowej. Najnowsze interwencje, które mogą usprawnić proces rehabilitacji, mogą być wykonywane w domu. Obejmują one wyobrażania ruchowego (symulowany ruch lub ćwiczenia umysłowe związane z ruchem bez rzeczywistego poruszania się), środowiska wirtualne (symulacje generowane komputerowo) i proprioceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie ruchu (rozciąganie mięśni, mające na celu osiągnięcie maksymalnej elastyczności statycznej).

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy te interwencje są skuteczne w rehabilitacji ruchowej, ponieważ wygoda treningu w domu i mniejsze koszty mogą być atrakcyjne dla lekarzy i pacjentów.

Co zrobiliśmy?

Przeszukaliśmy medyczne bazy danych w poszukiwaniu dobrze zaprojektowanych badań z udziałem osób po amputacji poniżej kolana wynikającej z choroby tętnic obwodowych lub cukrzycy, w których porównywano ze sobą różne interwencje w zakresie rehabilitacji ruchowej. Interwencje mogły być przeprowadzane samodzielnie lub w połączeniu ze standardową opieką (na przykład opatrywanie ran i pielęgnacja kikuta).

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleźliśmy 2 badania z randomizacją (RCT; badania, w których uczestnicy zostali podzieleni między grupy leczenia metodą losową) obejmujące 30 uczestników (ostatnie wyszukiwanie 9 stycznia 2023 r.). W jednym badaniu z udziałem 8 uczestników oceniano wyobrażenie ruchowe w połączeniu z chodzeniem, w porównaniu z samym chodzeniem. W jednym z badań z udziałem 22 uczestników porównano dwa różne protokoły treningu chodu (jeden koncentrował się na stopniu upośledzenia, a drugi na poziomie zadania). Nie znaleźliśmy żadnych badań, które wykorzystywały inne interwencje, takie jak środowiska wirtualne.

Głównie wyniki

Nie stwierdzono wyraźnej różnicy w ocenie mobilności między wyobrażeniem ruchowym połączonym z chodzeniem a samym chodzeniem.

Oba protokoły treningu chodu mogą nieznacznie poprawić się od stanu wyjściowego do stanu po leczeniu w celu oceny mobilności. W porównaniu z dwoma różnymi protokołami treningu chodu nie było różnicy pod względem skutków ubocznych.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Nie mamy pewności co do danych naukowych, ponieważ opierały się one tylko na 2 badaniach klinicznych z niewielką liczbą uczestników. Uczestnicy wiedzieli, jakie leczenie otrzymali, co mogło wpłynąć na wyniki badania.

Na ile aktualne są przedstawione dane naukowe?

Ostatnie wyszukiwanie miało miejsce 9 stycznia 2023 r.