Najważniejsze informacje
Podgrzewane wyroby tytoniowe prawdopodobnie narażają użytkowników na wdychanie mniejszej ilości toksyn niż tradycyjne papierosy, jednak prawdopodobnie większej niż nieużywanie żadnego tytoniu. Po wprowadzeniu na japoński rynek podgrzewanych wyrobów tytoniowych nastąpił spadek sprzedaży papierosów, jednak nie można stwierdzić z całą pewnością, że był on spowodowany przestawianiem się użytkowników papierosów na podgrzewany tytoń.
Konieczne jest przeprowadzenie większej liczby niezależnie finansowanych badań, aby ocenić skuteczność podgrzewanego tytoniu jako środku wspomagającego w zaprzestaniu palenia, jego możliwe niepożądane skutki oraz wpływ na zmniejszenie wskaźników palenia.
Czym są podgrzewane wyroby tytoniowe?
Podgrzewane wyroby tytoniowe są zaprojektowane tak, aby podgrzewać tytoń do temperatury wystarczającej do wydzielania oparu, nie doprowadzając do jego spalenia ani wytwarzania dymu. Różnią się one od e-papierosów tym, że podgrzewają liście tytoniu, a nie płyn. Wiele szkodliwych substancji zawartych w dymie papierosowym powstaje w trakcie procesu spalania tytoniu. Zastąpienie spalania tytoniu podgrzewaniem może zmniejszyć ilość szkodliwych substancji przyjmowanych przez użytkownika. Niektórzy użytkownicy papierosów zgłaszają całkowite zaprzestanie palenia dzięki przestawieniu się na podgrzewane wyroby tytoniowe.
Dlaczego powstał niniejszy przegląd Cochrane?
Z powodu uzależniających właściwości papierosów wiele osób ma trudności z zaprzestaniem palenia, pomimo szkód, jakie ono powoduje. Celem niniejszego przeglądu jest ocena skuteczności podgrzewanego tytoniu jako pomocy w zaprzestaniu palenia oraz ograniczeniu jego możliwych skutków niepożądanych. Chcieliśmy zbadać zbadać zależność między rosnącą popularnością podgrzewanych wyrobów tytoniowych a wskaźnikami palenia i sprzedażą papierosów.
Co zrobiliśmy?
Szukaliśmy badań, w których opisywano stosowanie podgrzewanego tytoniu celem zaprzestania palenia oraz skutki niepożądane i narażenie na toksyny u osób go używających. Uwzględniliśmy jedynie badania z randomizacją (RCT), w których osoby poddane terapii zostały wybrane losowo. Ten rodzaj badań uważany jest za najbardziej wiarygodny sposób określenia skuteczności leczenia. Wzięliśmy również pod uwagę badania dotyczące zmian wskaźników palenia i sprzedaży papierosów po wprowadzeniu na rynek podgrzewanych wyrobów tytoniowych. Do niniejszego przeglądu włączyliśmy badania opublikowane do stycznia 2021 r.
Czego się dowiedzieliśmy?
Odnaleźliśmy 13 wiarygodnych badań. W żadnym z nich nie stwierdzono, czy podgrzewane wyroby tytoniowe pomagają w zaprzestaniu palenia. W 11 badaniach, sfinansowanych przez firmy tytoniowe i przeprowadzonych z udziałem 2666 dorosłych palaczy, porównywano skutki niepożądane i narażenie na toksyny u osób losowo przydzielonych do grup używających podgrzewanego tytoniu, kontynuowania palenia tradycyjnych papierosów lub całkowitego zaprzestania użytkowania tytoniu.
W 2 badaniach przeanalizowano zmiany w sprzedaży papierosów po wprowadzeniu podgrzewanych wyrobów tytoniowych na japoński rynek.
Jakie są wyniki naszego przeglądu?
Nie wiemy, czy używanie podgrzewanego tytoniu pomaga w zaprzestaniu palenia (żadne z dostępnych badań nie uwzględnia tego zagadnienia).
Nie mamy pewności co do tego, czy prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych skutków podgrzewanego tytoniu jest inne niż w przypadku tradycyjnych papierosów (6 badań, 1713 uczestników) lub zaprzestania użytkowania tytoniu (2 badania, 237 uczestników). Poważne objawy niepożądane w krótkim okresie uwzględnionym w badaniach (średnio 13 tygodni) występowały rzadko we wszystkich grupach, co oznacza, że nie ma pewności co do istnienia jakichkolwiek różnic. Ilość przyjmowanych toksyn była prawdopodobnie mniejsza u osób używających podgrzewanego tytoniu w porównaniu z palącymi tradycyjne papierosy (10 badań, 1959 uczestników), jednak może ona być większa niż u osób nieużywających żadnych wyrobów tytoniowych (5 badań, 382 uczestników).
Wprowadzenie podgrzewanych wyrobów tytoniowych na rynek japoński być może spowodowało przyspieszenie spadku sprzedaży papierosów (2 badania), jednak nie jest pewne, czy zmniejszenie odsetka osób palących tytoń również przyspieszyło, ponieważ w żadnych badaniach nie analizowano tego aspektu.
Jak wiarygodne są te dane naukowe?
Wyniki oparte są na danych naukowych pochodzących z niewielkiej liczby badań, z których większość została sfinansowana przez firmy tytoniowe.
Wyniki w zakresie działań niepożądanych prawdopodobnie ulegną zmianie, gdy dostępnych będzie więcej danych. Jesteśmy umiarkowanie pewni, że ilość mierzonych toksyn jest mniejsza u osób używających podgrzewanego tytoniu niż u osób palących tradycyjne papierosy, jednak mniej pewni, że jest ona większa niż u osób nieużywających żadnych wyrobów tytoniowych. Jesteśmy również mniej pewni, że wprowadzenie na rynek podgrzewanych wyrobów tytoniowych spowodowało przyspieszenie spadku sprzedaży papierosów, ponieważ dane pochodzą z jednego kraju.
Tłumaczenie: Oksana Młynko, Redakcja: Katarzyna Hrycko, Mariusz Marczak, Karolina Moćko