Pytanie badawcze

Autorzy Cochrane dokonali przeglądu danych naukowych dotyczących wpływu progestagenów w porównaniu z agonistami hormonu uwalniającego gonadotropiny (GnRH), antagonistami GnRH i innymi progestagenami u kobiet poddawanych technikom wspomaganego rozrodu.

Wprowadzenie

Agoniści i antagoniści GnRH to leki wpływające na hormony związane z płodnością. Stosuje się je powszechnie w celu zapobiegania wywoływaniu przedwczesnej owulacji przez hormon zwany hormonem luteinizującym u kobiet poddawanych zabiegom wspomaganego rozrodu. Jest to ważne, ponieważ spontaniczna owulacja może prowadzić do anulowania pobrania komórek jajowych. Leki te mogą być jednak kosztowne i wymagają wstrzyknięcia. Alternatywnym podejściem jest stosowanie progestagenów, które są hormonami steroidowymi, ponieważ mogą być równie skuteczne, ale są przyjmowane doustnie, co może obniżyć koszty i zwiększyć zadowolenie pacjentek. Przeprowadziliśmy porównanie korzyści i ryzyka tych dwóch metod leczenia, stosując różne rodzaje progestagenów, takie jak octan medroksyprogesteronu, dydrogesteron i mikronizowany progesteron.

Charakterystyka badań

Znaleźliśmy 14 badań porównujących doustne progestageny z agonistami, antagonistami GnRH i innymi progestagenami u łącznie 3224 kobiet poddawanych technikom wspomaganego rozrodu. Dane obejmują badania do grudnia 2021 roku.

Główne wyniki

Do analizy włączono 14 dobrze zaprojektowanych badań.

Progestageny w porównaniu z antagonistami GnRH

Dane naukowe sugerują, że jeśli szansa na żywe urodzenie po zastosowaniu antagonistów GnRH wynosi 18%, to szansa po zastosowaniu octanu medroksyprogesteronu (progestagenu) wynosiłaby od 14% do 32%.

Wskaźniki anulowania pobrania komórek jajowych mogą nie różnić się między stosowaniem progestagenów i antagonistów GnRH i mogą być nieznacznie mniejsze w przypadku stosowania agonistów GnRH w porównaniu z octanem medroksyprogesteronu w dawce 4 mg.

Nie można wyciągnąć żadnych wniosków dotyczących wskaźnika ciąż klinicznych i poronień, gdy porównuje się progestageny i antagonistów GnRH.

U kobiet z prawidłową liczbą komórek jajowych stosowanie mikronizowanego progesteronu (progestagenu) może zwiększyć o 2 do 6 liczbę oocytów MII, w porównaniu ze stosowaniem antagonistów GnRH.

Różnice w dawkach gonadotropin mogą być niewielkie lub żadne.

Progestageny w porównaniu z agonistami GnRH

U kobiet z prawidłową liczbą komórek jajowych poddawanych technikom wspomaganego rozrodu nie stwierdzono różnicy pod względem wskaźnika żywych urodzeń dla porównania octanu medroksyprogesteronu w dawce 4 mg (progestagen) i agonisty GnRH.

Dane naukowe sugerują, że jeśli prawdopodobieństwo anulowania pobrania komórek jajowych po zastosowaniu agonistów GnRH wynosi 5%, to po zastosowaniu octanu medroksyprogesteronu w dawce 4 mg (progestagenu) wynosiłoby ono od 2% do 16%.

Nie można wyciągnąć żadnych wniosków dotyczących wskaźnika ciąż klinicznych i poronień, gdy porównuje się progestageny i agonistów GnRH.

Różnice w liczbie oocytów MII mogą być niewielkie lub żadne.

Stosowanie octanu medroksyprogesteronu w dawce 4 mg (progestagen) zmniejsza dawki gonadotropin, w porównaniu ze stosowaniem agonistów GnRH.

Jeden progestagen w porównaniu z innym progestagenem

W żadnym z badań, w których raportowano wskaźnik żywych urodzeń, nie uwzględniono go w analizie głównej.

- Stosowanie dydrogesteronu prawdopodobnie zmniejsza wskaźnik anulowania pobrania komórek jajowych, w porównaniu ze stosowaniem octanu medroksyprogesteronu i mikronizowanego progesteronu.

- Stosowanie octanu medroksyprogesteronu prawdopodobnie nieco zmniejszało wskaźnik anulowania pobrania komórek jajowych, w porównaniu ze stosowaniem mikronizowanego progesteronu w dawce 100 mg.

- Podczas stosowania octanu medroksyprogesteronu w dawce 10 mg prawdopodobnie wskaźniki anulowania pobrania oocytów są mniejsze niż w przypadku stosowania octanu medroksyprogesteronu w dawce 4 mg.

- Brakowało danych na temat innych niepożądanych skutków.

Dane naukowe sugerują, że:

- jeśli prawdopodobieństwo anulowania pobrania komórek jajowych po zastosowaniu octanu medroksyprogesteronu w dawce 10 mg wynosi 5%, to po zastosowaniu octanu medroksyprogesteronu w dawce 4 mg wynosiłoby ono od 5% do 22%;

- jeśli prawdopodobieństwo anulowania pobrania komórek jajowych po zastosowaniu mikronizowanego progesteronu w dawce 100 mg wynosi 17%, to po zastosowaniu octanu medroksyprogesteronu w dawce 4 mg wynosiłoby ono od 8% do 24%;

- jeśli prawdopodobieństwo anulowania pobrania komórek jajowych po zastosowaniu dydrogesteronu w dawce 20 mg wynosi 7%, to po zastosowaniu octanu medroksyprogesteronu w dawce 10 mg wynosiłoby ono od 6% do 17%;

- jeśli prawdopodobieństwo anulowania pobrania komórek jajowych po zastosowaniu dydrogesteronu w dawce 20 mg wynosi 12%, to po zastosowaniu octanu medroksyprogesteronu w dawce 4 mg wynosiłoby ono od 8% do 24%;

- jeśli prawdopodobieństwo anulowania pobrania komórek jajowych po zastosowaniu dydrogesteronu w dawce 20 mg wynosi 11%, to po zastosowaniu mikronizowanego progesteronu w dawce 100 mg wynosiłoby ono od 10% do 24%.

Prawdopodobnie istnieje niewielka lub żadna różnica pod względem wskaźnika ciąż klinicznych i poronień między stosowaniem octanu medroksyprogesteronu w dawce 10 mg (progestagen) i dydrogesteronu w dawce 20 mg (progestagen).

Różnice w liczbie oocytów MII i dawkach gonadotropin mogą być niewielkie lub żadne.

Dane naukowe dotyczące innych umiarkowanych lub poważnych zdarzeń niepożądanych były słabo udokumentowane i niejednoznaczne dla wszystkich porównań.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Nadal nie ma pewności co do tego, czy stosowanie któregokolwiek z progestagenów, w porównaniu ze stosowaniem antagonistów lub agonistów GnRH, zmienia szansę na urodzenie dziecka. Jednak, mogą istnieć niewielkie lub żadne różnice we wskaźniku anulowania pobrania komórek jajowych, w porównaniu z antagonistami GnRH, a progestageny mogą zwiększać ryzyko anulowania pobrania komórek jajowych w porównaniu z agonistami GnRH. Wśród progestagenów wskaźnik anulowania pobrania komórek jajowych może być mniejszy w przypadku stosowania dydrogesteronu w porównaniu z resztą, a octan medroksyprogesteronu w dawce 10 mg może być lepszy niż octan medroksyprogesteronu w dawce 4 mg i mikronizowany progesteron. Pewność/zaufanie danych naukowych oceniono jako niskie. Powodem tego jest fakt, że większość porównań obejmowała tylko jedno badanie, do którego nie rekrutowano wystarczająco dużej liczby kobiet, aby uzyskać istotne wyniki. Oznacza to, że wyniki należy traktować ostrożnie i potrzebne są dalsze badania w celu ich potwierdzenia.