Pytanie badawcze
Która kuracja antybiotykowa jest bezpieczniejsza i skuteczniejsza od pozostałych w leczeniu noworodków i dzieci chorych na szpitalne zapalenie płuc?
Wprowadzenie
Szpitalne zapalenie płuc to stan zapalny tkanki jednego lub obu płuc spowodowany zakażeniem, które wystąpiło podczas pobytu w szpitalu (tj. ≥48 godzin od momentu przyjęcia do szpitala). Jest to jedno z najczęstszych zakażeń szpitalnych u dzieci na całym świecie, które wiąże się z dużą śmiertelnością. Większość informacji dotyczących szpitalnego zapalenia płuc u dzieci czerpiemy z badań nad dorosłymi. Według naszej wiedzy jest to pierwszy przegląd z metaanalizą, w którym oceniono korzyści i zagrożenia wynikające z różnych kuracji antybiotykowych u noworodków i dzieci chorych na szpitalne zapalenie płuc.
Data wyszukiwania
Dane te są aktualne do lutego 2021 roku.
Charakterystyka badań
Uwzględniliśmy 4 badania, w których 84 dzieci chorych na szpitalne zapalenie płuc przydzielono losowo jednej z grup, w których wdrażano różne kuracje antybiotykowe. Trzy z nich były badaniami wieloośrodkowymi z USA, Ameryki Łacińskiej, Europy i Afryki Południowej. Badanie południowoafrykańskie przeprowadzono w jednym ośrodku w Malezji. W każdym z czterech uwzględnionych badań porównywano różne kuracje antybiotykowe w następujący sposób: cefepim vs ceftazydym, linezolid vs wankomycyna, meropenem vs cefotaksym oraz ceftobiprol vs cefalosporyna.
Źródła finansowania badań
Trzy badania zostały sfinansowane przez firmy farmaceutyczne (Zeneca Pharmaceuticals, Pharmacia Corp i Basilea Pharmaceutica International Ltd.), co wskazuje na możliwe ryzyko stronniczości związane z ewentualnym czerpaniem korzyści materialnych przez te firmy.
Kluczowe wyniki
W każdym z czterech uwzględnionych badań porównywano różne kuracje antybiotykowe w następujący sposób: cefepim vs ceftazydym, linezolid vs wankomycyna, meropenem vs cefotaksym oraz ceftobiprol vs cefalosporyna.
Tylko w jednym badaniu odnotowano poszukiwane przez nas główne punkty końcowe tj. zgony z jakiejkolwiek przyczyny i działania niepożądane (poważne powikłania). W trzech pozostałych odnotowano dodatkowe punkty końcowe – przypadki niepowodzenia zastosowanego leczenia. Dwa badania obejmowały przede wszystkim pozaszpitalne zapalenie płuc oraz hospitalizowane dzieci z zakażeniami bakteryjnymi. Dzieci ze szpitalnym zapaleniem płuc stanowiły jedynie podgrupy na tle wszystkich badanych osób.
Tam, gdzie zostały odnotowane wyniki, każde z porównań charakteryzowała niska wiarygodność. Nie udało nam się wyciągnąć żadnych znaczących wniosków z danych liczbowych.
W żadnym z uwzględnionych badań nie oceniano jakości życia uwarunkowanej stanem zdrowia, zgonów w skutek zapalenia płuc ani działań niepożądanych (drobnych powikłań).
Wnioski
Dostępne dane naukowe nie wskazują na to, że któraś z kuracji antybiotykowych jest bezpieczniejsza i skuteczniejsza od pozostałych w leczeniu noworodków i dzieci chorych na szpitalne zapalenie płuc. Konieczne są dalsze badania.
Wiarygodność danych naukowych
Wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska. Wszystkie cztery uwzględnione badania obciążone były dużym ryzykiem błędu systematycznego (tj. badania zostały zaprojektowane w taki sposób, że wyniki mogły być niemiarodajne). Ponadto w uwzględnionych badaniach wzięło udział niewielu uczestników, co prawdopodobnie doprowadziło do uzyskania niedokładnych wyników.
Tłumaczenie: Agnieszka Marczyk. Redakcja: Kamila Wach, Mariusz Marczak, Karolina Moćko