Wprowadzenie

Skrajne wcześniaki (urodzone ponad 8 tygodni przed planowanym terminem) i noworodki z bardzo małą masą urodzeniową (poniżej 1,5 kg) są narażone na rozwój martwiczego zapalenia jelit. Jest to poważna choroba, w której dochodzi do zapalenia części błony śluzowej jelit i obumarcia komórek jego tkanki. Choroba ta może prowadzić do zgonu, wystąpienia poważnych zakażeń, trwałej niepełnosprawności, a także zaburzeń rozwojowych.

Co dokładnie chcieliśmy sprawdzić?

Jednym ze sposobów zapobiegania martwiczemu zapaleniu jelit może być dodanie do pokarmu synbiotyków (kombinacji bakterii probiotycznych lub drożdży i nieprzyswajalnych cukrów, która wspomaga wzrost flory bakteryjnej i kolonizację jelit). Chcieliśmy się dowiedzieć, czy synbiotyki mogą przynieść korzyści skrajnym wcześniakom i noworodkom z bardzo małą masą urodzeniową. Istotne dla nas wyniki dotyczyły martwiczego zapalenia jelit, zgonów z jakiejkolwiek przyczyny, poważnych zakażeń, czasu hospitalizacji po porodzie oraz rozwoju neurologicznego.

Co zrobiliśmy?

Na potrzeby naszego przeglądu Cochrane przeszukaliśmy kilka istotnych baz danych by odnaleźć badania z randomizacją, w których analizowano stosowanie synbiotyków w zapobieganiu martwiczemu zapaleniu jelit u skrajnych wcześniaków i noworodków z bardzo małą masą urodzeniową. Do przeprowadzenia przeglądu i analiz zastosowaliśmy standardowe metody Cochrane. By ocenić pewność oszacowania danych naukowych dla każdego wyniku, wykorzystaliśmy metodologię GRADE.

Co udało się nam ustalić?

Znaleźliśmy 6 badań, w których łącznie brało udział 925 uczestników. Badania obejmowały w znacznej mierze małe grupy, a większość z nich została źle zaprojektowana, co mogło wpłynąć na otrzymane wyniki.

Główne wnioski

Analiza wszystkich danych wykazała, że podawanie synbiotyków skrajnym wcześniakom i noworodkom z bardzo małą masą urodzeniową może zmniejszyć ryzyko wystąpienia martwiczego zapalenia jelit oraz zgonu. Synbiotyki mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na zmniejszenie ryzyka poważnych zakażeń, jednak brak na to jednoznacznych dowodów. W żadnym z badań, które udało nam się znaleźć nie odnotowano wpływu synbiotyków na niepełnosprawność czy rozwój neurologiczny.

Jakie są ograniczenia analizowanych danych naukowych?

Chociaż dane pochodzące z badań z randomizacją mogą być wysoce wiarygodne, metody zastosowane w badaniach przedstawionych w ramach naszego przeglądu mogły wprowadzić błąd systematyczny (powodujący wypaczenie wyników badania – przyp. tłum.), co zawyżyło korzyści z podawania synbiotyków wcześniakom i noworodkom z bardzo małą masą urodzeniową. Ponadto, ponieważ badania obejmowały w znacznej mierze małe grupy, oszacowania wpływu w przypadku niektórych wyników były nieprecyzyjne. Z tych powodów obniżyliśmy stopień pewności danych. Wszystkie dane naukowe przedstawione w naszym przeglądzie są niskiej lub bardzo niskiej jakości.

Istnieją dane o niskiej jakości wskazujące, że stosowanie synbiotyków zapobiega martwiczemu zapaleniu jelit i zgonom z jakiejkolwiek przyczyny. Istnieją dane o bardzo niskiej jakości wskazujące, że synbiotyki mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na zapobieganie poważnym zakażeniom.

Na ile aktualne są przedstawione dane naukowe?

Wyszukiwania w bazach danych przeprowadziliśmy 17 czerwca 2021 r.