Czym jest monitorowanie i promowanie rozwoju dzieci?

Wiele dzieci poniżej piątego roku życia żyjących w krajach o niskich i średnich dochodach jest nieodpowiednio odżywianych. Może to prowadzić do większej liczby chorób, upośledzenia rozwoju umysłowego (zmniejszając tym samym efektywność nauki szkolnej lub pracy w późniejszym życiu) i śmierci. Monitorowanie i promowanie rozwoju dzieci (GMP) to złożona interwencja, która obejmuje pomiar wzrostu dziecka w regularnych odstępach czasu i nanoszenie pomiarów na wykres, w połączeniu z innymi działaniami promującymi odżywianie. Jednocześnie, nie opracowano standardowych wytycznych wyjaśniających, jak wdrożyć GMP lub zaprojektować działania promocyjne, a cel GMP często pozostaje niejasny.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Naszym celem była ocena skuteczności GMP w identyfikacji i przeciwdziałaniu powolnemu wzrostowi wśród dzieci, ulepszaniu praktyk karmienia niemowląt i dzieci, jak również w promowaniu kontaktu oraz korzystania z opieki zdrowotnej przez dzieci poniżej piątego roku życia w krajach o niskich i średnich dochodach.

Co zrobiliśmy?

Przeszukaliśmy różne bazy danych zawierające zarówno opublikowane, jak i niepublikowane badania. Uwzględniliśmy badania kliniczne z randomizacją (w których badacze losowo przydzielają uczestników do różnych grup terapeutycznych); kontrolowane badania przed i po (w których badacze mierzą wyniki w różnych grupach terapeutycznych przed i po interwencji, aby sprawdzić, czy uległy one zmianie); oraz badania kohortowe (w których badacze monitorują w czasie pacjentów z określonym narażeniem i bez niego; w tym przypadku narażeniem byłoby GMP). Połączyliśmy wyniki w sposób narracyjny, aby zapewnić przegląd ustaleń.

Co udało się ustalić?

Włączyliśmy sześć badań. Zostały one przeprowadzone w ubogich w zasoby środowiskach wiejskich o wysokim poziomie niedożywienia. Wyniki pogrupowaliśmy według rodzaju interwencji, który różnił się w zależności od badania.

Kluczowe wyniki

Dane naukowe dotyczące skuteczności GMP są niepewne i ograniczone.

Programy GMP realizowane w lokalnych ośrodkach zdrowia i miejscach spotkań w porównaniu ze standardową opieką

W trzech badaniach oceniano wpływ programu GMP realizowanego w lokalnych ośrodkach zdrowia i miejscach spotkań w odniesieniu do standardowej opieki.

Biorąc pod uwagę praktyki karmienia niemowląt i dzieci po 24 miesiącu życia, nie ma pewności, czy GMP ma jakikolwiek wpływ na odsetek niemowląt, którym wcześniej podano inne płyny niż mleko matki (tak było w przypadku 49,7% niemowląt w grupie GMP i 70,5 % niemowląt w grupie kontrolnej w jednym badaniu). Patrząc na korzystanie z usług opieki zdrowotnej po 24 miesiącach, nie jesteśmy pewni, czy GMP ma jakikolwiek wpływ na odsetek dzieci otrzymujących witaminę A (w jednym badaniu 72,5% grupy GMP i 62,9% grupy kontrolnej) lub na odsetek dzieci poddanych odrobaczeniu (29,2% w grupie GMP i 14,6% w grupie kontrolnej w jednym badaniu). Żadne z badań nie raportowało wzrostu dziecka po 12 lub 24 miesiącach, zmiany sposobu karmienia niemowląt i dzieci po 12 miesiącach, ani korzystania z opieki zdrowotnej po 12 miesiącach.

Programy GMP realizowane w lokalnych ośrodkach zdrowia oraz miejscach spotkań, gdzie zapewniono dzieciom dodatkowe posiłki, w porównaniu ze standardową opieką

W dwóch badaniach oceniano wpływ programów GMP, realizowanych w lokalnych ośrodkach zdrowia oraz miejscach spotkań, w ramach których zapewniano dzieciom dodatkowe posiłki, w porównaniu ze standardową opieką.

Obserwując wzrost niemowląt i dzieci w wieku 12 miesięcy, nie mamy pewności, czy GMP ma wpływ na średnią wagę dzieci w stosunku do wieku (jedno badanie), ale może ono mieć mały wpływ, lub nie mieć go wcale, na średni wzrost w stosunku do wieku (jedno badanie). W dwóch badaniach przedstawiono szereg pomiarów punktów końcowych związanych ze sposobami karmienia niemowląt i dzieci po 12 miesiącach, ale nie ma pewności, czy GMP miało na nie jakikolwiek wpływ. Żadne badania nie podawały wzrostu dziecka po 12 lub 24 miesiącach, zmiany sposobu karmienia niemowląt i dzieci po 24 miesiącach, ani korzystania z opieki zdrowotnej po 24 miesiącach.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Ze względu na poważne wątpliwości w stosunku do wiarygodności zgłoszonych wyników, nie mamy pewności co do zgromadzonych danych naukowych. Bierze się to z faktu, że we wszystkich badaniach uczestnicy prawdopodobnie byli świadomi tego, do jakiego leczenia została przydzielona ich wioska, zanim zdecydowali się wziąć w nim udział. W związku z tym zgromadzone wyniki należy interpretować z ostrożnością.

Na ile aktualne są przedstawione dane naukowe?

Dane naukowe są aktualne do 3 listopada 2022 r.