Co oceniano w niniejszym przeglądzie?

Aby ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa wywołującego COVID-19, wiele rządów i społeczeństw wprowadziło w szkołach środki ograniczające ryzyko zakażenia. Nie wiemy jednak, czy środki te są skuteczne w ograniczeniu rozprzestrzeniania się wirusa, ani w jaki sposób wpływają na inne aspekty życia, takie jak edukacja, gospodarka czy społeczeństwo.

Jakie środki wdrożono w środowisku szkolnym?

Środki wdrożone w środowisku szkolnym można podzielić na 4 kategorie.

1. Środki ograniczające możliwość kontaktów : poprzez zmniejszenie liczby uczniów w klasie lub szkole, otwarcie wyłącznie niektórych typów szkół (np. szkół podstawowych) i stworzenie harmonogramu, zgodnie z którym uczniowie będą uczęszczać do szkoły w różne dni lub tygodnie, można ograniczyć bezpośredni kontakt między uczniami.

2. Środki zwiększające bezpieczeństwo kontaktów : wprowadzenie środków w postaci maseczek, poprawa wentylacji pomieszczeń poprzez otwieranie okien bądź zastosowanie oczyszczaczy powietrza, sprzątanie, mycie rąk i modyfikację zajęć takich jak zajęcia sportowe i muzyczne, kontakty mogą stać się bezpieczniejsze.

3. Środki nadzoru i reagowania : wykonywanie badań przesiewowych w celu wykrycia objawów lub badanie chorych i potencjalnie chorych uczniów, nauczycieli bądź obu grup, a także poddanie ich izolacji (w przypadku osób chorych) lub kwarantannie (w przypadku osób potencjalnie chorych).

4. Środki wielokomponentowe : łączone są działania z kategorii 1, 2 i 3.

Jaki jest cel tego przeglądu?

Naszym celem było sprawdzenie, jakie środki wdrożone w środowisku szkolnym pozwalają na bezpieczne ponowne otwarcie szkół i utrzymanie ich otwartych, bądź na oba te przypadki, w czasie pandemii COVID-19.

Co zrobiliśmy?

Poszukiwaliśmy badań, w których analizowano wpływ środków wdrożonych w środowisku szkolnym na rozprzestrzenianie się wirusa wywołującego COVID-19, wpływ na system opieki zdrowotnej (tj. liczbę potrzebnych łóżek szpitalnych), a także ważne aspekty społeczne (tj. frekwencję uczniów uczęszczających do szkoły). Badania mogły dotyczyć uczniów, nauczycieli i innych pracowników szkół, a także rodzin i całej społeczności. Badania mogły uwzględniać dane rzeczywiste (badania obserwacyjne) lub dane z symulacji generowanych komputerowo (badania modelowe).

Jakie są główne wyniki tego przeglądu?

Odnaleźliśmy 38 istotnych badań. Większość z nich stanowiły badania modelowe (33 badania). W 5 badaniach wykorzystano dane rzeczywiste. 20 przeprowadzono w Ameryce Północnej i Południowej, 16 w Europie i 2 w Chinach.

Poniżej podsumowujemy główne wyniki badań zgodnie z podziałem na kategorie.

1. Środki ograniczające możliwość kontaktów

Znaleźliśmy 23 badania modelowe, w których oceniano środki ograniczające możliwość kontaktów. We wszystkich badaniach wykazano zmniejszenie rozprzestrzeniania się wirusa wywołującego COVID-19 oraz ograniczenie korzystania z systemu opieki zdrowotnej. W niektórych badaniach wykazano także zmniejszenie liczby dni spędzonych w szkole na skutek wdrożonych działań.

2. Środki zwiększające bezpieczeństwo kontaktów

Znaleźliśmy 11 badań modelowych i 2 badania przeprowadzone w warunkach rzeczywistych, w których analizowano środki, takie jak noszenie maseczek w szkołach, sprzątanie, mycie rąk i wentylacja pomieszczeń. W 5 z tych badań połączono kilka różnych środków, co oznacza, że nie możemy stwierdzić, które z nich okazały się skuteczne, a które nie. W większości badań wykazano zmniejszenie rozprzestrzeniania się wirusa wywołującego COVID-19; jednak, w niektórych wykazano niejednoznaczny wpływ bądź brak efektów.

3. Środki nadzoru i reagowania

Znaleźliśmy 13 badań modelowych i 1 badanie przeprowadzone w warunkach rzeczywistych, w których oceniano środki nadzoru i reagowania. W 12 badaniach skupiono się na testach masowych i środkach izolacji, podczas gdy w 2 pozostałych przyglądano się badaniom przesiewowym opartym na objawach oraz izolacji. W większości badań uzyskano wyniki przemawiające na korzyść wdrożonych działań, jednak w niektórych wykazano niejednoznaczny wpływ bądź jego brak.

4. Środki wielokomponentowe

W 3 badaniach uwzględniono środki wielokomponentowe, w których nie można było określić efektów poszczególnych działań. Obejmowały one 1 badanie modelowe i 2 badania w warunkach rzeczywistych. W badaniach tych oceniano fizyczny dystans, modyfikację zajęć, odwołanie zajęć sportowych i muzycznych, przeprowadzanie testów, zwolnienie z lekcji uczniów należących do grup wysokiego ryzyka, mycie rąk i noszenie maseczek. W większości badań wykazano zmniejszenie rozprzestrzeniania się wirusa wywołującego COVID-19, jednak w niektórych wykazano niejednoznaczny wpływ bądź jego brak.

Na ile jesteśmy pewni wyników tego przeglądu?

Nasza pewność co do wiarygodności tych wyników jest ograniczona. W większości badań stosowano modelowanie, tzn. szacowano efekty działań, a nie obserwowano wyniki. Ponieważ modelowanie buduje się na podstawie założeń dotyczących sposobu rozprzestrzeniania się wirusa i zachowań ludzi, brakuje nam rzeczywistych danych. Wiele badań zostało opublikowanych jako preprinty (wstępna wersja publikacji naukowej – przyp. tłum.). Ten rodzaj publikacji nie jest poddawany rygorystycznej ewaluacji, jak ma to miejsce w przypadku opublikowanych badań. Z tego powodu nie mamy pewności, na ile są one wiarygodne. Ponadto badania bardzo różniły się od siebie (np. pod względem poziomu transmisji wirusa wśród danej społeczności).

Kluczowe informacje

Ponowne otwarcie szkół i utrzymanie ich otwartymi przy zastosowaniu szerokiego zakresu środków może ograniczyć transmisję wirusa wywołującego COVID-19. Środki te mogą również zmniejszyć liczbę osób, które będą musiały być hospitalizowane z powodu zachorowania na COVID-19. Nadal niewiele wiemy o innych konsekwencjach stosowania tych środków, m.in. tych związanych z edukacją, zasobami oraz zdrowiem fizycznym i psychicznym, ponieważ wiedza ta opiera się głównie na badaniach modelujących warunki rzeczywiste. Potrzeba więcej badań przeprowadzonych w warunkach rzeczywistych z wykorzystaniem rzeczywistych danych.

Na ile aktualne są przedstawione dane naukowe?

Dane naukowe są aktualne do grudnia 2020 r.