ที่มาและความสำคัญของปัญหา
การใช้ยาสูบคาดว่าจะฆ่าคน 7 ล้านคนต่อปี นิโคตินเป็นสารเสพติดอย่างมาก แต่จากการสำรวจพบว่าเกือบ 70% ของผู้สูบบุหรี่ในสหรัฐอเมริกาและอังกฤษต้องการเลิกสูบบุหรี่ แม้ว่าผู้สูบบุหรี่จำนวนมากจะพยายามเลิกสูบด้วยตัวเอง แต่คำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพก็เพิ่มโอกาสในการเลิกสูบบุหรี่ให้มากขึ้น ณ ปี 2016 มีผู้ใช้อินเทอร์เน็ต 3.5 พันล้านคนทั่วโลก อินเทอร์เน็ตเป็นแพลตฟอร์มที่น่าสนใจที่จะช่วยให้ผู้คนเลิกสูบบุหรี่ได้เนื่องจากต้นทุนต่อผู้ใช้ต่ำและมีโอกาสที่จะเข้าถึงผู้สูบบุหรี่ที่ไม่สามารถเข้าถึงการสนับสนุนได้เนื่องจากการบริการสุขภาพที่จำกัดหรือการตีตรา วิธีการทางอินเทอร์เน็ตยังสามารถใช้ในกลุ่มเป้าหมายที่เป็นคนหนุ่มสาวที่สูบบุหรี่หรือคนอื่น ๆ ที่อาจไม่แสวงหาวิธีการแบบดั้งเดิมของการรักษาการสูบบุหรี่
ลักษณะการศึกษา
จนถึงเดือนสิงหาคม 2016 การทบทวนนี้พบการทดลอง 67 การทดลอง รวมถึงข้อมูลจากผู้เข้าร่วมกว่า 110,000 คน มีข้อมูลการเลิกสูบบุหรี่หลังจากหกเดือนขึ้นไปสำหรับผู้เข้าร่วม 35,969 คน เราตรวจสอบช่วงของวิธีการทางอินเทอร์เน็ต จากวิธีการที่มีความเข้มต่ำเช่น ส่งรายชื่อเว็บไซต์สำหรับการเลิกสูบบุหรี่ให้ผู้เข้าร่วม ไปจนถึงวิธีการที่มีความเข้มสูง ซึ่งประกอบด้วยองค์ประกอบทั้งทางอินเทอร์เน็ต อีเมลและโทรศัพท์มือถือ เราจัดประเภทวิธีการเป็นแบบปรับแต่งเฉพาะคนหรือมีการโต้ตอบหรือทั้งสองอย่าง วิธีการทางอินเทอร์เน็ตที่ปรับแต่งแตกมีความต่างกันในปริมาณของการปรับแต่งจากส่วนประกอบมัลติมีเดียไปยังแหล่งข้อความที่ปรับให้เป็นเฉพาะคน วิธีการบางอย่างยังรวมถึงการให้คำปรึกษาหรือสนับสนุนทางอินเทอร์เน็ตจากพยาบาล โค้ชหรือผู้เชี่ยวชาญด้านการรักษาการสูบบุหรี่ การทดลองล่าสุดได้รวมเครือข่ายสังคมออนไลน์ เช่น Facebook, Twitter และฟอรัมออนไลน์อื่น ๆ
ผลการศึกษาที่สำคัญ
ในผลลัพธ์ที่รวมกัน โปรแกรมอินเทอร์เน็ตที่มีการโต้ตอบและปรับแต่งให้เหมาะกับการตอบสนองของแต่ละบุคคลนำไปสู่อัตราการเลิกสูงกว่าการดูแลตามปกติหรือเอกสารแนะนำการช่วยเหลือตนเองในหกเดือนหรือนานกว่านั้น
คุณภาพของหลักฐาน
มีการทดลองไม่มากนักในคนอายุน้อย จำเป็นต้องมีการทดลองเพิ่มเติมเพื่อหาผลของวิธีการทางอินเทอร์เน็ตเพื่อช่วยเลิกบุหรี่ในเด็กและเยาวชน ควรตีความผลลัพธ์ด้วยความระมัดระวังเนื่องจากเราให้คะแนนงานวิจัยบางงานที่ถูกรบรวมว่ามีความเสี่ยงสูงต่ออคติและในผลลัพธ์ส่วนใหญ่คุณภาพของหลักฐานอยู่ในระดับปานกลางหรือต่ำ
หลักฐานจากการทดลองในผู้ใหญ่ชี้ให้เห็นว่าวิธีการทางอินเทอร์เน็ตแบบโต้ตอบที่มีหรือไม่มีการสนับสนุนพฤติกรรมเพิ่มเติมนั้นมีประสิทธิภาพปานกลางกว่าการควบคุมแบบเฉื่อยใน 6 เดือนหรือนานกว่านั้น แต่ไม่มีหลักฐานว่าการแทรกแซงเหล่านี้ดีกว่าการรักษาเชิงรุกแบบอื่น อย่างไรก็ตาม การศึกษาบางอย่างมีความเสี่ยงสูงต่อการมีอคติและมีหลักฐานของความแตกต่างทางสถิติที่สูง ประสิทธิภาพการรักษาในคนที่อายุน้อยกว่ายังไม่แน่ชัด
การใช้ยาสูบคาดว่าจะฆ่าคน 7 ล้านคนต่อปี นิโคตินเป็นสารเสพติดอย่างมาก แต่จากการสำรวจพบว่าเกือบ 70% ของผู้สูบบุหรี่ในสหรัฐอเมริกาและอังกฤษต้องการเลิกสูบบุหรี่ แม้ว่าผู้สูบบุหรี่จำนวนมากจะพยายามเลิกสูบด้วยตัวเอง แต่คำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพก็เพิ่มโอกาสในการเลิกสูบบุหรี่ให้มากขึ้น ในปี 2016 มีผู้ใช้อินเทอร์เน็ตทั่วโลก 3.5 พันล้านคนทำให้อินเทอร์เน็ตเป็นแพลตฟอร์มที่มีศักยภาพในการช่วยให้ผู้คนเลิกสูบบุหรี่
เพื่อตรวจสอบประสิทธิภาพของวิธีการทางอินเทอร์เน็ตสำหรับการเลิกบุหรี่ไม่ว่าประสิทธิภาพของวิธีการนั้นได้ถูกเปลี่ยนแปลงโดยการปรับแต่งหรือการโต้ตอบและเพื่อหาว่ามีความแตกต่างในประสิทธิภาพระหว่างวัยรุ่น คนหนุ่มสาวและผู้ใหญ่หรือไม่
เราค้นหา Cochrane Tobacco Addiction Group Specialised Register ซึ่งรวมถึงการค้นหา MEDLINE, Embase และ PsycINFO (ผ่าน OVID) ไม่มีข้อจำกัดในภาษาหรือสถานะการตีพิมพ์ การค้นหาล่าสุดดำเนินการในเดือนสิงหาคม 2016
เรารวมการทดลองแบบควบคุมแบบสุ่ม (RCTs) ผู้เข้าร่วมเป็นคนที่สูบบุหรี่โดยไม่มีข้อยกเว้นตามอายุ เพศ เชื้อชาติ ภาษาหรือสถานะสุขภาพ วิธีการทางอินเทอร์เน็ตทุกประเภทนั้นเข้าเกณฑ์ การเปรียบเทียบอาจเป็นการควบคุมที่ไม่มวิธีการใดๆ วิธีการทางอินเทอร์เน็ตที่แตกต่างกันหรือวิธีการที่ไม่ใช่อินเทอร์เน็ต การศึกษาที่จะถูกรวบรวมนั้นจะต้องวัดการเลิกสูบบุหรี่ที่สี่สัปดาห์หรือนานกว่านั้น
ผู้ทบทวนวรรณกรรมสองคน ได้ประเมินคุณภาพของการศึกษาวิจัยและรวบรวมข้อมูลอย่างเป็นอิสระต่อกัน เราได้แยกข้อมูลและรวมผลการเลิกสูบบุหรี่อย่างเหมาะสมที่การติดตามผลหกเดือนหรือมากกว่านั้น และจะทำการรายงานผลลัพธ์ระยะสั้นโดยการอธิบายเมื่อไม่มีผลลัพธ์ในระยะยาว เรารายงานผลการศึกษาว่าเป็นอัตราส่วนความเสี่ยง (RR) ที่มีช่วงความมั่นใจ 95% (CI)
เราจัดกลุ่มการศึกษาดังนี้ (1) เปรียบเทียบวิธีการทางอินเทอร์เน็ตกับกลุ่มควบคุมแบบเฉื่อย (เช่น เอกสารคู่มือช่วยเหลือตนเอง) (2) เปรียบเทียบวิธีการทางอินเทอร์เน็ตกับแขนควบคุมเชิงรุก (เช่น การให้คำปรึกษาแบบตัวต่อตัว), (3) ประเมินการเพิ่มการสนับสนุนทางพฤติกรรมกับโปรแกรมอินเทอร์เน็ตหรือ (4) เปรียบเทียบวิธีการทางอินเทอร์เน็ตวิธีหนึ่งกับอีกวิธี ในกรณีที่เหมาะสมเราจัดกลุ่มการศึกษาตามอายุ
เราระบุ RCT 67 เรื่อง รวมถึงข้อมูลจากผู้เข้าร่วมกว่า 110,000 คน เรารวบรวมข้อมูลจากผู้เข้าร่วม 35,969 คน
มีเพียง RCTs 4 เรื่อง ที่ดำเนินการในวัยรุ่นหรือผู้ใหญ่วัยหนุ่มสาวที่เข้าเกณฑ์ได้รับการวิเคราะห์เมตต้า
ผลลัพธ์สำหรับการทดลองในผู้ใหญ่: การทดลอง 8 เรื่อง เปรียบเทียบวิธีการทางอินเทอร์เน็ตที่ปรับแต่งและมีการโต้ตอบกับการควบคุมแบบเฉื่อย ผลลัพธ์ที่ถูกรวบรวมแสดงให้เห็นถึงผลกระทบเชิงบวกในด้านของวิธีการ (RR 1.15, 95% CI 1.01 ถึง 1.30, n = 6786) อย่างไรก็ตามความแตกต่างทางสถิติอยู่ในระดับสูง (I2 = 58%) และอธิบายไม่ได้ และคุณภาพโดยรวมของหลักฐานอยู่ในระดับต่ำตาม GRADE การทดลอง 5 เรื่อง เปรียบเทียบวิธีการทางอินเทอร์เน็ตกับการควบคุมเชิงรุก การประมาณผลรวมได้แสดงผลเชิงบวกของกลุ่มควบคุม แต่คร่อมค่า null (RR 0.92, 95% CI 0.78 ถึง 1.09, n = 3806, I2 = 0%); คะแนนคุณภาพ GRADE อยู่ในระดับปานกลาง การศึกษา 5 เรื่อง ประเมินโปรแกรมอินเทอร์เน็ตรวมทั้งการสนับสนุนพฤติกรรมเมื่อเทียบกับการควบคุมที่ไม่ได้ใช้งาน (n = 2334) การศึกษาเหล่านี้ชี้ให้เห็นถึงผลเชิงบวกของวิธีการ (RR 1.69, 95% CI 1.30 ถึง 2.18) แม้ว่าความแตกต่างทางสถิติมีนัยสำคัญ (I2 = 60%) และไม่สามารถอธิบายได้ คะแนน GRADE อยู่ในระดับปานกลาง การศึกษา 4 เรื่อง ประเมินโปรแกรมอินเทอร์เน็ตรวมทั้งการสนับสนุนพฤติกรรมเมื่อเทียบกับการควบคุมเชิงรุก ไม่มีการศึกษาใดที่ตรวจพบความแตกต่างระหว่างกลุ่มทดลอง (RR 1.00, 95% CI 0.84 ถึง 1.18, n = 2769, I 2 = 0%); GRADE ให้คะแนนอยู่ในระดับปานกลาง การศึกษา 7 เรื่อง เปรียบเทียบวิธีการทางอินเทอร์เน็ตแบบโต้ตอบหรือแบบปรับแต่งหรือทั้งสองอย่างกับวิธีการทางอินเทอร์เน็ตที่ไม่ได้รับการปรับแต่ง / เชิงโต้ตอบ ผลลัพธ์รวมนั้นแสดงผลเชิงบวกของโปรแกรมแบบโต้ตอบหรือปรับแต่งแต่การประมาณนั้นข้ามค่า null (RR 1.10, 95% CI 0.99 ถึง 1.22, n = 14,623, I 2 = 0%); GRADE ให้คะแนนอยู่ในระดับปานกลาง สามการศึกษาเปรียบเทียบข้อความบนอินเทอร์เน็ตที่ปรับให้เหมาะกับข้อความบนอินเทอร์เน็ตที่ไม่ปรับ ข้อความที่ได้รับการปรับแต่งนั้นให้อัตราการหยุดสูบบุหรี่ที่สูงกว่าเมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุม แต่การประมาณนั้นไม่แม่นยำ (RR 1.17, 95% CI 0.97 ถึง 1.41, n = 4040) และมีหลักฐานของความหลากหลายทางสถิติที่อธิบายที่ไม่ได้ (I2 = 57%) คะแนน GRADE ต่ำ
ควรตีความผลลัพธ์ด้วยความระมัดระวัง เนื่องจากเราตัดสินว่าการศึกษาที่รวมอยู่นั้นมีความเสี่ยงสูงต่อการมีอคติ
แปลโดย นพ.เจน โสธรวิทย์ ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น เมื่อ 29 พฤษภาคม 2020