เราเริ่มต้นเพื่อดูประสิทธิผลของวิธีการที่ใช้เพื่อป้องกันไม่ให้สตรีที่ให้นมบุตรเกิดการอักเสบของเนื้อเยื่อเต้านมที่เรียกว่าโรคเต้านมอักเสบ
เรื่องนี้มีปัญหาอย่างไร
โรคเต้านมอักเสบเป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบบ่อยในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ โรคนี้สร้างความเจ็บปวดและทรมานให้กับสตรีเป็นอย่างมากและอาจทำให้แม่บางคนไม่สามารถเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้นานเท่าที่ต้องการ มีหลายปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคเต้านมอักเสบ เช่นท่อที่อุดตัน เต้านมเต็มไปด้วยน้ำนม หัวนมแตก และทารกไม่สามารถดูดนมได้อย่างถูกต้อง เต้านมอักเสบอาจเกิดขึ้นทเต้านมข้างเดียวหรือทั้งสองข้าง และเกี่ยวข้องกับอาการหลายอย่าง เช่น อาการเจ็บเต้านม ผื่นแดงและบวม และอาการคล้ายไข้หวัดใหญ่ อาการอาจอยู่ได้ตั้งแต่สองถึงสามวันถึงสองสามสัปดาห์หรือมากกว่านั้น
ทำไมเรื่องนี้จึงมีความสำคัญ
สิ่งสำคัญคือต้องตรวจสอบวิธีการรักษาเพื่อป้องกันโรคเต้านมอักเสบ เพื่อให้ได้ผลการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่และระยะเวลาให้มากที่สุด การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่มีประโยชน์ต่อสุขภาพที่สำคัญสำหรับทั้งทารกและมารดา และหน่วยงานด้านการดูแลสุขภาพและองค์การอนามัยโลกแนะนำว่าควรให้ทารกแรกเกิดกินนมแม่อย่างเดียวจนพวกเขาอายุหกเดือน เราจำเป็นต้องแน่ใจว่า มารดาและแพทย์และพยาบาลผดุงครรภ์ที่ดูแลพวกเขา รู้เกี่ยวกับวิธีการที่ดีที่สุดในการป้องกันโรคเต้านมอักเสบ เพื่อช่วยให้สตรีให้นมบุตรได้อย่างประสบความสำเร็จนานเท่าที่พวกเขาต้องการ
เราพบหลักฐานอะไรบ้าง
เราสืบค้นหลักฐานจากการทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มควบคุมในเดือนตุลาคม 2019 และพบการทดลอง 10 รายการ (เกี่ยวข้องกับสตรีเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ 3034 คน) การทดลองส่วนใหญ่รายงานจำนวนสตรีที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคเต้านมอักเสบ แต่แทบไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับผลข้างเคียง อาการเจ็บเต้านม ระยะเวลาในการให้นมบุตร หัวนมเป็นแผล ฝีที่เต้านมหรือการกลับเป็นซ้ำของโรคเต้านมอักเสบ การทดลองบางรายการได้รับทุนจากภาคอุตสาหกรรม
การทดลอง 3 รายการ (สตรี 1038 คน) เปรียบเทียบโปรไบโอติกกับยาหลอก ขณะนี้ผลการทดลองที่ใหญ่ที่สุด (สตรี 639 คน) ไม่สามารถใช้ได้ เนื่องจากข้อตกลงตามสัญญาระหว่างผู้จัดหาโปรไบโอติกและผู้ทดลอง โปรไบโอติกอาจลดความเสี่ยงของโรคเต้านมอักเสบเมื่อเทียบกับยาหลอก (หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ) ไม่แน่ใจว่าโปรไบโอติกช่วยลดความเสี่ยงของอาการเจ็บเต้านมหรือหัวนมเป็นแผล ได้หรือไม่เพราะความเชื่อมั่นของหลักฐานต่ำมาก
ความเสี่ยงของเต้านมอักเสบอาจคล้ายคลึงกันระหว่างยาปฏิชีวนะและการดูแลตามปกติหรือยาหลอก (มีหลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ) ความเสี่ยงของเต้านมอักเสบอาจมีความคล้ายคลึงกันระหว่างยาปฏิชีวนะและครีมกรด fusidic ยาปฏิชีวนะและครีม mupirocin, ครีมกรด fusidic และคำแนะนำในการเลี้ยงลูกด้วยนม, ครีม mupirocin และคำแนะนำในการเลี้ยงลูกด้วยนม, กรด fusidic และ mupirocin, การให้ความรู้เรื่องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่โดยผู้เชี่ยวชาญเพียงครั้งเดียวและการดูแลตามปกติ, anti- ซีเรียลที่กระตุ้นให้เกิดปัจจัยการหลั่งและซีเรียลมาตรฐาน แต่เราไม่แน่ใจเกี่ยวกับผลลัพธ์เหล่านี้ เนื่องจากมาจากการทดลองที่มีผู้เข้าร่วมจำนวนน้อย และคุณภาพของหลักฐานอยู่ในระดับต่ำ
การนวด Acupoint อาจช่วยลดความเสี่ยงของโรคเต้านมอักเสบและอาการเจ็บเต้านมได้เมื่อเทียบกับการดูแลตามปกติ (หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง)
การนวดเต้านมและการรักษาด้วย low frequency pulse อาจลดความเสี่ยงของเต้านมอักเสบเมื่อเทียบกับการดูแลตามปกติ (หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ)
หลักฐานนี้หมายความว่าอย่างไร
การนวด Acupoint อาจช่วยป้องกันเต้านมอักเสบ และอาการปวดเต้านม โปรไบโอติกอาจดีกว่ายาหลอก และการนวดเต้านมและการรักษา low frequency pulse อาจดีกว่าการดูแลตามปกติ อย่างไรก็ตามโดยทั่วไปเราไม่สามารถแน่ใจได้ว่าวิธีการรักษาที่ได้ผลดีที่สุดคืออะไรในการป้องกันเต้านมอักเสบ เนื่องจากความเชื่อมั่นของหลักฐานอยู่ในระดับต่ำ เนื่องจากมีความเสี่ยงต่อการเกิดอคติ สตรีจำนวนน้อยที่เข้าร่วมการทดลอง และความแตกต่างที่มากระหว่างการรักษา ทำให้ยากสำหรับการเปรียบเทียบที่มีความหมาย นอกจากนี้เรายังไม่แน่ใจเกี่ยวกับประสิทธิผลที่แท้จริงของโปรไบโอติก เนื่องจากเราทราบถึงการทดลองโปรไบโอติกอย่างน้อย หนึ่งรายการซึ่งผลการทดลองไม่เปิดเผยต่อสาธารณะ
มีหลักฐานบางส่วนแสดงว่า การนวด Acupoint อาจจะดีกว่าการดูแลตามปกติ โปรไบโอติกอาจดีกว่ายาหลอก และการนวดเต้านมและการรักษา low frequency pulse อาจดีกว่าการดูแลตามปกติในการป้องกันเต้านมอักเสบ อย่างไรก็ตาม สิ่งสำคัญที่ต้องบันทึกว่า เราตระหนักถึงการทดลองขนาดใหญ่อย่างน้อย 1 รายการที่กำลังตรวจสอบโปรไบโอติก ซึ่งผลการวิจัยยังไม่เปิดเผยต่อสาธารณะ ดังนั้นหลักฐานที่แสดงในที่นี้จึงไม่สมบูรณ์
หลักฐานที่มีอยู่เกี่ยวกับวิธีการอื่น ๆ รวมถึงการให้ความรู้เรื่องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ การรักษาด้วยยา และการบำบัดทางเลือกแสดงให้เห็นว่า สิ่งเหล่านี้อาจดีกว่าการดูแลตามปกติเล็กน้อยเพื่อป้องกันโรคเต้านมอักเสบ แต่ข้อสรุปของเรายังไม่แน่นอนเนื่องจากหลักฐานมีความเชื่อมั่นต่ำ
การทดลองในอนาคตควรรวบรวมสตรีจำนวนมากเพียงพอ เพื่อให้พบความแตกต่างที่สำคัญทางคลินิกระหว่างวิธีการ และผลของการทดลองในอนาคตควรเปิดเผยต่อสาธารณะ
แม้การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่จะมีประโยชน์ต่อสุขภาพ แต่อัตราการเริ่มต้นและระยะเวลายังคงไม่เป็นไปตามหลักเกณฑ์สากล หลายปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจหย่านมของสตรี สาเหตุหลักที่อ้างถึงการหย่านม เกี่ยวข้องกับภาวะแทรกซ้อนในการให้นมบุตร เช่น เต้านมอักเสบ
เต้านมอักเสบคือการอักเสบของเต้านมโดยมีหรือไม่มีการติดเชื้อ สามารถมองได้ว่าเป็นความต่อเนื่องของโรค ตั้งแต่การอักเสบที่ไม่ติดเชื้อของเต้านม ไปจนถึงการติดเชื้อที่อาจนำไปสู่การก่อตัวเป็นฝี
เพื่อประเมินประสิทธิผลของกลยุทธ์การป้องกัน (เช่น การให้ความรู้เกี่ยวกับการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ การรักษาทางยา และการบำบัดทางเลือก) ต่อการเกิด หรือการกลับเป็นซ้ำของโรคเต้านมอักเสบที่ไม่ติดเชื้อ หรือติดเชื้อ ในสตรีที่ให้นมบุตรหลังคลอด
ในวันที่ 3 ตุลาคม 2019 เราได้สืบค้น Cochrane Pregnancy and Childbirth's Trials Register, ClinicalTrials.gov, WHO International Clinical Trials Registry Platform ( ICTRP ) และรายการอ้างอิงของการศึกษาที่รวมมา
เรารวมการทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มควบคุม ของวิธีการเพื่อป้องกันโรคเต้านมอักเสบในสตรีที่ให้นมบุตรหลังคลอด
Quasi-randomised controlled trials และการทดลองที่รายงานเฉพาะบทคัดย่อมีสิทธิ์ได้รับเลือก เราพยายามติดต่อผู้แต่งเพื่อขอรับผลลัพธ์ที่ไม่ได้เผยแพร่ทุกที่ที่ทำได้
วิธีการเพื่อป้องกันโรคเต้านมอักเสบ อาจรวมถึงโปรไบโอติก คำแนะนำการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่จากผู้เชี่ยวชาญ และแนวทางแบบองค์รวม
ผู้ประพันธ์การทบทวน 2 คนประเมินการทดลองเพื่อรวบรวมนำเข้า และประเมินความเสี่ยงของอคติ ดึงข้อมูล แล้วประเมินความเชื่อมั่นของหลักฐานโดยใช้ GRADE อย่างอิสระต่อกัน
เรารวมการทดลอง 10 รายการ (สตรี 3034 คน) การทดลอง 9 รายการ (สตรี 2395 คน) ให้ข้อมูล โดยทั่วไป การทดลองมีความเสี่ยงต่ำในการเกิดอคติในโดเมนส่วนใหญ่ แต่บางการทดลองมีความเสี่ยงของการมีอคติสูงในเรื่องการปกปิดการดูแลรักษา (blinding) การติดตามผู้เข้าร่วมโครงการ (attrition bias) และการเลือกผลลัพธ์เพื่อรายงาน (selective reporting) อคติในการเลือก (การปกปิดการจัดผู้เข้าร่วมโครงการเข้ากลุ่มโดยสุ่ม) โดยทั่วไปไม่ชัดเจน ความเชื่อมั่นของหลักฐานถูกลดระดับลง เนื่องจากมีความเสี่ยงของการมีอคติ และความไม่แม่นยำ (สตรีจำนวนน้อยที่เข้าร่วมการทดลอง) ผลประโยชน์ทับซ้อนในส่วนของผู้วิจัย และการมีส่วนร่วมของผู้ให้ทุนจากภาคอุตสาหกรรม อาจส่งผลกระทบต่อความเชื่อมั่นของหลักฐาน
การทดลองส่วนใหญ่รายงานผลลัพธ์หลักของเรา อุบัติการณ์ของโรคเต้านมอักเสบ แต่แทบไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับผลข้างเคียง อาการเจ็บเต้านม ระยะเวลาในการให้นมบุตร หัวนมเป็นแผล ฝีที่เต้านมหรือการกลับเป็นซ้ำของโรคเต้านมอักเสบ
การเปรียบเทียบระหว่าง probiotics กับยาหลอก
โปรไบโอติกอาจลดความเสี่ยงต่อการเป็นโรคเต้านมอักเสบได้มากกว่ายาหลอก (อัตราส่วนความเสี่ยง (RR) 0.51, ช่วงความเชื่อมั่น 95% (CI) 0.35 ถึง 0.75; 2 การทดลอง; สตรี 399 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ) ไม่แน่ใจว่าโปรไบโอติกช่วยลดความเสี่ยงของอาการเจ็บเต้านมหรือหัวนมเป็นแผล ได้หรือไม่เพราะความเชื่อมั่นของหลักฐานต่ำมาก ขณะนี้ผลการทดลองที่ใหญ่ที่สุด (สตรี 639 คน) ยังไม่สามารถใช้ได้ เนื่องจากข้อตกลงตามสัญญาระหว่างผู้จัดหาโปรไบโอติกและผู้ทดลอง มีรายงานผลข้างเคียงในการทดลอง 1 รายการโดยที่สตรีในกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งไม่มีผลข้างเคียงใด ๆ
Antibiotics เปรียบเทียบกับยาหลอก/การดูแลตามปกติ
ความเสี่ยงของเต้านมอักเสบอาจคล้ายคลึงกันระหว่างยาปฏิชีวนะและการดูแลตามปกติหรือยาหลอก (RR 0.37, 95% CI 0.10 ถึง 1.34; 3 การทดลอง; สตรี 429 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ) ความเสี่ยงของโรคเต้านมอักเสบอาจคล้ายคลึงกันระหว่างยาปฏิชีวนะและครีมกรด fusidic (RR 0.22, 95% CI 0.03 ถึง 1.81; การทดลอง 1 รายการ; สตรี 36 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ) หรือครีม mupirocin (RR 0.44, 95% CI 0.05 ถึง 3.89; 1 การทดลอง; สตรี 44 คน; หลักฐานที่มีความเชื่อมั่นต่ำ) แต่เราไม่แน่ใจเนื่องจาก CI ที่กว้าง ไม่มีการศึกษาที่รายงานผลข้างเคียง
การรักษาเฉพาะที่เทียบกับการให้คำแนะนำในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่
ความเสี่ยงของโรคเต้านมอักเสบอาจคล้ายคลึงกันระหว่างครีมกรด fusidic กับคำแนะนำการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ (RR 0.77, 95% CI 0.27 ถึง 2.22; การทดลอง 1 รายการ; สตรี 40 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ) หรือครีม mupirocin กับการให้คำแนะนำการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ (RR 0.39, 95% CI 0.12 ถึง 1.35; 1 การทดลอง; สตรี 48 คน; หลักฐานที่มีความเชื่อมั่นต่ำ) แต่เราไม่แน่ใจเนื่องจาก CI ที่กว้าง
การทดลอง 1 รายการ (สตรี 42 คน) เปรียบเทียบการรักษาเฉพาะที่ด้วยกันเอง ความเสี่ยงของโรคเต้านมอักเสบอาจมีความคล้ายคลึงกันระหว่างกรด fusidic และ mupirocin (RR 0.51, 95% CI 0.13 ถึง 2.00; หลักฐานที่มีความเชื่อมั่นต่ำ) แต่เราไม่แน่ใจเนื่องจาก CI ที่กว้าง ไม่มีรายงานเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์
การให้ความรู้เกี่ยวกับการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่โดยผู้เชี่ยวชาญเทียบกับการดูแลตามปกติ
ความเสี่ยงของโรคเต้านมอักเสบ (RR 0.93, 95% CI 0.17 ถึง 4.95; การทดลอง 1 รายการ; สตรี 203 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ) และการเจ็บเต้านม (RR 0.93, 95% CI 0.36 ถึง 2.37; 1 การทดลอง; สตรี 203 คน; หลักฐานที่มีความเชื่อมั่นต่ำ) อาจจะคล้ายคลึงกัน แต่เราไม่แน่ใจเนื่องจาก CI ที่กว้าง ไม่มีรายงานเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์
ซีเรียลที่กระตุ้นให้เกิดปัจจัยต่อต้านการหลั่งเทียบกับซีเรียลมาตรฐาน
ความเสี่ยงของโรคเต้านมอักเสบ (RR 0.24, 95% CI 0.03 ถึง 1.72; การทดลอง 1 รายการ; สตรี 29 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ) และเต้านมอักเสบซ้ำ (RR 0.39, 95% CI 0.03 ถึง 4.57; 1 การทดลอง; สตรี 7 คน; หลักฐานที่มีความเชื่อมั่นต่ำ) อาจจะคล้ายคลึงกัน แต่เราไม่แน่ใจเนื่องจาก CI ที่กว้าง ไม่มีรายงานเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์
การนวด Acupoint เทียบกับการดูแลตามปกติ
การนวด Acupoint อาจช่วยลดความเสี่ยงของโรคเต้านมอักเสบเมื่อเทียบกับการดูแลตามปกติ (RR 0.38, 95% CI 0.19 ถึง 0.78; การทดลอง 1 รายการ; สตรี 400 คน; หลักฐานที่มีความเชื่อมั่นปานกลาง) และอาการเจ็บเต้านม (RR 0.13, 95% CI 0.07 ถึง 0.23; 1 การทดลอง ; สตรี 400 คน; หลักฐานที่มีความเชื่อมั่นปานกลาง) ไม่มีรายงานเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์
การนวดเต้านมและ low frequency pulse treatment เทียบกับการดูแลตามปกติ
การนวดเต้านมและการรักษาด้วย low frequency pulse อาจลดความเสี่ยงของเต้านมอักเสบ (RR 0.03, 95% CI 0.00 to 0.21; 1 การทดลอง; สตรี 300 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ) ไม่มีรายงานเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์
ผู้แปล ศ.นพ.ภิเศก ลุมพิกานนท์ ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น วันที่ 18 ตุลาคม 2020