วัตถุประสงค์ของการทบทวนวรรณกรรม
จุดมุ่งหมายของ Cochrane Review นี้คือการค้นหาว่าการตรวจสุขภาพทั่วไปช่วยลดความเจ็บป่วยและการเสียชีวิตหรือไม่ โดยงานฉบับนี้คือฉบับปรับปรุงของงาน Cochrane Review ฉบับก่อนหน้านี้
ใจความสำคัญ
ข้อเสนอให้มีการตรวจสุขภาพอย่างเป็นระบบไม่น่าจะเป็นประโยชน์และอาจนำไปสู่การทดสอบและการรักษาที่ไม่จำเป็น
สิ่งที่ศึกษาในการทบทวนวรรณกรรมนี้
การตรวจสุขภาพทั่วไปประกอบไปด้วยการตรวจหลายอย่างในบุคคลที่ไม่ได้รู้สึกว่าตัวเองเจ็บป่วย โดยมีวัตถุประสงค์ที่จะตรวจหาโรคในช่วงเริ่มต้น ป้องกันโรคที่จะเพิ่มความรุนแรงขึ้น หรือสร้างความมั่นใจให้ผู้ป่วย การตรวจสุขภาพเป็นองค์ประกอบทั่วไปของการดูแลสุขภาพในบางประเทศ ประสบการณ์จากโปรแกรมการตรวจคัดกรองโรคแต่ละโรค แสดงให้เห็นว่า ประโยชน์ที่ได้รับอาจน้อยกว่าที่คาดการณ์ไว้และอาจมีผลเสียมากกว่า เราได้ค้นหาและวิเคราะห์การทดลองแบบสุ่มทั้งหมดที่เปรียบเทียบการเชิญให้ไปรับการตรวจสุขภาพหนึ่งรายการหรือมากกว่าสำหรับบุคคลทั่วไป โดยเปรียบเทียบกับการตรวจแบบไม่ได้มีการเชิญ เรายังได้วิเคราะห์ผลกระทบต่อการเจ็บป่วยและความเสี่ยงต่อการเสียชีวิต ตลอดจนผลลัพธ์อื่น ๆ ที่สะท้อนถึงความเจ็บป่วย เช่น การเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลและการขาดงาน
ผลลัพธ์หลักของการทบทวนวรรณกรรมนี้
ผู้วิจัยพบการทดลองแบบสุ่ม 17 ชิ้นงาน ที่เปรียบเทียบกลุ่มของผู้ใหญ่ที่ได้รับการเสนอให้ตรวจสุขภาพทั่วไป กับกลุ่มที่ไม่ได้รับการเสนอให้ตรวจสุขภาพ
การทดลอง 15 ชิ้นงานมีการรายงานผลและมีผู้เข้าร่วม 251,891 คน การทดลอง 11 ชิ้นงาน ได้ศึกษาความเสี่ยงของการเสียชีวิต รวมจำนวนผู้เข้าร่วม 233,298 คน และประเมินการเสียชีวิต 21,535 ราย นี่เป็นข้อมูลจำนวนมากผิดปกติในการวิจัยด้านสุขภาพ ซึ่งทำให้เราสามารถสรุปข้อสรุปหลักได้ด้วยความเชื่อมั่นระดับสูง การตรวจสุขภาพมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตจากสาเหตุใด ๆ (หลักฐานความเชื่อมั่นสูง) หรือความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตจากโรคมะเร็ง (หลักฐานความเชื่อมั่นสูง) และอาจมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตจากสาเหตุของโรคหัวใจและหลอดเลือด (หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง) ในทำนองเดียวกัน การตรวจสุขภาพมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อโรคหัวใจ (หลักฐานความเชื่อมั่นสูง) และอาจมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อโรคหลอดเลือดสมอง (หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง)
เราเสนอว่าเหตุผลหนึ่งที่ทำให้ไม่มีผลกระทบที่ชัดเจนอาจเป็นเพราะแพทย์ปฐมภูมิได้พบและเข้าไปแทรกแซงจัดการเมื่อสงสัยว่าผู้ป่วยมีความเสี่ยงสูงที่จะมีการพัฒนาของโรครุนแรงขึ้นเมื่อพบด้วยเหตุผลอื่น นอกจากนี้ ผู้ที่มีความเสี่ยงสูงที่โรคจะพัฒนารุนแรงขึ้นอาจไม่เข้ารับการตรวจสุขภาพทั่วไปเมื่อได้รับเชิญ หรือไม่ปฏิบัติตามการทดสอบและการรักษาที่แนะนำ
การทบทวนวรรณกรรมนี้มีความเป็นปัจจุบันเพียงใด
ผู้ทบทวนวรรณกรรมได้ค้นหาการศึกษาที่ตีพิมพ์จนถึงวันที่ 31 มกราคม 2018
การตรวจสุขภาพทั่วไปไม่น่าจะเป็นประโยชน์
การตรวจสุขภาพเป็นองค์ประกอบสามัญของการดูแลสุขภาพในบางประเทศ มีวัตถุประสงค์เพื่อตรวจหาโรคและปัจจัยเสี่ยงของโรคเพื่อลดการเจ็บป่วยและการตาย การตรวจสอบคัดกรองที่ใช้โดยส่วนใหญ่ในการตรวจสอบสุขภาพทั่วไปนั้นยังไม่ได้รับการศึกษาอย่างสมบูรณ์ นอกจากนี้ การตรวจคัดกรองยังนำไปสู่การใช้วิธีการในการวินิจฉัยและการรักษาที่เพิ่มขึ้น ซึ่งอาจเป็นได้ทั้งโทษและประโยชน์ ดังนั้นจึงเป็นเรื่องสำคัญที่จะต้องประเมินว่าการตรวจสุขภาพทั่วไปนั้นให้ผลดีมากกว่าผลเสียหรือไม่ นี่เป็นการปรับปรุงครั้งแรกของการทบทวนวรรณกรรมที่เผยแพร่ในปี 2012
เพื่อหาปริมาณของประโยชน์และโทษของการตรวจสุขภาพทั่วไป
เราได้ค้นหา CENTRAL, MEDLINE, Embase, ฐานข้อมูลอื่นๆ อีกสองฐานข้อมูล และทะเบียนการทดลองอีกสองรายการในวันที่ 31 มกราคม 2018 ผู้ทบทวนวรรณกรรมสองคนได้ต่างคัดกรองชื่อและบทคัดย่ออย่างอิสระ ประเมินเอกสารที่มีคุณสมบัติเหมาะสม และอ่านรายการอ้างอิง ผู้ทบทวนวรรณกรรมหนึ่งคนใช้การติดตามการอ้างอิง (Web of Knowledge) และสอบถามไปยังผู้เขียนงานทดลองเกี่ยวกับการศึกษาเพิ่มเติม
เรารวมการทดลองแบบสุ่มที่เปรียบเทียบการตรวจสุขภาพกับการไม่ตรวจสุขภาพในผู้ใหญ่โดยที่ไม่ได้เลือกโรคหรือปัจจัยเสี่ยง แต่ไม่ได้รวมการทดลองในผู้สูงอายุไว้ในที่นี้ด้วย เราได้ให้คำนิยามของการตรวจสุขภาพว่าคือการคัดกรองโรคหรือปัจจัยเสี่ยงมากกว่าหนึ่งโรคในระบบอวัยวะมากกว่าหนึ่งระบบ
ผู้ทบทวนวรรณกรรม 2 คนได้สกัดเอาข้อมูลและประเมินความเสี่ยงของอคติในการทดลองอย่างอิสระ เราได้ติดต่อผู้เขียนการทดลองเพื่อขอผลการศึกษาเพิ่มเติมหรือรายละเอียดการทดลองเมื่อมีความจำเป็น เมื่อเป็นไปได้ เราได้วิเคราะห์ผลลัพธ์ด้วย random-effects model meta-analysis หรือมิฉะนั้น เราก็ได้ทำการสังเคราะห์แบบเล่าเรื่อง
เราได้รวบรวมการทดลอง 17 ชิ้นงานโดยในจำนวนนี้มีรายงานข้อมูลผลลัพธ์ 15 ฉบับ (จำนวนผู้เข้าร่วม 251,891 คน) ความเสี่ยงของอคติโดยทั่วไปนับว่าต่ำสำหรับผลลัพธ์หลัก การตรวจสุขภาพมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่ออัตราการเสียชีวิตทั้งหมด (อัตราส่วนความเสี่ยง (RR) 1.00 ช่วงความเชื่อมั่น 95% (CI) 0.97 ถึง 1.03, 11 การศึกษา ผู้เข้าร่วม 233,298 คน และผู้เสียชีวิต 21,535 คน หลักฐานความเชื่อมั่นสูง I 2 = 0%) หรืออัตราการเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็ง (RR 1.01, 95% CI 0.92 ถึง 1.12; 8 การทดลอง; ผู้เข้าร่วม 139,290 คนและผู้เสียชีวิต 3663 ราย; หลักฐานความเชื่อมั่นสูง, I 2 = 33%) และอาจมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อการเสียชีวิตจากโรคหัวใจและหลอดเลือด (RR 1.05, 95 % CI 0.94 ถึง 1.16; 9 การทดลอง; ผู้เข้าร่วม 170,227 คนและเสียชีวิต 6237 ราย หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง I 2 = 65%) การตรวจสุขภาพมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อโรคหัวใจขาดเลือดที่ถึงแก่ชีวิตและไม่ร้ายแรง (RR 0.98, 95% CI 0.94 ถึง 1.03; 4 การศึกษา; 164,881 คน, 10,325 เหตุการณ์; หลักฐานความเชื่อมั่นสูง; I 2 = 11%) และอาจมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อโรคหลอดเลือดสมองที่ถึงแก่ชีวิตและไม่ร้ายแรง (RR 1.05 95% CI 0.95 ถึง 1.17; 3 การทดลอง; 107,421 คน, 4543 เหตุการณ์; หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง, I 2 = 53%)
ผู้แปล ศ.นพ.ภิเศก ลุมพิกานนท์ ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 28 ตุลาคม 2021