การตายคลอดคืออะไร?
การตายคลอดโดยทั่วไปหมายถึงการตายของทารกก่อนคลอดที่หรือหลัง 22 สัปดาห์
ทำไมเรื่องนี้จึงมีความสำคัญ
การตายคลอดอาจสร้างความทุกข์ให้กับครอบครัวได้มาก พบมากที่สุดในประเทศที่มีรายได้ต่ำและปานกลาง แต่ยังส่งผลกระทบต่อคนในประเทศที่มีรายได้สูงด้วย จำนวนการตายคลอดไม่ได้ลดลงมากในช่วง 20 ปีที่ผ่านมาและแม้จะมีจำนวนมาก แต่ก็ไม่ได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางว่าเป็นปัญหาสุขภาพระดับโลก สิ่งสำคัญคือต้องสร้างความตระหนักถึงวิธีการที่มีประสิทธิผลในการป้องกันการตายคลอดโดยเฉพาะในประเทศที่มีรายได้ต่ำและปานกลาง
เราทำอะไร
การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบของ Cochrane เกี่ยวกับวิธีการ (intervention) มีจุดมุ่งหมายเพื่อตอบคำถามทางการแพทย์ที่เฉพาะเจาะจงโดยอาศัยการศึกษาวิจัยที่ทันสมัย เราสืบค้นการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบของ Cochrane ทั้งหมดที่ประเมินวิธีการป้องกันการตายคลอด เพื่อสร้างภาพรวมของหลักฐาน Cochrane ในการป้องกันการตายคลอด
เราพบหลักฐานอะไรบ้าง
เราพบการทบทวนวรรณกรรมของ Cochrane 43 รายการที่ประเมินวิธีการต่างๆ 61 วิธีในการป้องกันการตายคลอด หรือการเสียชีวิตของทารกในช่วงแรกเกิด อย่างไรก็ตาม มีเพียงไม่กี่รายการที่ให้หลักฐานที่ชัดเจนถึงผลในระหว่างตั้งครรภ์เพื่อลดความเสี่ยงต่อการตายคลอดหรือการเสียชีวิตของทารก
เราจัดกลุ่มสิ่งเหล่านี้ออกเป็น 4 ด้าน ได้แก่ โภชนาการ การป้องกันการติดเชื้อ การจัดการปัญหาด้านสุขภาพอื่น ๆ ของมารดาและการดูแลทารกก่อนคลอด
โภชนาการ
- การให้อาหารเสริมโปรตีนและพลังงานแก่มารดาอย่างสมดุลเพื่อเพิ่มการเจริญเติบโตของทารกโดยเฉพาะในสตรีมีครรภ์ที่ขาดสารอาหารอาจช่วยลดการตายคลอดได้ถึง 40%
- สำหรับวิตามินเอเพียงอย่างเดียวเทียบกับยาหลอก (ไม่มีฤทธิ์รักษา) หรือไม่มีการรักษาและสารอาหารรองหลายชนิดที่มีธาตุเหล็กและกรดโฟลิกเมื่อเทียบกับเหล็กที่มีหรือไม่มีกรดโฟลิกมีหลักฐานชัดเจนว่าไม่มีผล
การป้องกันและจัดการการติดเชื้อ
- มุ้งป้องกันไข้มาลาเรียที่ใช้ยาฆ่าแมลงเทียบกับไม่มีมุ้งอาจลดการสูญเสียทารกในครรภ์ (ทารกในครรภ์) ได้ 33%
การป้องกัน การตรวจหาและการจัดการปัญหาด้านสุขภาพอื่น ๆ
- ในกรณีที่ผดุงครรภ์เป็นผู้ให้บริการหลักด้านการดูแลสุขภาพโดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับสตรีตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงต่ำ การสูญเสียทารกในครรภ์หรือการเสียชีวิตของทารกลดลง 16%
- การมีผู้ดูแลการคลอดแบบดั้งเดิมที่ผ่านการฝึกอบรมเทียบกับการมีผู้ดูแลการคลอดแบบดั้งเดิมที่ไม่ได้รับการฝึกฝนอาจช่วยลดการตายคลอดในชนบทของประเทศที่มีรายได้ต่ำและปานกลางได้ 31% และการเสียชีวิตของทารก 30%
- จำนวนการมาฝากครรภ์ที่ลดลงอาจส่งผลให้ทารกเสียชีวิตเพิ่มขึ้นในช่วงคลอด
- แพ็คเกจวิธีการในชุมชน (รวมถึงกลุ่มสนับสนุนชุมชน / กลุ่มสตรี การระดมกำลังในชุมชน และการเยี่ยมบ้านหรือการฝึกอบรมผู้ดูแลการคลอดแบบดั้งเดิมที่มาเยี่ยมบ้าน) อาจลดการตายของทารกได้ 19%
การตรวจทารกก่อนคลอด
- Cardiotocography จะวัดอัตราการเต้นของหัวใจและการหดตัวของมดลูก สามารถบันทึกโดยอัตโนมัติด้วยคอมพิวเตอร์หรือด้วยตนเองด้วยปากกาและกระดาษ การตรวจวัดหัวใจด้วยคอมพิวเตอร์เพื่อตรวจสอบความเป็นอยู่ที่ดีของทารกในครรภ์โดยการวัดการหดตัว อาจช่วยลดอัตราการเสียชีวิตของทารกในช่วงแรกเกิดได้ถึง 80% เมื่อเทียบกับการทำ cardiotocography แบบดั้งเดิม
เราไม่แน่ใจเกี่ยวกับผลของวิธีการอื่น ๆ
สิ่งนี้หมายความว่าอะไร
เราพบการทบทวนวรรณกรรมจำนวนมาก แต่มีเพียงไม่กี่รายการที่แสดงหลักฐานที่ชัดเจน ประสิทธิผลของวิธีการที่ใช้ในการป้องกันการตายคลอดนั้นแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับสถานที่ที่เกิดขึ้น เน้นให้เห็นว่าสิ่งสำคัญคือต้องเข้าใจว่าวิธีการดังกล่าวได้รับการทดสอบมาอย่างไร การค้นพบนี้ไม่สามารถนำไปใช้กับสตรีโดยทั่วไปและในทุกบริบททั่วโลก
ในขณะที่วิธีการส่วนใหญ่ไม่สามารถแสดงให้เห็นถึงผลที่ชัดเจนในการลดการตายคลอด หรือการตายปริกำเนิด วิธีการหลายอย่างชี้ให้เห็นถึงประโยชน์ที่ชัดเจน เช่น การเสริมพลังงาน / โปรตีนที่สมดุล รูปแบบการดูแลที่นำโดยผดุงครรภ์ การฝึกอบรมเทียบกับการไม่ฝึกผู้ดูแลการคลอดแบบดั้งเดิม และการตรวจ cardiotocograph ก่อนคลอด . นอกจากนี้ยังพบประโยชน์ที่เป็นไปได้สำหรับมุ้งป้องกันไข้มาลาเรียที่ได้รับยาฆ่าแมลง และชุดวิธีการที่มีชุมชนเป็นฐาน ในขณะที่จำนวนการฝากครรภ์ที่ลดลงแสดงให้เห็นว่าเป็นอันตราย อย่างไรก็ตาม ประสิทธิผลของวิธีการ ในบริบทต่างๆ มีความแตกต่างกัน ซึ่งบ่งบอกถึงความจำเป็นในการทำความเข้าใจบริบทที่ทดสอบวิธีการเหล่านี้อย่างรอบคอบ
จำเป็นต้องมี RCTs ที่มีคุณภาพสูงเพิ่มเติมเพื่อประเมินผลของวิธีการป้องกัน ในระหว่างตั้งครรภ์ และแนวทางใดที่มีประสิทธิผลมากที่สุดในการลดความเสี่ยงต่อการตายคลอด การตายคลอด (หรือการเสียชีวิตของทารกในครรภ์) การเสียชีวิตปริกำเนิด และการตายของทารกแรกเกิด จำเป็นต้องได้รับการรายงานแยกกันใน RCTs ของวิธีการในระยะตั้งครรภ์ในอนาคตเพื่อให้สามารถประเมินวิธีการที่แตกต่างกัน ในผลลัพธ์ที่หายาก แต่มีความสำคัญเหล่านี้ และจำเป็นต้องกำหนดประชากรสตรีกลุ่มเป้าหมายที่ชัดเจน ที่วิธีการน่าจะเป็นประโยชน์มากที่สุด เนื่องจากภาระการตายคลอดจำนวนมากเกิดขึ้นในประเทศที่มีรายได้ต่ำและปานกลาง จึงจำเป็นต้องให้ความสำคัญของการมีการทดลองที่มีคุณภาพสูงเพิ่มเติมในบริบทเหล่านี้
การตายคลอดโดยทั่วไปหมายถึงการเสียชีวิตก่อนคลอดที่หรือหลังอายุครรภ์ 22 สัปดาห์ ยังคงเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญทั่วโลก วิธีการในระหว่างตั้งครรภ์ อาจลดการตายของทารกและปรับปรุงผลลัพธ์ของมารดาและทารกแรกเกิดในบริบทที่มีอัตราการตายสูง มีกลยุทธ์ในระหว่างตั้งครรภ์ที่สำคัญหลายประการ ที่มีเป้าหมายเพื่อป้องกันการตายคลอด รวมถึงโภชนาการ การป้องกันและการจัดการการติดเชื้อ
เพื่อสรุปหลักฐานจากการทบทวนอย่างเป็นระบบของ Cochrane เกี่ยวกับผลของวิธีการในระหว่างตั้งครรภ์ เพื่อป้องกันการตายคลอด สำหรับสตรีที่มีความเสี่ยงต่ำหรือไม่ได้รับการคัดเลือก
เราร่วมมือกับผู้เชี่ยวชาญด้านข้อมูลของ Cochrane Pregnancy and Childbirth เพื่อค้นหาการทบทวนวรรณกรรมที่ตีพิมพ์ทั้งหมด ที่ระบุหรือรายงานการตายคลอด และเราได้ค้นหา Cochrane Database of Systematic Reviews (วันที่ค้นหา: 29 กุมภาพันธ์ 2020) เพื่อค้นหาการทบทวนวรรณกรรมที่เผยแพร่ภายในกลุ่ม Cochrane อื่น ๆ ผลลัพท์หลักคือการตายคลอด แต่ในกรณีที่ไม่มีข้อมูลการตายคลอด เราใช้การตายปริกำเนิด (ทั้งการตายคลอด และการตายในสัปดาห์แรกของชีวิต) การสูญเสียทารกในครรภ์หรือการเสียชีวิตของทารกในครรภ์เป็นผลลัพธ์ ผู้ประพันธ์การทบทวน 2 คนได้ประเมินการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นอิสระ เพื่อคัดลอกข้อมูลและประเมินคุณภาพของหลักฐานโดยใช้ AMSTAR (เครื่องมือเพื่อประเมินการทบทวนวรรณกรรม) และเครื่องมือ GRADE เราให้การจำแนกประสิทธิผลของการรักษาพยาบาลเป็นกราฟิกไอคอนเป็น: หลักฐานของผลประโยชน์หรืออันตรายชัดเจน หลักฐานของการไม่มีประโยชน์หรือเทียบเท่าชัดเจน อาจมีประโยชน์ หรืออันตราย หรือไม่รู้ว่ามีประโยชน์หรือมีอันตรายหรือเทียบเท่า
เราพบการทบทวนวรรณกรรมของ Cochrane 43 รายการ ซึ่งรวมถึงวิธีการที่ใช้ในสตรีตั้งครรภ์ ที่มีโอกาสในการป้องกันการตายคลอด การทบทวนวรรณกรรมที่รวมอยู่ทั้งหมดรายงานผลลัพธ์หลักของเรา "การตายคลอด" หรือในกรณีที่ไม่มีการตายคลอด "การตายปริกำเนิด" หรือ "การสูญเสียทารกในครรภ์ / การเสียชีวิตของทารกในครรภ์ คุณภาพของ AMSTAR อยู่ในระดับสูงในการทบทวนวรรณกรรม 40 รายการ โดยมีคะแนนตั้งแต่ 8 ถึง 11 และปานกลางในการทบทวนวรรณกรรม 3 รายการด้วยคะแนน 7
วิธีการทางโภชนาการ
หลักฐานที่ชัดเจนของประโยชน์: การเสริมพลังงาน / โปรตีนที่สมดุลเทียบกับการไม่มีอาหารเสริม แสดงให้เห็นการตายคลอดที่อาจลดลง (อัตราส่วนความเสี่ยง (RR) 0.60, 95% ช่วงความเชื่อมั่น (CI) 0.39 ถึง 0.94, การทดลองแบบสุ่มควบคุม 5 รายการ (RCTs), สตรี 3408 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นระดับปานกลาง)
- หลักฐานที่ชัดเจนว่าไม่มีผล หรือ ผลเท่าเทียมกัน สำหรับการตายคลอด หรือ ตายปริกำเนิด: วิตามิน A เพียงอย่างเดียวเทียบกับยาหลอกหรือไม่มีการรักษา; และสารอาหารรองหลายชนิดที่มีธาตุเหล็กและกรดโฟลิกเมื่อเทียบกับเหล็กที่มีหรือไม่มีกรดโฟลิก
ไม่ทราบประโยชน์ หรืออันตราย หรือเท่าเทียมกัน: สำหรับวิธีการทางโภชนาการอื่น ๆ ทั้งหมดที่ตรวจสอบพบว่าผลไม่แน่นอน
การป้องกันและจัดการการติดเชื้อ
ประโยชน์ที่เป็นไปได้สำหรับการสูญเสียหรือการเสียชีวิตของทารกในครรภ์: มุ้งป้องกันมาเลเรียที่ใช้ยาฆ่าแมลงเทียบกับไม่มีมุ้ง (RR 0.67, 95% CI 0.47 ถึง 0.97, 4 RCTs; ความเชื่อมั่นต่ำ)
หลักฐานที่ไม่ทราบว่าไม่มีผลหรือผลเท่าเทียมกัน: ยาสำหรับป้องกันโรคมาลาเรีย (ตายคลอด RR 1.02, 95% CI 0.76 ถึง 1.36, 5 RCTs, สตรี 7130 คน ความเชื่อมั่นระดับปานกลาง ในสตรีทุก parity; การตายปริกำเนิด RR 1.24, 95% CI 0.94 ถึง 1.63, 4 RCTs สตรี 5216 คน ความเชื่อมั่นระดับปานกลางของสตรี ทุก parity)
การป้องกัน การตรวจหา และการจัดการความเจ็บป่วยอื่น ๆ
หลักฐานที่ชัดเจนของประโยชน์ : วิธีการต่อไปนี้แสดงว่ามีการลดลง: รูปแบบการดูแลที่ผดุงครรภ์นำเป็นผู้นำการดูแล ในบริบทที่พยาบาลผดุงครรภ์เป็นผู้ให้บริการด้านการดูแลสุขภาพหลักโดยเฉพาะสำหรับสตรีมีครรภ์ที่มีความเสี่ยงต่ำ (การสูญเสียทารกในครรภ์โดยรวม / การลดการเสียชีวิตของทารกแรกเกิด RR 0.84, 95% CI 0.71 ถึง 0.99, 13 RCTs สตรี 17,561 คน; ความเชื่อมั่นสูง) การฝึกอบรมเทียบกับการไม่ฝึกอบรมผู้ดูแลการคลอดแบบดั้งเดิม ในประชากรชนบทของประเทศที่มีรายได้ต่ำและรายได้ปานกลาง (อัตราส่วนลดอัตราการตายคลอด (OR) 0.69, 95% CI 0.57 ถึง 0.83, 1 RCT สตรี 18,699 คนความเชื่อมั่นปานกลาง; การลดการตายปริกำเนิด OR 0.70, 95% CI 0.59 ถึง 0.83, 1 RCT, สตรี 18,699 คน, ความเชื่อมั่นปานกลาง)
หลักฐานที่ชัดเจนของอันตราย: จำนวนการมาฝากครรภ์ที่ลดลงอาจส่งผลให้การเสียชีวิตปริกำเนิดเพิ่มขึ้น (RR 1.14 95% CI 1.00 ถึง 1.31, 5 RCTs,สตรี 56,431 คน; หลักฐานที่มีความเชื่อมั่นปานกลาง)
หลักฐานที่ชัดเจนว่าไม่มีผลหรือมีความเท่าเทียมกัน: มีหลักฐานว่าไม่มีผลต่อความเสี่ยงของการตายคลอด / การสูญเสียทารกในครรภ์หรือการตายปริกำเนิด สำหรับวิธีการและการเปรียบเทียบดังต่อไปนี้: วิธีการทางจิตสังคม; และให้บันทึกกรณีแก่สตรี
ประโยชน์ที่เป็นไปได้: วิธีการแบบรวมที่มีชุมชนเป็นฐาน (รวมถึงกลุ่มสนับสนุนโดยชุมชน / กลุ่มสตรี การระดมพลในชุมชน และการเยี่ยมบ้าน หรือการฝึกอบรมผู้ดูแลการคลอดแบบดั้งเดิมที่มาเยี่ยมบ้าน) อาจส่งผลให้การตายคลอดลดลง (RR 0.81, 95% CI 0.73 ถึง 0.91 , 15 RCTs สตรี 201,181 คน; ความเชื่อมั่นต่ำ) และการตายปริกำเนิด (RR 0.78, 95% CI 0.70 ถึง 0.86, 17 RCTs สตรี 282,327 คน; ความเชื่อมั่นต่ำ)
ไม่ทราบประโยชน์ หรืออันตราย หรือ ไม่มีผล หรือเท่าเทียมกัน: ผลไม่แน่นอนสำหรับวิธีการอื่น ๆ ทั้งหมดที่ตรวจสอบ
การคัดกรองและการจัดการการเจริญเติบโตและสุขภาพของทารกในครรภ์
หลักฐานที่ชัดเจนของประโยชน์: computerized cardiotocograph ก่อนคลอดเพื่อประเมินสุขภาพของทารกในครรภ์เมื่อเทียบกับ cardiotocograph ก่อนคลอดแบบดั้งเดิม (การลดอัตราการตายของทารกปริกำเนิด 0.20, 95% CI 0.04 ถึง 0.88, 2 RCTs, สตรี 469 คน; ความเชื่อมั่นปานกลาง)
ไม่ทราบประโยชน์ หรืออันตราย หรือ ไม่มีผล หรือเท่าเทียมกัน: ผลไม่แน่นอนสำหรับวิธีการอื่น ๆ ทั้งหมดที่ตรวจสอบ
แปลโดย ศ.นพ.ภิเศก ลุมพกานนท์ ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 6 มกราคม 2021