วัตถุประสงค์ของการทบทวนวรรณกรรมนี้คืออะไร
ผู้ใช้คอมพิวเตอร์มักจะบ่นปัญหาเกี่ยวกับตาหรือปวดศีรษะ แว่นตา คอนแทคเลนส์ หรือการผ่าตัดตาอาจช่วยลดหรือป้องกันอาการเหล่านี้ เราตรวจสอบผลของวิธีการเหล่านี้ต่ออาการทางตาและคุณภาพชีวิต
ใจความสำคัญ
แว่นตาคอมพิวเตอร์ที่มีเลนส์เฉพาะไม่แตกต่างจากแว่นตาคอมพิวเตอร์ประเภทอื่นในแง่ของอาการทางตา แว่นตาคอมพิวเตอร์อาจทำให้อาการตาดีกว่าแว่นตาที่ออกแบบมาเพื่อใช้ในชีวิตประจำวันในระยะสั้น แต่ไม่ใช่ในการติดตามที่ 6 เดือนและไม่มีหลักฐานการติดตามระยะยาว อย่างไรก็ตามเนื่องจากคุณภาพของหลักฐานต่ำมากทำให้เราไม่มั่นใจในข้อสรุปนี้ ไม่มีการศึกษาเกี่ยวกับคอนแทคเลนส์หรือการผ่าตัดตาเพื่อลดอาการตาของผู้ใช้คอมพิวเตอร์ จำเป็นต้องมีการศึกษาแบบสุ่ม ที่มีผู้เข้าร่วมหลายร้อยคนซึ่งสามารถวัดอาการได้ดีขึ้น ในการติดตามที่ 1 ปี
ในการทบทวนวรรณกรรมนี้สิ่งที่ศึกษาคืออะไร
เราพบการศึกษา 8 เรื่อง ผู้เข้าร่วม 381 คน การศึกษาทั้งหมดประเมินแว่นตา เราไม่พบการศึกษาที่ประเมินคอนแทคเลนส์หรือการผ่าตัด การศึกษา 2 เรื่อง ประเมินแว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ progressive ซึ่งโฟกัสจะค่อย ๆ เปลี่ยนจากบริเวณใกล้เคียงเป็นระยะห่างของหน้าจอคอมพิวเตอร์ แต่ไม่มีการรายงานข้อมูลใดๆ การศึกษา 2 เรื่อง ได้ตรวจสอบแว่นตาคอมพิวเตอร์แบบก้าวหน้าซึ่งการโฟกัสนั้นขยายออกไปอีกสองสามเมตรจากหน้าจอคอมพิวเตอร์ การศึกษา 5 เรื่อง ประเมินแว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ progressive ซึ่งค่อยๆ เปลี่ยนโฟกัสไปเป็นระยะทางไกล การศึกษา 1 เรื่องตรวจสอบว่าแว่นตาที่ผู้เข้าร่วมมีอยู่นั้นสามารถปรับปรุงได้หรือไม่และจะส่งผลต่อการมองเห็นด้วยคอมพิวเตอร์หรือไม่ แต่การศึกษาไม่ได้ให้ข้อมูล เราตัดสินความเสี่ยงของอคติว่าไม่ชัดเจนในการศึกษา 4 เรื่อง สูงใน 2 เรื่อง และต่ำในการศึกษาอีก 1 เรื่อง
ผลลัพธ์หลักของการทบทวนวรรณกรรมคืออะไร
แว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ progressive เมื่อเปรียบเทียบกับแว่นตาคอมพิวเตอร์ประเภทอื่น
การศึกษา 1 เรื่องพบว่าไม่มีความแตกต่างในอาการตาหลังจากหนึ่งปี ระหว่างแว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ progressive และแว่นตาคอมพิวเตอร์ที่มีเพียงหนึ่งโฟกัส
แว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ progressive รวมถึงการโฟกัสระยะกลางที่ส่วนบนของแว่นตาเมื่อเทียบกับแว่นตาประเภทอื่น
การศึกษา 2 เรื่อง พบว่ามีความแตกต่างในอาการทางตาระหว่างแว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ progressive ซึ่งรวมถึงการโฟกัสระยะกลางและแว่นตาแบบ progressive สำหรับการใช้งานทุกวันเมื่อมีการใช้แว่นตาเป็นระยะเวลาหนึ่งสัปดาห์ถึงหนึ่งเดือน ไม่มีความแตกต่างของอาการวิงเวียนศีรษะระหว่างแว่นสองชนิด การศึกษา 1 เรื่องพบว่าไม่มีความแตกต่างในอาการตาหลังจากหนึ่งปี ระหว่างแว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ progressive และแว่นตาคอมพิวเตอร์ที่มีเพียงหนึ่งโฟกัส
แว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ progressive รวมถึงการโฟกัสระยะกลางที่ส่วนบนของแว่นตาเมื่อเทียบกับแว่นตาประเภทอื่น
การศึกษาที่แตกต่างกัน 2 เรื่องกันพบว่าไม่มีอาการตาที่แตกต่างกันหลังจากหนึ่งเดือนระหว่างแว่นตาคอมพิวเตอร์รวมถึงโฟกัสที่อยู่ห่างไกลและแว่นตาคอมพิวเตอร์ bifocal หรือ trifocal การศึกษาอีก 1 เรื่อง พบว่าหลังจากหนึ่งปี แว่นตาที่มีโฟกัสเพียงจุดเดียวก็ดีพอ ๆ กับแว่นตาคอมพิวเตอร์ การศึกษา 1 เรื่อง เปรียบเทียบแว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ progressive ในการประเมินเทียบกับ แว่นตาคอมพิวเตอร์ของสถานีงานและของผู้เข้าร่วมเองพบว่าคะแนนอาการสายตาเพลียดีขึ้น 40%
ความเป็นปัจจุบันของการทบทวนวรรณกรรมนี้เป็นอย่างไร
ผู้ทบทวนสืบค้นการศึกษาที่ได้รับการตีพิมพ์จนถึง 20 ธันวาคม 2017
มีหลักฐานคุณภาพต่ำถึงต่ำมากว่าการให้ผู้ใช้คอมพิวเตอร์ใช้แว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ progressive ไม่ได้นำไปสู่การลดลงของปัญหาเกี่ยวกับดวงตาหรืออาการปวดศีรษะเมื่อเปรียบเทียบกับแว่นตาคอมพิวเตอร์อื่น ๆ แว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ progressive อาจจะดีกว่าแว่นตาแบบ progressive เล็กน้อยสำหรับใช้ประจำวันในระยะสั้น แต่ไม่ใช่ในระยะกลางและไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับการติดตามระยะยาว อย่างไรก็ตามเนื่องจากคุณภาพของหลักฐานต่ำหรือต่ำมากทำให้เราไม่มั่นใจในข้อสรุปนี้ จำเป็นต้องมีการศึกษาขนาดใหญ่ที่มีผู้เข้าร่วมหลายร้อยคนด้วยการสุ่มอย่างเหมาะสม วิธีการวัดผลลัพธ์ที่ได้รับการตรวจสอบความถูกต้องและการติดตามผลอย่างต่อเนื่องเป็นเวลาอย่างน้อยหนึ่งปีเพื่อปรับปรุงคุณภาพของหลักฐาน
ผู้ใช้คอมพิวเตอร์มักจะบ่นปัญหาเกี่ยวกับการมองเห็นและการทำงานของดวงตา สายตาเพลียเป็นคำที่ใช้โดยทั่วไปในการอธิบายอาการที่เกี่ยวข้องกับการใช้ตา (เป็นเวลานาน) เช่นความล้าตา, ปวดศีรษะ ปวดหรือปวดตารอบดวงตาและอาการร้อนและอาการคันของเปลือกตา ความชุกของภาวะสายตาเพลียในระหว่างหรือหลังเลิกงานกับคอมพิวเตอร์มีตั้งแต่ 46.3% ถึง 68.5% ภาวะกำลังหักเหแสงของตาผิดปกติที่ไม่ได้แก้ไขหรือแก้ไขไม่เพียงพออาจนำไปสู่การพัฒนาของภาวะสายตาเพลียได้ ภาวะกำลังหักเหแสงของตาผิดปกติเป็นข้อผิดพลาดในการโฟกัสแสงด้วยตาและสามารถนำไปสู่การลดความชัดการมองเห็น มีความเป็นไปได้หลากหลายสำหรับการแก้ไขภาวะกำลังหักเหแสงของตาผิดปกต ได้แก่ แว่นตา คอนแทคเลนส์และการผ่าตัดแก้ไขสายตาผิดปกติ
เพื่อตรวจสอบหลักฐานเกี่ยวกับประสิทธิผล ความปลอดภัยและการนำไปใช้ ของการแก้ไขภาวะกำลังหักเหแสงของตาผิดปกติเพื่อลดและป้องกันอาการตาในผู้ใช้คอมพิวเตอร์
เราสืบค้น Cochrane Central Register ของ Controlled Trials (CENTRAL); PubMed; Embase; Web of Science; and OSH update ทั้งหมดจนถึง 20 ธันวาคม 2017 นอกจากนี้เราสืบค้น Trial registries และตรวจสอบการอ้างอิงของการศึกษาที่รวมนำเข้า
เรารวมการทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มเปรียบเทียบ (RCTs) และการทดลองแบบกึ่งสุ่มของการประเมินการแก้ไขสายตาสำหรับพนักงานคอมพิวเตอร์ที่มีข้อผิดพลาดการหักเหของแสงสำหรับการป้องกันหรือรักษาอาการสายตาล้าและผลต่อคุณภาพชีวิตที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ
ผู้ประพันธ์ 2 คนประเมินการศึกษาที่ผ่านเกณฑ์การคัดเลือก ประเมินความเสี่ยงของการเกิดอคติและดึงข้อมูลอย่างอิสระต่อกัน ในกรณีที่เหมาะสมเรารวมการศึกษาในการทำ meta-analysis
เรานำเข้าการศึกษา 8 เรื่อง ผู้เข้าร่วม 381 คน มี parallel RCTs 3 เรื่อง cross over RCTs 3 เรื่อง และอีก 2 เรื่อง เป็น quasi-randomised cross-over trials การศึกษาทั้งหมดประเมินแว่นตา ไม่มีการศึกษาที่ประเมินคอนแทคเลนส์หรือการผ่าตัด การศึกษา 7 เรื่องได้ประเมินแว่นตาคอมพิวเตอร์ที่มีจุดโฟกัสอย่างน้อยหนึ่งจุดสำหรับระยะห่างของหน้าจอคอมพิวเตอร์ที่มีหรือไม่มีบริเวณโฟกัสเพิ่มเติมในคนที่มีสายตายาว การศึกษา 6 เรื่องเปรียบเทียบแว่นตาคอมพิวเตอร์กับแว่นตาประเภทอื่น และการศึกษา 1 เรื่องเปรียบเทียบกับการประเมินสถานที่ทำงานตามหลักสรีรศาสตร์ การศึกษาเรื่องที่ 8 เปรียบเทียบการแก้ไขข้อผิดพลาดการหักเหแสงที่เหมาะสมกับการแก้ไขแว่นตาที่ใช้งานจริง การศึกษา 2 เรื่องประเมินแว่นตาคอมพิวเตอร์ในคนที่มีภาวะสายตาสั้น แต่สำหรับคนอื่นๆ แว่นตานั้นถูกเสนอให้กับคนงานทุกคนโดยไม่คำนึงถึงอาการ ความเสี่ยงของอคตินั้นไม่ชัดเจนในการศึกษา 5 เรื่อง สูงในการศึกษา 2 เรื่อง และต่ำในการศึกษา 1 เรื่อง อาการสายตาล้า ถูกวัดเป็นอาการเพลียตาหรือคะแนนสรุปอาการ แต่ไม่มีการศึกษาคุณภาพชีวิตที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ถูกวัดเป็น การปวดศีรษะ คลื่นไส้หรือเวียนศีรษะ คะแนน asthenopia เริ่มต้น มีค่ามัธยฐานที่ประมาณ 30% ของคะแนนสูงสุดที่เป็นไปได้
แว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ progressive เปรียบเทียบกับแว่นตาแบบ monofocal
การศึกษา 1 เรื่องพบว่าไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญในภาวะสายตาล้าระหว่างแว่นตาคอมพิวเตอร์ progressive แบบต่างๆ และแว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ monofocal หลังจากการติดตาม 1 ปี (ค่าเฉลี่ยความแตกต่าง (MD) ของคะแนนที่เปลี่ยน 0.23, 95% ช่วงความเชื่อมั่น (CI) -5.0 ถึง 5.4 ตามสเกล VAS 100 mm หลักฐานคุณภาพต่ำ) สำหรับอาการปวดศีรษะ ผลลัพธ์ที่ออกมาเป็นในแนวว่า แว่นตาแบบ progressive ดีกว่า
แว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ progessive ที่มีโฟกัสอยู่ตรงกลางของส่วนบนของแว่นตาเปรียบเทียบกับแว่นตาอื่นๆ
จากการศึกษา 2 เรื่อง แว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ progressive ที่มีการโฟกัสระดับกลาง ทำให้ อาการสายตาล้าลดลงเล็กน้อย (SMD 0.49, 95% CI −0.75 ถึง −0.23, หลักฐานคุณภาพต่ำ) แต่ไม่มีผลต่อคะแนนอาการปวดศีรษะในระยะสั้นเมื่อเทียบกับแว่นตาที่มีวัตถุประสงค์ทั่วไป มีอาการวิงเวียนศีรษะลดลงเล็กน้อยที่คล้ายกัน ในการติดตามผลระยะกลาง ในการศึกษา 1 เรื่อง ขนาดของผลลัพธ์ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (SMD 0.64, 95% CI −1.40 ถึง 0.12) การศึกษาไม่ได้ประเมินเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์
การศึกษา 1 เรื่องพบว่าไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญในภาวะสายตาล้าระหว่างแว่นตาคอมพิวเตอร์ progressive และแว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ monofocal หลังจากการติดตาม 1 ปี (ค่าเฉลี่ยความแตกต่าง (MD) ของคะแนนที่เปลี่ยน 1.44, 95% (CI) -6.95 ถึง 9.83 ตามสเกล VAS 100 mm หลักฐานคุณภาพต่ำมาก) สำหรับอาการปวดศีรษะผลลัพธ์ไม่สอดคล้องกัน
แว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ progessive ที่มีโฟกัสอยู่ตรงกลางของส่วนบนของแว่นตาเปรียบเทียบกับแว่นตาอื่นๆ
การศึกษา 1 เรื่อง พบว่าจำนวนผู้ที่มีภาวะสายล้า ระหว่างแว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ progressive ที่มีการโฟกัสระยะไกลและแว่นตาคอมพิวเตอร์ bifocal ไม่แตกต่างกันมากหลังจากการติดตามผลที่ 4 สัปดาห์ (OR 1.00, 95% CI 0.40 ถึง 2.50, หลักฐานคุณภาพต่ำมาก) จำนวนคนที่มีอาการปวดศีรษะ คลื่นไส้และเวียนศีรษะก็ไม่แตกต่างกันระหว่างกลุ่ม
การศึกษา 1 เรื่องพบว่าไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญในภาวะสายตาล้าระหว่างแว่นตาคอมพิวเตอร์ progressive ที่มี การ focus ระยะไกล กับแว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ monofocal หลังจากการติดตาม 1 ปี (ค่าเฉลี่ยความแตกต่าง (MD) ของคะแนนที่เปลี่ยน -1.79, 95% (CI) -11.60 ถึง 8.02 ตามสเกล VAS 100 mm หลักฐานคุณภาพต่ำมาก) ผลต่ออาการปวดศีรษะไม่สอดคล้องกัน
การศึกษา 1 เรื่องพบว่าไม่มีความแตกต่างระหว่างแว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ progressive โฟกัสระยะไกลและแว่นตา trifocal ที่มีผลต่อความรุนแรงของอาการปวดตา (MD -0.50, 95% CI −1.07 ถึง 0.07, หลักฐานคุณภาพต่ำมาก) หรือความถี่ของอาการปวดตา (MD −0.75, 95% CI −1.61 ถึง 0.11 หลักฐานคุณภาพต่ำมาก)
แว่นตาคอมพิวเตอร์แบบ progressive กับการประเมินตามหลักสรีรศาสตร์ด้วยแว่นตา (คอมพิวเตอร์) เป็นประจำ
การศึกษา 1 เรื่องพบว่าแว่นตาคอมพิวเตอร์ที่ปรับให้เหมาะกับความต้องการของแต่ละบุคคลลดคะแนนผลรวม asthenopia มากกว่าการประเมินตามหลักสรีรศาสตร์และแว่นตา (คอมพิวเตอร์) เป็นนิสัย (MD −8.9, 95% CI −16.47 ถึง −1.33, สเกล 0 ถึง 140, หลักฐานคุณภาพต่ำมาก) แต่ไม่มีผลต่อความถี่ของอาการปวดตา (OR 1.08, 95% CI 0.38 ถึง 3.11, หลักฐานคุณภาพต่ำมาก)
เราประเมินคุณภาพของหลักฐานว่าต่ำหรือต่ำมากเนื่องจากมีความเสี่ยงต่อการมีอคติของการศึกษาที่รวมอยู่ ความไม่สอดคล้องกันในผลลัพธ์และความไม่แน่นอน
แปลโดย ศ.นพ.ภิเศก ลุมพิกานนท์ ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น เมื่อ วันที่ 21 กรกฎาคม 2020