คำถามของการทบทวนวรรณกรรม
การทบทวนวรรณกรรมนี้จัดทำขึ้นเพื่อประเมินว่าการรักษาความเย็นในช่องปากในระหว่างการรักษามะเร็ง โดยการใช้น้ำแข็ง น้ำเย็นจัด ไอศกรีม หรือไอศกรีมอมยิ้ม/ไอศกรีมแท่ง สามารถช่วยป้องกันอาการเจ็บปากและเป็นแผลในเด็กและผู้ใหญ่ได้หรือไม่
ความเป็นมา
ผู้ที่ได้รับการรักษาโรคมะเร็งมีความเสี่ยงที่จะมีอาการเจ็บปากและเป็นแผลซึ่งเป็นผลข้างเคียง ผลข้างเคียงนี้เรียกว่าเยื่อบุในช่องปากอักเสบ และเกิดกับผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงสูงมากกว่า 75% (ผู้ที่ได้รับการฉายรังสีที่ศีรษะและคอ หรือได้รับยาเคมีบำบัดปริมาณที่สูง) ความเจ็บปวดที่เกิดจากอาการนี้อาจรุนแรงและเป็นอุปสรรคในการกินและดื่มของบุคคลนั้น ซึ่งอาจหมายความว่าพวกเขาจำเป็นต้องกินยาแก้ปวดอย่างแรง ต้องพักรักษาตัวในโรงพยาบาล และต้องป้อนอาหารทางท่อสายยางที่ใส่เข้าไปในท้อง หรือแม้แต่เข้าเส้นเลือดดำ สิ่งนี้สามารถนำไปสู่การหยุดชะงักในการรักษาโรคมะเร็ง ซึ่งหมายความว่าพวกเขาจะไม่ได้รับการรักษาที่ดีที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ผลลัพธ์ที่ได้อาจทำให้โอกาสรอดชีวิตของผู้ป่วยลดลง และเพิ่มค่าใช้จ่ายให้กับระบบการรักษาพยาบาล ผู้ป่วยโรคมะเร็งมีระบบภูมิคุ้มกันแย่ลงเนื่องจากการรักษา ซึ่งหมายความว่าร่างกายติดเชื้อได้ง่าย อาจเป็นปัญหาได้หากแบคทีเรียเข้าสู่ร่างกายผ่านทางแผลที่เป็นแผลเปิด สิ่งเหล่านี้สามารถนำไปสู่ภาวะติดเชื้อได้ (การตอบสนองอาการอักเสบที่เป็นอันตรายของร่างกายต่อการติดเชื้อ) ซึ่งต้องใช้ยาปฏิชีวนะและการรักษาในโรงพยาบาล และสามารถทำให้เสียชีวิตได้
การบำบัดด้วยความเย็นในช่องปากคือการทำให้ช่องปากเย็นลงโดยการใช้น้ำแข็ง น้ำเย็นจัด ไอศกรีม หรืออมยิ้มน้ำแข็ง/ไอศครีมแท่ง ถือว่าช่วยป้องกันเยื่อบุในช่องปากอักเสบในผู้ที่ได้รับเคมีบำบัดบางประเภท เนื่องจากความเย็นทำให้หลอดเลือดในปากหดเล็กลง และช่วยลดปริมาณเลือดที่มียาเคมีบำบัดปนอยู่ไม่ให้เข้าถึงปากและที่เป็นสาเหตุให้เกิดเยื่อบุในช่องปากอักเสบ เป็นการรักษาแบบธรรมชาติราคาประหยัดโดยไม่มีผลข้างเคียงร้ายแรง
ลักษณะของการศึกษา
ผู้เขียนจาก Cochrane Oral Health Group ดำเนินการทบทวนการศึกษาที่มีอยู่นี้ และหลักฐานเป็นปัจจุบันจนถึงวันที่ 17 มิถุนายน 2015 ประกอบด้วยการศึกษา 14 ฉบับ ที่เผยแพร่ตั้งแต่ปี 1991 ถึง 2015 โดยสุ่มผู้เข้าร่วม 1316 ราย (มี 1280 รายอยู่ในการวิเคราะห์) เพื่อรับการบำบัดด้วยความเย็นจัดในช่องปากเทียบกับการดูแลโดยทั่วไป (น้ำเกลือบ้วนปาก) หรือไม่ได้รับการรักษาใดเลย หรือการรักษาอื่น หรือวิธีการรับประทานที่แตกต่างออกไปของการบำบัดด้วยความเย็นจัด และเปรียบเทียบด้วยจำนวนผู้ที่เป็นโรคเยื่อบุในช่องปากอักเสบที่มีความรุนแรงแตกต่างกัน หลักฐานที่แสดงเกือบทั้งหมดอยู่ในผู้ใหญ่ที่ได้รับการบำบัดด้วยความเย็นจัดในช่องปาก เทียบกับการดูแลโดยทั่วไปหรือไม่ได้รับการรักษาใดเลย หลักฐานนี้แบ่งออกเป็นสองกลุ่มหลัก: 1) ผู้ใหญ่ที่ได้รับการรักษามะเร็งชนิดก้อนแข็งโดยใช้ฟลูออโรยูราซิล (5FU) หรือ 2) ผู้ใหญ่ที่ได้รับการรักษามะเร็งที่ใช้เมลฟาแลนปริมาณที่สูงก่อนการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดเลือด (HSCT) HSCT ช่วยให้ร่างกายผลิตเซลล์เม็ดเลือดทุกประเภทซึ่งจะถูกทำลายระหว่างการรักษามะเร็ง
ผลการศึกษาที่สำคัญ
มีหลักฐานที่แสดงให้เห็นว่าการบำบัดด้วยความเย็นในช่องปากสามารถนำไปสู่การลดลงอย่างมากของโรคเยื่อบุในช่องปากอักเสบทุกความรุนแรงในผู้ใหญ่ หลังจากได้รับการรักษามะเร็งชนิดก้อนแข็งโดยใช้ 5FU มีหลักฐานไม่แน่ชัดที่บ่งชี้ว่าการรักษาด้วยความเย็นจัดในช่องปากสามารถลดจำนวนของโรคเยื่อบุในช่องปากอักเสบหลังจากได้รับการรักษามะเร็งโดยใช้เมลฟาแลนปริมาณสูงก่อน HSCT ในผู้ใหญ่ หลักฐานแสดงให้เห็นว่าสามารถลดอาการเยื่อเมือกในช่องปากอักเสบในผู้ใหญ่เหล่านี้ได้ แต่ขนาดของการลดลงไม่แน่นอน อย่างไรก็ตาม มีหลักฐานเพิ่มเติมที่แสดงให้เห็นถึงการลดลงอย่างมากของโรคเยื่อบุในช่องปากอักเสบรุนแรงในผู้ใหญ่เหล่านี้
การบำบัดด้วยความเย็นในช่องปากไม่ได้ก่อให้เกิดผลข้างเคียงที่ร้ายแรงใดๆ ต่อผู้เข้าร่วมการศึกษา และดูเหมือนว่าคนส่วนใหญ่สามารถดำเนินการได้อย่างเหมาะสม
คุณภาพของหลักฐานงานวิจัย
หลักฐานที่แสดงต่อผลลัพธ์หลักในคนที่เกิดอาการช่องปากอักเสบทุกความรุนแรงหรือไม่นั้น อยู่ในระดับปานกลาง (เนื่องจากธรรมชาติของการรักษาด้วยความเย็นจัดในช่องปาก ในการศึกษาไม่สามารถ 'ปกปิด' ได้ ซึ่งเป็นลักษณะที่ดีของการศึกษาเหล่านี้ ) มีคุณภาพต่ำ (เนื่องจากนอกเหนือจากปัญหาข้างต้นแล้ว ผลการศึกษาแต่ละการศึกษาแตกต่างกันเกินกว่าที่จะให้ผลลัพธ์ที่แม่นยำเมื่อนำมารวมกัน)
เรามั่นใจว่าการบำบัดด้วยความเย็นในช่องปากช่วยลดอาการเยื่อบุในช่องปากอักเสบได้อย่างมากในทุกความรุนแรงในผู้ใหญ่ที่ได้รับ 5FU สำหรับมะเร็งชนิดแข็ง เราไม่ค่อยมั่นใจในความสามารถของการรักษาด้วยความเย็นในช่องปากเพื่อลดอาการอักเสบเยื่อเมือกในช่องปากในผู้ใหญ่ที่ได้รับยาเมลฟาแลนในปริมาณสูงก่อน HSCT หลักฐานแสดงให้เห็นว่าสามารถลดอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบในผู้ใหญ่เหล่านี้ได้ แต่เราไม่แน่ใจเกี่ยวกับขนาดของการลดลงซึ่งอาจมากหรือน้อย อย่างไรก็ตาม เราเชื่อมั่นว่าเยื่อบุในช่องปากอักเสบขั้นรุนแรงในผู้ใหญ่เหล่านี้ลดลงอย่างเห็นได้ชัด
การทบทวนวรรณกรรมของ Cochrane นี้ประกอบด้วยข้อมูลล่าสุดที่ยังไม่ได้เผยแพร่ในปัจจุบัน และแนวปฏิบัติระดับนานชาติเข้มแข็งขึ้นสำหรับผู้ใหญ่ที่ได้รับการรักษามะเร็งข้างต้น
เยื่อบุในช่องปากอักเสบเป็นผลข้างเคียงจากเคมีบำบัด การฉายรังสีศีรษะและคอ และการรักษาแบบกำหนดเป้าหมาย ซึ่งส่งผลกระทบต่อผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงสูงมากกว่า 75% การเป็นแผลอาจทำให้เกิดความเจ็บปวดอย่างรุนแรงและความยากลำบากในการรับประทานอาหารและดื่มน้ำ ซึ่งอาจจำเป็นต้องได้รับยาแก้ปวดกลุ่มโอปิออยด์ การรักษาในโรงพยาบาล และโภชนาการทางจมูกหรือทางหลอดเลือดดำ ภาวะแทรกซ้อนเหล่านี้อาจนำไปสู่การหยุดชะงักหรือการเปลี่ยนแปลงวิธีการรักษาโรคมะเร็ง ซึ่งอาจลดอัตราการรอดชีวิต นอกจากนี้ยังมีความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตจากภาวะติดเชื้อหากเชื้อโรคเข้าสู่แผลในผู้ป่วยที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง โรคเยื่อเมือกในช่องปากอาจมีค่าใช้จ่ายที่สูงต่อระบบการรักษาพยาบาล ซึ่งมีมาตรการป้องกันไม่กี่วิธีที่ถูกพิสูจน์ว่าเป็นประโยชน์ การบำบัดด้วยความเย็นในช่องปากเป็นวิธีการรักษาง่ายๆ ที่มีค่าใช้จ่ายต่ำ และดูเหมือนจะไม่ก่อให้เกิดผลข้างเคียง โดยแสดงให้เห็นผลลัพธ์ที่แน่นอนในการทดลองทางคลินิกและมีสิ่งยืนยันจากการทบทวนวรรณกรรมของ Cochrane ที่เป็นปัจจุบันเพื่อประเมินและสรุปหลักฐานนานาชาติ
เพื่อประเมินผลของการรักษาด้วยความเย็นในช่องปากเพื่อป้องกันเยื่อบุในช่องปากอักเสบในผู้ป่วยมะเร็งที่กำลังได้รับการรักษา
เราสืบค้นฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์: Cochrane Oral Health’s Trials Register (ถึง 17 มิถุนายน 2015), Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL) (Cochrane Library, 2015, ฉบับที่ 5), MEDLINE via Ovid (1946 ถึง 17 มิถุนายน 2015), Embase via Ovid (1980 ถึง 17 มิถุนายน 2015), CancerLit via PubMed (1950 ถึง 17 มิถุนายน 2015) และ CINAHL via EBSCO (1937 ถึง 17 มิถุนายน 2015) เราสืบค้นใน US National Institutes of Health Trials Registry (ClinicalTrials.gov) และ the World Health Organization International Clinical Trials Registry เพื่อสืบค้นการทดลองที่กำลังดำเนินการอยู่ ไม่มีข้อจำกัดทางด้านภาษาหรือวันที่เผยแพร่ในการค้นหาฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์
เรารวมการทดลองแบบ parallel-design randomised controlled trials (RCTs) เพื่อประเมินผลของการรักษาด้วยความเย็นในช่องปากกับผู้ป่วยมะเร็งที่กำลังได้รับการรักษา เราใช้ผลลัพธ์จากชุดผลลัพธ์หลักที่ถูกเผยแพร่ไว้ซึ่งลงทะเบียนบนเว็บไซต์ COMET
ผู้ประพันธ์ 2 คนทำการคัดเลือกบทความการค้นหาทางอิเล็กทรอนิกส์ การดึงข้อมูล และประเมินความเสี่ยงของอคติอย่างเป็นอิสระต่อกัน เราติดต่อผู้เขียนการศึกษาเพื่อขอข้อมูลหากเป็นไปได้ สำหรับตัวแปรตามแบบสองตัวเลือก (binary) เรารายงานค่า risk ratio (RRs) และช่วงความเชื่อมั่น 95% (CI) สำหรับตัวแปรตามที่เป็นข้อมูลต่อเนื่อง เรารายงานค่าความแตกต่าของค่าเฉลี่ย (MD) และ 95% Cl เรารวบรวมการศึกษาที่คล้ายกันในการวิเคราะห์ random-effects meta-analyses เรารายงานผลข้างเคียงในรูปแบบการบอกเล่า
เรารวม RCTs 14 ฉบับ อาสาสมัคร 1280 ราย อาสาสมัครส่วนใหญ่ไม่ได้รับการฉายรังสีที่ศีรษะและคอ ดังนั้นการทบทวนวรรณกรรมครั้งนี้จึงประเมินการป้องกันเยื่อบุในช่องปากอักเสบที่เกิดจากเคมีบำบัดเป็นหลัก การศึกษาทั้งหมดมีความเสี่ยงของการเกิดอคติที่สูง ผลลัพธ์ต่อไปนี้สำหรับการเปรียบเทียบหลัก: การรักษาด้วยความเย็นในช่องปากกับกลุ่มควบคุม (การดูแลแบบมาตรฐานหรือไม่มีการรักษา)
ผู้ใหญ่ที่ได้รับเคมีบำบัดที่ใช้ฟลูออโรยูราซิล (5FU) สำหรับมะเร็งที่เป็นก้อนแข็ง
การบำบัดด้วยความเย็นในช่องปากอาจช่วยลดอาการเยื่อเมือกในช่องปากอักเสบทุกระดับรุนแรง (RR 0.61, 95% CI 0.52 ถึง 0.72, การศึกษา 5 ฉบับ, วิเคราะห์ 444 ราย, คุณภาพของหลักฐานปานกลาง) ในประชากรที่ 728 ต่อ 1,000 รายที่จะเกิดอาการเยื่อบุในช่องปากอักเสบ การรักษาด้วยความเย็นจัดในช่องปากจะลดอาการนี้ลงเหลือ 444 ราย (95% CI 379 ถึง 524) จำนวนที่ต้องรักษาเพื่อให้เป็นประโยชน์ต่อบุคคลเพิ่มหนึ่งคน (NNTB) เช่น เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอาการเยื่อบุในช่องปากอักเสบ มี 4 คน (95% CI 3 ถึง 5)
ผลลัพธ์มีความคล้ายคลึงกันสำหรับโรคเยื่อเมือกในช่องปากอักเสบระดับปานกลางถึงรุนแรง (RR 0.52, 95% CI 0.41 ถึง 0.65, การศึกษา 5 ฉบับ, การวิเคราะห์ 444 ราย, หลักฐานคุณภาพปานกลาง) NNTB 4 (95% CI 4 ถึง 6)
โรคเยื่อเมือกในช่องปากอักเสบรุนแรงอาจลดลงได้ (RR 0.40, 95% CI 0.27 ถึง 0.61, การศึกษา 5 ฉบับ, การวิเคราะห์ในอาสาสมัคร 444 ราย, หลักฐานคุณภาพปานกลาง) ในกลุ่มประชากรที่ 300 ต่อ 1000 รายที่จะเกิดอาการเยื่อบุในช่องปากอักเสบ การรักษาด้วยความเย็นจัดในช่องปากจะลดอาการนี้ลงเหลือ 120 ราย (95% CI 81 ถึง 183), NNTB 6 (95%CI 5 ถึง 9)
ผู้ใหญ่ที่ได้รับเคมีบำบัดด้วยยาเมลฟาแลนในปริมาณสูงก่อนการการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดของเม็ดเลือด (HSCT)
การบำบัดด้วยความเย็นในช่องปากอาจช่วยลดอาการเยื่อเมือกในช่องปากอักเสบจากที่รุนแรง (RR 0.59, 95% CI 0.35 ถึง 1.01, การศึกษา 5 เรื่อง, วิเคราะห์ในอาสาสมัคร 270 ราย, คุณภาพของหลักฐานต่ำ) ในกลุ่มประชากรที่ 824 ต่อ 1000 รายที่จะเกิดอาการเยื่อบุในช่องปากอักเสบ การรักษาด้วยความเย็นจัดในช่องปากจะลดอาการนี้ลงเหลือ 486 ราย (95% CI 289 ถึง 833) ค่าของ NNTB คือ 3 ถึงแม้ว่าการประมาณค่าเฉลี่ยมีความไม่แน่นอน ซึ่งค่า 95%CI ของ NNTB จาก 2 ถึง 111 (จำนวนที่ต้องใช้เพื่อที่จะเกิดอันตรายเพิ่ม 1 คน เช่น 1 คนที่จะกลายเป็นเยื่อบุในช่องปากอักเสบเพิ่ม)
ผลลัพธ์มีความคล้ายคลึงกันสำหรับโรคเยื่อเมือกในช่องปากอักเสบระดับปานกลางถึงรุนแรง (RR 0.43, 95% CI 0.17 ถึง 1.09, การศึกษา 5 ฉบับ, การวิเคราะห์จาก 270 ราย, หลักฐานคุณภาพต่ำ) ค่าของ NNTB คือ 3 (95%CI 2 ถึง 17)
โรคเยื่อเมือกในช่องปากอักเสบรุนแรงอาจลดลงได้ (RR 0.38, 95% CI 0.20 ถึง 0.72, การศึกษา 5 ฉบับ, การวิเคราะห์จาก 270 ราย, หลักฐานคุณภาพปานกลาง) ในกลุ่มประชากรที่ 427 ต่อ 1000 รายที่จะเกิดอาการเยื่อบุในช่องปากอักเสบ การรักษาด้วยความเย็นจัดในช่องปากจะลดอาการนี้ลงเหลือ 162 ราย (95% CI 85 ถึง 308), NNTB 4 (95%CI 3 ถึง 9)
การรักษาด้วยความเย็นในช่องปากแสดงให้เห็นว่ามีความปลอดภัย โดยมีอัตราผลข้างเคียงเล็กน้อยที่ต่ำมาก เช่น ปวดศีรษะ หนาวสั่น อาการชา/รับรสชาติผิดปกติ และปวดฟัน สิ่งนี้ดูเหมือนจะมีส่วนทำให้อัตราการปฏิบัติตามสูงจากในการศึกษาที่รวบรวมไว้
มีหลักฐานอย่างจำกัดหรือไม่มีเลยเกี่ยวกับผลลัพธ์รองของการทบทวนวรรณกรรมนี้ หรือในผู้ป่วยที่ได้รับเคมีบำบัดอื่นๆ การฉายรังสี การบำบัดแบบกำหนดเป้าหมาย หรือการเปรียบเทียบการรักษาด้วยความเย็นจัดในช่องปากกับวิธีการอื่นๆ หรือวิธีการบำบัดด้วยความเย็นในช่องปากที่แตกต่างกัน ดังนั้นจึงไม่สามารถสรุปผลที่ชัดเจนได้ นอกจากนี้ยังไม่มีหลักฐานเกี่ยวกับผลของการรักษาด้วยความเย็นในช่องปากในเด็กที่กำลังเข้ารับการรักษาโรคมะเร็ง
แปลโดย ฎลกร จำปาหวาย