ใจความสำคัญ
• โปรแกรมขององค์กรกีฬาอาจทำให้คนมีกิจกรรมทางกายมากขึ้นเล็กน้อย
• โปรแกรมขององค์กรกีฬาอาจไม่สร้างความแตกต่างมากนักหรือแทบไม่สร้างเลยต่อจำนวนเวลาที่คนไม่ได้ออกกำลังกาย (อยู่กับที่) อาจเพิ่มปริมาณผลไม้และผักที่คนกินได้
• เราไม่ทราบว่าโปรแกรมขององค์กรกีฬาสร้างความแตกต่างให้กับปริมาณเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่คนดื่มหรือการสูบบุหรี่ของพวกเขาหรือไม่เนื่องจากหลักฐานไม่เชื่อมั่นอย่างมาก
พฤติกรรมสุขภาพคืออะไร และเหตุใดจึงสำคัญ
โรคเรื้อรังเป็นสาเหตุหลักของการเสียชีวิตและโรคต่าง ๆ ทั่วโลก ความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเรื้อรังสามารถลดลงได้ด้วยพฤติกรรมสุขภาพ เช่น รับประทานอาหารที่มีประโยชน์และออกกำลังกาย องค์กรกีฬาเป็นที่นิยมในหลายประเทศและอาจเป็นหนทางที่มีประสิทธิผลในการส่งเสริมพฤติกรรมเพื่อสุขภาพหรือปรับปรุงผลลัพธ์ด้านสุขภาพ
เราต้องการค้นหาอะไร
เราอยากทราบว่าโปรแกรมที่ดำเนินการภายในองค์กรกีฬามีประสิทธิผลในการส่งเสริมพฤติกรรมเพื่อสุขภาพและปรับปรุงสุขภาพหรือไม่ โปรแกรมที่เราสนใจอาจมุ่งเป้าไปที่สมาชิกขององค์กรกีฬาทั้งที่เป็นผู้เล่นและไม่ใช่ผู้เล่น โค้ช ผู้สนับสนุน นักเรียนของโรงเรียนหรือวิทยาลัย ผู้ปกครองของผู้เล่น และอื่น ๆ
เราทำอะไรไปบ้าง
เราค้นหาการศึกษาที่เปรียบเทียบผลลัพธ์ที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพของคนที่ถูกสุ่มให้เข้าเป็นกลุ่มสองกลุ่มขึ้นไป ได้แก่ กลุ่มที่เข้าร่วมโครงการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพกับกลุ่มที่ไม่ได้เข้าร่วมโครงการทดลอง (กลุ่ม 'ควบคุม') จำเป็นต้องมีการศึกษาที่เข้าเกณฑ์เพื่อทดสอบโปรแกรมที่มุ่งส่งเสริมพฤติกรรมที่ดีต่อสุขภาพ (เช่น การออกกำลังกายหรือการรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ) ลดพฤติกรรมที่ไม่ดีต่อสุขภาพ (เช่น การดื่มแอลกอฮอล์หรือการสูบบุหรี่) หรือปรับปรุงผลลัพธ์ เช่น น้ำหนัก ความดันโลหิต หรือความรู้ที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ
เราพบอะไร
เราพบการศึกษา 20 ฉบับ ครอบคลุมทั้งหมด 8179 คน การศึกษาส่วนใหญ่มุ่งเป้าไปที่สมาชิกหรือผู้สนับสนุนองค์กรกีฬาสำหรับผู้ใหญ่ และดำเนินการในสโมสรฟุตบอล (เช่น ฟุตบอล อเมริกันฟุตบอล ลีกฟุตบอลออสเตรเลีย) การศึกษา 14 ฉบับได้ประเมินโปรแกรมที่มุ่งเป้าไปที่พฤติกรรมที่ดีต่อสุขภาพหรือไม่ดีต่อสุขภาพอย่างน้อย 1 อย่าง การศึกษาทั้ง 20 ฉบับดำเนินการในประเทศที่มีรายได้สูง เพียงกว่าครึ่งหนึ่งของการศึกษา (การศึกษา 11 ฉบับ) ครอบคลุมเฉพาะเพศชายเท่านั้น และมีการศึกษา 1 ฉบับครอบคลุมเฉพาะเพศหญิงเท่านั้น
ผลการศึกษาหลัก
เมื่อเปรียบเทียบกับคนในกลุ่มควบคุม ผู้ที่เกี่ยวข้องหรือสัมผัสกับโครงการขององค์กรกีฬา:
• อาจเพิ่มกิจกรรมทางกายเป็น 7.4 นาทีต่อวัน
• อาจไม่ได้ลดจำนวนเวลาที่พวกเขาไม่ active (อยู่นิ่ง)
• อาจกินผลไม้และผักมากขึ้น
อย่างไรก็ตาม ยังไม่เชื่อมั่นว่าโปรแกรมขององค์กรกีฬามีผลต่อการบริโภคเครื่องดื่มที่มีน้ำตาล การดื่มแอลกอฮอล์ หรือการสูบบุหรี่หรือไม่
นอกจากนี้ ยังไม่เชื่อมั่นอีกด้วยว่าโครงการของสโมสรสกีฬามีผลที่ไม่พึงประสงค์และเป็นอันตรายใด ๆ ต่อผู้ที่เกี่ยวข้องหรือไม่ ผลการศึกษาที่ออกมาค่อนข้างปะปนกันเนื่องจากมีรายงานข้อมูลเกี่ยวกับผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์เพียงไม่กี่ชิ้น
ข้อจำกัดของหลักฐานคืออะไร
ความเชื่อมั่นที่เรามีต่อหลักฐานมีตั้งแต่ปานกลางไปจนถึงต่ำมาก หลักฐานเพิ่มเติมอาจเปลี่ยนแปลงผลลัพธ์ของเราได้ ปัจจัยหลัก 4 ประการที่ทำให้ความมั่นใจของเราลดลง ประการแรก การศึกษาบางส่วนมุ่งเน้นไปที่ประชากรเฉพาะกลุ่ม ในขณะที่คำถามที่เราต้องการคำตอบนั้นกว้างกว่านั้น ตัวอย่างเช่น หลักฐานส่วนใหญ่สำหรับผลลัพธ์หลักของเรา (รวมถึงการเปลี่ยนแปลงใด ๆ ในกิจกรรมทางกาย/การไม่ออกกำลังกาย และการบริโภคผลไม้ ผัก และเครื่องดื่มที่มีน้ำตาล) มาจากการศึกษาที่เกี่ยวข้องกับผู้ชายที่มีปัจจัยเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ เช่น น้ำหนักเกินและโรคอ้วน และแฟนบอลชาย ประการที่สอง ในบางการศึกษา ผู้คนตระหนักถึงการรักษาที่ตนได้รับ ขณะที่การศึกษาอื่น ๆ ไม่ได้รายงานอย่างชัดเจนว่าผู้เข้าร่วมการศึกษาตระหนักถึงการรักษาที่ตนได้รับหรือไม่ ประการที่สาม ผลลัพธ์มีความไม่สอดคล้องกันอย่างมากระหว่างการศึกษาในผลลัพธ์บางประการ สุดท้ายแล้ว การศึกษาบางส่วนยังมีขนาดค่อนข้างเล็ก
หลักฐานเป็นปัจจุบันแค่ไหน
หลักฐานเป็นปัจจุบันถึงเดือนพฤษภาคม 2024
โดยรวมแล้ว วิธีการขององค์กรกีฬาน่าจะทำให้ MVPA เพิ่มขึ้น 7.4 นาทีต่อวัน อาจทำให้พฤติกรรมการอยู่นิ่งลดลงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย และอาจเพิ่มการบริโภคผลไม้และผัก หลักฐานยังไม่เชื่อมั่นอย่างมากว่าวิธีการขององค์กรกีฬาจะช่วยลดการบริโภคเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลและแอลกอฮอล์หรือไม่ ผลการค้นพบสำหรับการใช้ยาสูบและผลเสียที่ไม่พึงประสงค์ที่ไม่ได้ตั้งใจนั้นยังไม่ชัดเจนในรายงานการทดลองไม่กี่ฉบับ ดังนั้น หลักฐานจึงยังไม่เชื่อมั่นอย่างมาก ควรตีความผลการวิจัยเหล่านี้ในบริบทของความหลากหลายของวิธีการ ผู้เข้าร่วม และองค์กรกีฬาสำหรับผลลัพธ์บางประการ
โรคเรื้อรังเป็นสาเหตุหลักของการเสียชีวิตและการเจ็บป่วยทั่วโลก ภาระดังกล่าวส่วนใหญ่สามารถป้องกันได้ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อสุขภาพและลดปัจจัยเสี่ยงต่อโรคเรื้อรัง ทั่วโลกแนะนำให้ใช้วิธีการตามบริบทเพื่อจัดการกับปัจจัยเสี่ยงต่อโรคเรื้อรัง องค์กรกีฬามีอยู่ทั่วไปและมีส่วนร่วมกับผู้คนในหลายประเทศ ดังนั้นจึงถือเป็นบริบทที่เหมาะสมสำหรับวิธีการด้านสาธารณสุขเพื่อส่งเสริมสุขภาพ อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันมีหลักฐานจำกัดเกี่ยวกับผลต่อพฤติกรรมเพื่อสุขภาพและผลลัพธ์ด้านสุขภาพ เนื่องจาก การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบก่อนหน้านี้มีขอบเขตที่จำกัด (เช่น จำกัดเฉพาะองค์กรกีฬาอาชีพเท่านั้น) หรือล้าสมัยแล้ว
วัตถุประสงค์หลัก: เพื่อประเมินประโยชน์และอันตรายของวิธีการที่ดำเนินการผ่านองค์กรกีฬาเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมเพื่อสุขภาพ (รวมถึงการออกกำลังกาย การรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ) หรือลดพฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพ (รวมถึงการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ การสูบบุหรี่)
วัตถุประสงค์รอง: เพื่อประเมินประโยชน์และอันตรายของวิธีการเหล่านี้เพื่อส่งเสริมผลลัพธ์ด้านสุขภาพ (เช่น น้ำหนัก) พฤติกรรมอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ (เช่น พฤติกรรมแสวงหาความช่วยเหลือ) หรือความรู้ที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ เพื่อพิจารณาว่าประโยชน์และอันตรายแตกต่างกันหรือไม่โดยขึ้นอยู่กับลักษณะของวิธีการ ซึ่งรวมถึงประชากรเป้าหมายและระยะเวลาของวิธีการ เพื่อประเมินผลกระทบเชิงลบที่ไม่ได้ตั้งใจของวิธีการขององค์กรกีฬา และเพื่ออธิบายถึงต้นทุนหรือประสิทธิผลด้านต้นทุนของวิธีการเหล่านี้
เราค้นหาใน CENTRAL, MEDLINE, Embase, ฐานข้อมูลอื่นอีกหนึ่งรายการ และทะเบียนการทดลองทางคลินิกสองแห่ง ตั้งแต่เริ่มต้นจนถึงเดือนพฤษภาคม 2024 เพื่อค้นหาการทดลองที่เข้าเกณฑ์ เราค้นหาใน Google Scholar ในเดือนพฤษภาคม 2024 เราไม่มีข้อจำกัดด้านภาษาหรือสถานะการตีพิมพ์ นอกจากนี้ เรายังค้นหารายการอ้างอิงของการทดลองที่รวมอยู่สำหรับการทดลองอื่นที่อาจเข้าเกณฑ์อีกด้วย
เราได้รวมการทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มควบคุม ( randomised controlled trials; RCT) รวมถึง cluster-RCTs ที่ศึกษาวิธีการใด ๆ ที่ดำเนินการภายในหรือใช้องค์กรกีฬาเพื่อเข้าถึงกลุ่มเป้าหมาย ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อปรับปรุงผลลัพธ์หลักด้านพฤติกรรมด้านสุขภาพหรือผลลัพธ์รองของการทบทวนวรรณกรรม และมีกลุ่มควบคุมคู่ขนาน (ไม่ใช้วิธีการใด (no intervention), วิธีการทางเลือก) ผู้เข้าร่วมที่เข้าเกณฑ์คือ บุคคลใด ๆ ที่ได้รับวิธีการ (intervention) ที่เกี่ยวข้องกับองค์กรกีฬา รวมถึงผู้เล่น สมาชิก โค้ช และผู้สนับสนุน
เราใช้ระเบียบวิธีการมาตรฐานที่ Cochrane คาดหวังไว้ เราได้ทำ random-effects meta-analyses เพื่อสังเคราะห์ผลลัพธ์ ถ้าเราสามารถรวบรวมข้อมูลจากการทดลองอย่าง 2 ฉบับ ในกรณีที่เราไม่สามารถดำเนินการทำ meta-analysis ได้ เราปฏิบัติตามคำแนะนำของ Cochrane สำหรับการสังเคราะห์โดยใช้วิธีการอื่น และรายงานผลตามคำแนะนำของ the Synthesis Without Meta-analysis (SWiM)
เราได้รวบรวมการทดลอง 20 ฉบับ (42 กลุ่มการทดลอง ผู้เข้าร่วม 8179 คน) ที่ดำเนินการในประเทศที่มีรายได้สูง และพบการทดลอง 4 ฉบับที่กำลังดำเนินการอยู่ และอีก 4 ฉบับที่กำลังรอการจำแนกประเภท มีความแตกต่างอย่างมากในประเภทของผู้เข้าร่วม วิธีการที่ใช้ และผลลัพธ์ที่ได้รับการประเมินในแต่ละการทดลอง การทดลองที่รวมไว้จะมุ่งเป้าไปที่สมาชิกองค์กรกีฬาเป็นหลัก (การทดลอง 8 ฉบับ) หรือผู้สนับสนุน (การทดลอง 8 ฉบับ) เฉพาะผู้ชาย (การทดลอง 11 ฉบับ) และผู้ใหญ่ (การทดลอง 14 ฉบับ) สโมสรฟุตบอล (เช่น ฟุตบอลอเมริกันฟุตบอล ฟุตบอลลีกออสเตรเลีย) เป็นบริบทของวิธีการ ที่พบบ่อยที่สุด (การทดลอง 15 ฉบับ) และวิธีการที่มุ่งเป้าไปที่การผสมผสานต่าง ๆ ของพฤติกรรมด้านสุขภาพ ความรู้ และผลลัพธ์ด้านสุขภาพ การทดลอง 14 ฉบับ (RCTs 10 ฉบับ และ cluster-RCTs 4 ฉบับ) ประเมินผลของวิธีการขององค์กรกีฬาต่อผลลัพธ์หลัก: การออกกำลังกาย (การทดลอง 9 ฉบับ); การรับประทานอาหาร (การทดลอง 6 ฉบับ); การบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ (การทดลอง 11 ฉบับ); และการใช้ยาสูบ (การทดลอง 2 ฉบับ) สำหรับ RCT เราประเมิน ความเสี่ยงของการมีอคติ สำหรับผลลัพธ์หลัก (กิจกรรมทางกาย การรับประทานอาหาร การดื่มแอลกอฮอล์) และผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์โดยไม่ได้ตั้งใจ โดยมี ความเสี่ยงของการมีอคติต่ำ (4 ผลลัพธ์) มีความกังวลบางประการ (1 ผลลัพธ์) หรือ ความเสี่ยงของการมีอคติสูง (32 ผลลัพธ์) เนื่องจากเป็นการรายงานผลลัพธ์ด้วยตนเอง สำหรับการศึกษาแบบ cluster-RCTs เราประเมิน ความเสี่ยงของการมีอคติ สำหรับผลลัพธ์หลักทั้งหมด (การบริโภคแอลกอฮอล์ การใช้ยาสูบ) ว่ามีความเสี่ยงของการมีอคติสูง (8 ผลลัพธ์) เนื่องจากเป็นการรายงานผลลัพธ์ด้วยตนเอง
วิธีการขององค์กรการกีฬาเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุมอาจมีผลในเชิงบวกเล็กน้อยต่อปริมาณการออกกำลังกายต่อวัน ซึ่งเทียบเท่ากับการออกกำลังกายระดับปานกลางถึงหนักประมาณ 7.4 นาทีต่อวัน (ค่าความแตกต่างเฉลี่ยมาตรฐาน (SMD) 0.36, ช่วงความเชื่อมั่น (CI) 95% 0.22 ถึง 0.49; I 2 = 3%; การทดลอง 4 ฉบับ, ผู้เข้าร่วม 1213 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง) และอาจไม่ลดพฤติกรรมการไม่เคลื่อนไหว (ค่าความแตกต่างเฉลี่ย (MD) -15.18, ช่วงความเชื่อมั่น (CI) 95% -30.82 ถึง 0.47; I 2 = 0%; การทดลอง 2 ฉบับ, ผู้เข้าร่วม 1047 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ)
วิธีการขององค์กรการกีฬาเทียบกับการควบคุมอาจมีผลเชิงบวกปานกลางต่อการบริโภคผักและผลไม้เทียบเท่ากับคะแนนเพิ่มขึ้น 1.25 คะแนนจากมาตราส่วน 12 คะแนนสำหรับความถี่ในการบริโภคผักและผลไม้ (SMD 0.50, 95% CI 0.35 ถึง 0.65; I 2 = 0%; การทดลอง 5 ฉบับ, ผู้เข้าร่วม 1402 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ)
วิธีการขององค์กรการกีฬาเทียบกับการควบคุมอาจช่วยลดการบริโภคเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลได้ (เทียบเท่ากับการลดการบริโภคเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลลง 0.8 ครั้งต่อวัน) แต่หลักฐานยังคงไม่เชื่อมั่นอย่างมาก (SMD -0.37, 95% CI -0.64 ถึง -0.10; I 2 = 0%; การทดลอง 2 ฉบับ, ผู้เข้าร่วม 225 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก)
วิธีการขององค์กรการกีฬาเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุมอาจส่งผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อการบริโภคแอลกอฮอล์ (เทียบเท่ากับการลดปริมาณแอลกอฮอล์ที่บริโภค 0.38 หน่วยต่อสัปดาห์) แต่หลักฐานยังคงไม่เชื่อมั่นอย่างมาก (MD -0.38, 95% CI -1.00 ถึง 0.24; I 2 = 78%; การทดลอง 7 ฉบับ, ผู้เข้าร่วม 2313 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก)
มีการทดลอง 2 ฉบับที่ไม่สามารถสังเคราะห์ได้รายงานผลลัพธ์ที่คลุมเครือเกี่ยวกับการใช้ยาสูบ (หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ)
หลักฐานยังคงไม่เชื่อมั่นอย่างมากเกี่ยวกับผลของวิธีการของสโมสรกีฬาต่อผลลัพธ์ที่ไม่พึงประสงค์ที่ไม่ได้ตั้งใจ การทดลอง 5 ฉบับได้ประเมินผลลัพธ์นี้ โดยมีการทดลอง 2 ฉบับรายงานว่าไม่มีผลข้างเคียงใด ๆ มีการทดลอง 1 ฉบับรายงานเฉพาะผลข้างเคียงที่ไม่ร้ายแรง และการทดลอง 2 ฉบับรายงานว่ามีผลข้างเคียงที่ร้ายแรงและไม่ได้ตั้งใจในผู้เข้าร่วมน้อยกว่า 1%
แปลโดย ศ.นพ.ภิเศก ลุมพิกานนท์ สาขาวิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 6 กุมภาพันธ์ 2025