คำถามการทบทวนวรรณกรรม
ปริมาณรังสีที่สูงกว่าเมื่อเปรียบเทียบกับปริมาณรังสีที่ต่ำกว่าเมื่อรักษามะเร็งต่อมลูกหมากที่จำกัดเฉพาะที่ต่อมลูกหมากเป็นอย่างไร
ความเป็นมา
การรักษามะเร็งต่อมลูกหมากรวมถึงการผ่าตัด การฉายรังสี การบำบัดด้วยฮอร์โมน และเคมีบำบัด การรักษาด้วยการฉายรังสี (RT) เป็นการรักษาที่ใช้ลำแสงพลังงานเข้มข้นเพื่อฆ่าเซลล์มะเร็ง ที่เรียกว่า RT แบบเพิ่มขนาด มีปริมาณรังสีเพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับปริมาณรังสี RT ปกติหรือ 'ปกติ' (ทั่วไป) เพื่อที่จะฆ่ามะเร็งได้ดีขึ้น แต่นั่นอาจเพิ่มผลที่ไม่พึงประสงค์ที่มาจากรังสีที่กระทบอวัยวะอื่น ๆ เช่น กระเพาะปัสสาวะ และทวารหนัก เราทำการศึกษานี้เพื่อทำความเข้าใจว่ารังสีทั้งสองประเภทเปรียบเทียบกันเป็นอย่างไร
ลักษณะการศึกษา
เราพบการศึกษา 9 ฉบับ ในผู้ชาย 5437 คน เปรียบเทียบ RT แบบเพิ่มขนาดกับ RT ขนาดปกติ ผู้ป่วยส่วนใหญ่อยู่ในช่วงปลายของอายุ 60 ถึงต้นอายุ 70 และส่วนใหญ่เป็นมะเร็งต่อมลูกหมากในระยะเริ่มต้น
ผลลัพธ์ที่สำคัญ
เมื่อเทียบกับ RT ขนาดปกติ RTแบบเพิ่มขนาดอาจมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตด้วยมะเร็งต่อมลูกหมาก นอกจากนี้ยังอาจส่งผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อผลที่ไม่พึงประสงค์ที่รุนแรง ที่เกี่ยวข้องกับลำไส้หรือทางเดินปัสสาวะในระยะยาว ความเสี่ยงที่จะเสียชีวิตจากสาเหตุใด ๆ หรือจากการแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่น ๆ (เช่น กระดูกหรือต่อมน้ำเหลือง) อาจมีความแตกต่างกันเล็กน้อยหรือไม่มีเลย ขึ้นอยู่กับวิธีการวัดคุณภาพชีวิตระยะยาว RT แบบเพิ่มขนาดมีหรืออาจมีผลกระทบต่อสุขภาพกายและสุขภาพจิตเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยตามลำดับ
คุณภาพของหลักฐาน
ความเชื่อมั่นของหลักฐานสำหรับผลลัพธ์หลักทั้งหมดอยู่ในระดับปานกลางหรือต่ำ ผลลัพธ์ที่แท้จริงอาจแตกต่างไปจากผลการทบทวนวรรณกรรมนี้
เมื่อเทียบกับ RT ขนาดปกติ RT แบบเพิ่มขนาดอาจส่งผลให้เกิดความแตกต่างเล็กน้อยหรือไม่มีเลยในระยะเวลาที่จะเสียชีวิตจากมะเร็งต่อมลูกหมาก ระยะเวลาที่จะเสียชีวิตจากสาเหตุใดๆ ระยะเวลาที่ไปสู่การแพร่กระจายที่ห่างไกล และความเป็นพิษของ RT (ยกเว้นความเป็นพิษต่อทางเดินอาหารโดยรวมในภายหลัง) แม้ว่าค่า RT แบบเพิ่มขนาดอาจเพิ่มความเป็นพิษต่อระบบทางเดินอาหารโดยรวมในภายหลัง แต่อาจส่งผลหรืออาจส่งผลให้คุณภาพชีวิตทางร่างกายและจิตใจแตกต่างกันเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยตามลำดับ
การรักษามะเร็งต่อมลูกหมากระยะไม่ลุกลามทางคลินิก ได้แก่ การตัดต่อมลูกหมากออกทั้งหมด การรักษาด้วยรังสีลำแสงภายนอก การฝังแร่ การเฝ้าระวังเชิงรุก การรักษาด้วยฮอร์โมน และการเฝ้ารออย่างระแวดระวัง สำหรับการรักษาด้วยการฉายรังสีด้วยลำแสงภายนอก ผลลัพธ์ด้านมะเร็งวิทยาอาจคาดว่าจะดีขึ้นเมื่อปริมาณรังสีรักษา (RT) เพิ่มขึ้น อย่างไรก็ตาม ผลข้างเคียงจากการฉายรังสีต่ออวัยวะสำคัญโดยรอบก็อาจเพิ่มขึ้นเช่นกัน
เพื่อประเมินผลของ RT ที่เพิ่มขนาดเมื่อเปรียบเทียบกับ RT ขนาดปกติสำหรับการรักษามะเร็งต่อมลูกหมากระยะไม่ลุกลามและระยะลุกลามเฉพาะที่ทางคลินิก
เราทำการค้นหาแบบครอบคลุมโดยใช้ฐานข้อมูลหลายแห่ง รวมถึงการลงทะเบียนการทดลองและแหล่งข้อมูลอื่นๆ ของวรรณกรรมสีเทา จนถึงวันที่ 20 กรกฎาคม 2022 เราไม่มีข้อจำกัดเรื่องภาษาหรือสถานะการตีพิมพ์เผยแพร่
เรารวมการทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มควบคุมแบบคู่ขนาน (RCTs) ของ RT ขั้นสุดท้ายในผู้ชายที่เป็นมะเร็งต่อมลูกหมากระยะไม่ลุกลามและระยะลุกลามเฉพาะที่ทางคลินิก RT คือ RT แบบเพิ่มขนาด (ขนาดที่เท่ากันใน 2 Gy [EQD 2 ] ≥ 74 Gy, น้อยกว่า 2.5 Gy ต่อเศษส่วน) เทียบกับ RT แบบเดิม (EQD 2 < 74 Gy, 1.8 Gy หรือ 2.0 Gy ต่อเศษส่วน) ผู้ประพันธ์การทบทวนวรรณกรรมสองคนแยกประเภทการศึกษาอย่างเป็นอิสระต่อกันสำหรับการรวมเข้าหรือคัดออก
ผู้ประพันธ์การทบทวนวรรณกรรมสองคนคัดลอกข้อมูลจากการศึกษาที่นำเข้าอย่างอิสระต่อกัน และทำการวิเคราะห์ทางสถิติโดยใช้ random-effects model และแปลผลข้อมูลตาม Cochrane Handook for Systematic Reviews of Interventions เราใช้คำแนะนำ GRADE เพื่อประเมินความเชื่อมั่นของหลักฐานของ RCTs
เรารวบรวมการศึกษา 9 ฉบับ ศึกษาในผู้ชาย 5437 คนในการวิเคราะห์เปรียบเทียบ RT แบบเพิ่มขนาดกับ RT ปกติสำหรับการรักษามะเร็งต่อมลูกหมาก อายุเฉลี่ยของผู้เข้าร่วมอยู่ระหว่าง 67 ถึง 71 ปี ผู้ชายเกือบทั้งหมดเป็นมะเร็งต่อมลูกหมากระยะไม่ลุกลาม (cT1-3N0M0)
ผลลัพธ์หลัก
RT แบบเพิ่มขนาดอาจส่งผลให้เวลาถึงการเสียชีวิตจากมะเร็งต่อมลูกหมากแตกต่างกันเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย (อัตราส่วนความเป็นอันตราย [HR] 0.83, 95% CI 0.66 ถึง 1.04; I 2 = 0%; การศึกษา 8 ฉบับ; ผู้เข้าร่วม 5231 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง) สมมติว่าความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตจากมะเร็งต่อมลูกหมากอยู่ที่ 4 ต่อ 1000 ที่ 10 ปีในกลุ่ม RT ขนาดปกติ จะเท่ากับผู้ชายที่เสียชีวิตด้วยมะเร็งต่อมลูกหมากน้อยลง 1 คนต่อ 1000 คน (น้อยกว่า 1 ถึง 0 มากกว่า) ในกลุ่ม RT แบบเพิ่มขนาด
RT แบบเพิ่มขนาดอาจส่งผลให้เกิดความเป็นพิษต่อ RT ที่รุนแรงในระดับ 3 หรือสูงกว่าเล็กน้อยหรือไม่มีความแตกต่างของความเป็นพิษต่อระบบทางเดินอาหารระยะหลัง (RR 1.72, 95% CI 1.32 ถึง 2.25; I 2 = 0%; การศึกษา 8 ฉบับ; ผู้เข้าร่วม 4992 คน; หลักฐานเชื่อมั่นปานกลาง); มีผู้ชายเพิ่มขึ้น 23 คนต่อ 1000 คน (เพิ่มขึ้น 10 คน ถึง เพิ่มขึ้น 40) ในกลุ่ม RT แบบเพิ่มขนาด โดยสมมติว่าความเป็นพิษต่อระบบทางเดินอาหารระยะหลังที่รุนแรงเป็น 32 ต่อ 1000 ในกลุ่ม RT ขนาดทั่วไป RT แบบเพิ่มขนาดอาจส่งผลให้เกิดความเป็นพิษต่อระบบทางเดินปัสสาวะระยะหลัง (GU) ที่รุนแรงเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีความแตกต่าง (RR 1.25, 95% CI 0.95 ถึง 1.63; I 2 = 0%; การศึกษา 8 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 4962 คน หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง); มีผู้ชายเพิ่มขึ้น 9 คนต่อ 1000 คน (น้อยลง 2 คนถึงมากขึ้น 23 คน) ในกลุ่ม RT แบบเพิ่มขนาด โดยถือว่าความเป็นพิษของ GU ในระยะหลังที่รุนแรงเท่ากับ 37 ต่อ 1000 ในกลุ่ม RT ขนาดปกติ
ผลลัพธ์รอง
RT แบบเพิ่มขนาดอาจส่งผลให้เวลาในการเสียชีวิตจากสาเหตุใดๆ แตกต่างกันเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย (HR 0.98, 95% CI 0.89 ถึง 1.09; I 2 = 0%; การศึกษา 9 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 5437 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง) สมมติว่ามีความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตจากสาเหตุใดๆ เป็น 101 ต่อ 1000 ที่ 10 ปีในกลุ่ม RT ในขนาดปกติ จะสอดคล้องกับผู้ชายที่น้อยลง 2 ต่อ 1000 (น้อยลง 11 ถึงมากขึ้น 9) ในกลุ่ม RT แบบเพิ่มขนาดซึ่งเสียชีวิตจากสาเหตุใดๆ ก็ตาม
RT แบบเพิ่มขนาดอาจส่งผลให้เกิดความแตกต่างเล็กน้อยหรือไม่มีเลยในเวลาไปสู่การแพร่กระจายระยะไกล (HR 0.83, 95% CI 0.57 ถึง 1.22; I 2 = 45%; การศึกษา 7 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 3499 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง) สมมติว่ามีความเสี่ยงของการแพร่กระจายไปยังระยะไกลที่ 29 ต่อ 1000 ในกลุ่ม RT ขนาดปกติที่ 10 ปี สอดคล้องกับผู้ชายที่น้อยลง 5 คนต่อ 1000 คน (น้อยลง 12 คนถึงมากขึ้น 6) ในกลุ่ม RT แบบเพิ่มขนาดที่จะมีการแพร่กระจายระยะไกล
RT แบบเพิ่มขนาดอาจเพิ่มความเป็นพิษต่อทางเดินอาหารในระยะหลังโดยรวม (RR 1.27, 95% CI 1.04 ถึง 1.55; I 2 = 85%; การศึกษา 7 ฉบับ; ผู้เข้าร่วม 4328 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ); มีผู้ชายเพิ่มขึ้น 92 คนต่อ 1000 คน (เพิ่มขึ้น 14 คนถึง เพิ่มขึ้น 188 คน) ในกลุ่ม RT แบบเพิ่มขนาด โดยสมมติว่าความเป็นพิษต่อทางเดินอาหารในระยะหลังโดยรวมเท่ากับ 342 ต่อ 1000 ในกลุ่ม RT ขนาดปกติ อย่างไรก็ตาม RT แบบเพิ่มขนาดอาจส่งผลให้เกิดความเป็นพิษของ GU ในระยะหลังโดยรวมเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย (RR 1.12, 95% CI 0.97 ถึง 1.29; I 2 = 51%; การศึกษา 7 ฉบับ; ผู้เข้าร่วม 4298 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ); มีผู้ชายเพิ่มขึ้น 34 คนต่อ 1000 คน (น้อยลง 9 คน ถึงมากขึ้น 82 คน) ในกลุ่ม RT แบบเพิ่มขนาด โดยสมมติว่าความเป็นพิษของ GU ในระยะหลังโดยรวมเท่ากับ 283 ต่อ 1000 ในกลุ่ม RT ขนาดปกติ
จากการติดตามผลระยะยาว (สูงสุด 36 เดือน) RT ขนาดที่สูงขึ้นอาจส่งผลหรืออาจส่งผลให้คุณภาพชีวิตแตกต่างกันเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยโดยใช้ 36-Item Short Form Survey; physical health (MD -3.9, 95% CI -12.78 ถึง 4.98; การศึกษา 1 ฉบับ; ผู้เข้าร่วม 300 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง) และสุขภาพจิต (MD -3.6, 95% CI -83.85 ถึง 76.65; การศึกษา 1 ฉบับ; ผู้เข้าร่วม 300 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ) ตามลำดับ
แปลโดย ศ.นพ.ภิเศก ลุมพิกานนท์ ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 31 มีนาคม 2023 Edit โดย ผกากรอง 9 มิถุนายน 2023