โรคไซนัสอักเสบเรื้อรังคืออะไร
โรคไซนัสอักเสบเรื้อรังคือการอักเสบของไซนัสที่กินเวลาอย่างน้อย 12 สัปดาห์ ผู้ที่เป็นโรคไซนัสอักเสบเรื้อรังอาจมีอาการต่างๆ เช่น คัดจมูกหรือมีน้ำมูกไหล รู้สึกเจ็บหรือรู้สึกมีการกดทับบนใบหน้า หรือการรับรู้กลิ่นลดลงหรือสูญเสียไป บางคนอาจมีติ่งเนื้อในจมูกซึ่งอาจทำให้อาการแย่ลงได้
โรคไซนัสอักเสบเรื้อรังรกษาอย่างไร
โรคไซนัสอักเสบเรื้อรังมักรักษาได้ด้วยยา เช่น สเปรย์หรือน้ำเกลือล้างจมูก สเปรย์/หยดต้านการอักเสบ (สเตียรอยด์) ยาปฏิชีวนะ หรือยาเม็ดสเตียรอยด์ชนิดรับประทานต้านการอักเสบ หากยังมีอาการอยู่แม้จะรักษาด้วยวิธีนี้แล้ว ก็สามารถทำการผ่าตัดได้
เราต้องการค้นหาอะไร
เราต้องการดูว่ากรดทราเนซามิกซึ่งเป็นยาที่ใช้ในการปรับปรุงการแข็งตัวของเลือดอาจมีประสิทธิภาพในระหว่างการผ่าตัดไซนัสด้วยการส่องกล้องโดยการลดเลือดออก ซึ่งอาจลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อน เลือดออกน้อยลงหมายความว่าศัลยแพทย์สามารถมองเห็นไซนัสได้ดีขึ้นเมื่อทำการผ่าตัด
เราทำอะไร
เราค้นหาการศึกษาที่ตรวจสอบกรดทราเนซามิก (ให้ทางหลอดเลือดดำหรือให้เข้าทางจมูกโดยตรงด้วยสเปรย์หรือหยด) เปรียบเทียบกับยาหลอก (การรักษาหลอก) หรือไม่ใช้กรดทราเนซามิก เราสนใจทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ เราเปรียบเทียบและสรุปผลการศึกษาและให้คะแนนความเชื่อมั่นในหลักฐาน โดยพิจารณาจากปัจจัยต่างๆ เช่น วิธีการศึกษาและขนาด
เราพบอะไร
เราพบการศึกษา 14 ฉบับ โดยมีผู้เข้าร่วมทั้งหมด 942 คน ซึ่งเปรียบเทียบกรดทราเนซามิกกับน้ำเกลือ (การรักษาด้วยยาหลอก - การรักษาหลอก) ในผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดไซนัสด้วยการส่องกล้อง การศึกษา 10 ฉบับ ให้การรักษาทางหลอดเลือดดำ และ 3 ฉบับให้การรักษาทางจมูก การศึกษาทั้งหมดใช้ยาในปริมาณที่แตกต่างกัน
เราพบว่ากรดทราเนซามิกอาจปรับปรุงการมองเห็นของศัลยแพทย์ได้อย่างมาก (จากการศึกษา 13 ฉบับ) อาจลดการสูญเสียเลือดทั้งหมดระหว่างการผ่าตัดได้เล็กน้อย (การศึกษา 12 ฉบับ) และมีแนวโน้มว่าจะไม่ก่อให้เกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงใดๆ ภายใน 24 ชั่วโมงของการผ่าตัด (เช่น ลิ่มเลือดในสมองหรือการชัก - ไม่มีเหตุการณ์ดังกล่าวทั้งในกลุ่มการรักษาหรือกลุ่มที่ได้รับยาหลอก) (การศึกษา 8 ฉบับ) น่าเสียดายที่ไม่มีหลักฐานเกี่ยวกับผลข้างเคียงที่ร้ายแรงในระยะเวลาการติดตามที่ยาวนานขึ้น
ระยะเวลาของการผ่าตัดได้รับการตรวจสอบในการศึกษา 10 ฉบับ ระยะเวลาของการผ่าตัดอาจลดลงเล็กน้อยเมื่อใช้กรดทราเนซามิก
มีการศึกษาเพียง 2 ฉบับเท่านั้นที่ตรวจสอบภาวะแทรกซ้อนที่เกี่ยวข้องกับการผ่าตัดและความยากลำบากในการผ่าตัดให้สำเร็จตามที่วางแผนไว้ ในการศึกษาเหล่านี้ไม่พบความแตกต่างระหว่างกลุ่ม tranexamic acid และยาหลอก อย่างไรก็ตาม เนื่องจากภาวะแทรกซ้อนเหล่านี้เกิดขึ้นได้ยาก จึงไม่สามารถสรุปผลการศึกษาเหล่านี้ได้
มีการศึกษาเลือดกำเดาไหลหลังการผ่าตัดที่ต้องมีการแทรกแซง (การใส่ผ้าแบบสอดจมูกหรือการผ่าตัดเพิ่มเติม) ในการศึกษา 6 ฉบับ มีการศึกษาเพียง 2 ฉบับ ที่รายงานผู้ป่วยที่ได้รับน้ำเกลือ (ยาหลอก) ซึ่งมีเลือดกำเดาไหลหลังการผ่าตัด กรด Tranexamic อาจไม่สร้างความแตกต่างต่อความน่าจะเป็นของการมีเลือดออกหลังการผ่าตัด
จากหลักฐานในการศึกษา เราไม่สามารถสรุปได้ว่าการให้กรดทราเนซามิกทางหลอดเลือดดำหรือทางจมูกจะดีกว่ากัน นอกจากนี้ เรายังสรุปไม่ได้ว่าปริมาณของกรดทราเนซามิกชนิดใดชนิดหนึ่งจะดีกว่าหรือไม่
ข้อจำกัด ของหลักฐานคืออะไร
เรามีความมั่นใจในระดับปานกลางเกี่ยวกับหลักฐานในการปรับปรุงมุมมองของศัลยแพทย์ในระหว่างการผ่าตัด แต่การวิจัยเพิ่มเติมอาจมีผลกระทบต่อขนาดของผลกระทบ เรามีความมั่นใจน้อยลงในหลักฐานเกี่ยวกับการเสียเลือดที่ลดลงระหว่างการผ่าตัด หมายความว่าผลที่แท้จริงอาจแตกต่างออกไปมากหลังจากการวิจัยเพิ่มเติม สำหรับการเกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงภายใน 24 ชั่วโมงหลังการผ่าตัด (การเกิดลิ่มเลือดในสมองหรือการชัก) เรามั่นใจว่าการวิจัยเพิ่มเติมอาจไม่เปลี่ยนแปลงสิ่งที่เราค้นพบ
หลักฐานทันสมัยแค่ไหน
หลักฐานเป็นปัจจุบันถึงเดือนกุมภาพันธ์ 2022
มีหลักฐานที่มีความน่าเชื่อถือในระดับปานกลางเพื่อสนับสนุนคุณค่าที่เป็นประโยชน์ของกรด tranexamic ให้เฉพาะที่หรือทางหลอดเลือดดำในระหว่างการผ่าตัดไซนัสด้วยการส่องกล้องในส่วนที่เกี่ยวกับคะแนนเลือดออกในระหว่างการผ่าตัด หลักฐานที่มีความเชื่อมั่นต่ำถึงปานกลางบ่งชี้ว่าการสูญเสียเลือดทั้งหมดระหว่างการผ่าตัดและระยะเวลาของการผ่าตัดลดลงเล็กน้อย แม้ว่าจะมีหลักฐานที่มีความน่าเชื่อถือในระดับปานกลางว่ากรดทราเนซามิกไม่ก่อให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ที่มีนัยสำคัญในทันทีเมื่อเทียบกับยาหลอก แต่ก็ไม่มีหลักฐานเกี่ยวกับความเสี่ยงของเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ร้ายแรงที่เวลามากกว่า 24 ชั่วโมงหลังการผ่าตัด มีหลักฐานที่มีความเชื่อมั่นต่ำว่ากรดทราเนซามิกอาจไม่เปลี่ยนแปลงภาวะเลือดออกหลังผ่าตัด ไม่มีหลักฐานเพียงพอที่จะสรุปได้อย่างแน่ชัดเกี่ยวกับการผ่าตัดที่ไม่สมบูรณ์หรือภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัด
โรคไซนัสอักเสบเรื้อรังที่มีหรือไม่มีติ่งเนื้อในจมูก อาจส่งผลกระทบอย่างมากต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย การรักษามักเป็นแบบอนุรักษ์นิยมและอาจรวมถึงน้ำเกลือล้างจมูก การให้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ในจมูก ยาปฏิชีวนะ หรือยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ที่ออกฤทธิ์ทั่วร่างกาย หากการรักษาเหล่านี้ล้มเหลว อาจพิจารณาการผ่าตัดไซนัสด้วยการส่องกล้อง ในระหว่างการผ่าตัด การมองเห็นพื้นที่ผ่าตัดมีความสำคัญต่อการระบุจุดสังเกตและโครงสร้างทางกายวิภาคที่สำคัญซึ่งมีส่วนช่วยให้เกิดความปลอดภัย การมองเห็นที่บกพร่องอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนระหว่างการผ่าตัด การผ่าตัดไม่สำเร็จ หรือใช้เวลาผ่าตัดนานขึ้น มีการใช้วิธีการต่างๆ เพื่อลดเลือดออกระหว่างการผ่าตัด รวมถึงการทำให้ความดันเลือดต่ำ ยาทำให้หลอดเลือดหดตัวเฉพาะที่หรือทั่วร่างกาย หรือการดมยาสลบทางหลอดเลือดดำทั้งหมด อีกทางเลือกหนึ่งคือกรด Tranexamic ซึ่งเป็นสารต้านการละลายลิ่มเลือด ซึ่งสามารถให้เฉพาะที่หรือทางหลอดเลือดดำ
เพื่อประเมินผลของกรด Thanexamicในระหว่างการผ่าตัดเทียบกับการไม่ได้รับการรักษาหรือยาหลอกต่อค่าพารามิเตอร์ของการผ่าตัดในผู้ป่วยไซนัสอักเสบเรื้อรัง (มีหรือไม่มีติ่งเนื้อจมูก) ที่กำลังรับการผ่าตัดไซนัสโดยการผ่าตัดส่องกล้อง (FESS)
Cochrane ENT Information Specialist ค้นหา Cochrane ENT Trials Register; การลงทะเบียนกลางของการทดลองควบคุม (CENTRAL); โอวิด MEDLINE; Ovid Embase; เว็บวิทยาศาสตร์ ClinicalTrials.gov; ICTRP และแหล่งข้อมูลเพิ่มเติมสำหรับการทดลองที่เผยแพร่และไม่ได้เผยแพร่ วันที่ค้นหาคือ 10 กุมภาพันธ์ 2022
การทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มเปรียบเทียบ (RCTs) เปรียบเทียบการให้กรด Trranexamic ทางหลอดเลือดดำ ทางปาก หรือเฉพาะที่เทียบกับไม่มีการรักษาหรือยาหลอกในการรักษาผู้ป่วย (ผู้ใหญ่และเด็ก) ที่เป็นโรคไซนัสอักเสบเรื้อรัง มีหรือไม่มีติ่งเนื้อในจมูก ที่ได้รับการรักษาด้วย FESS
เราใช้ระเบียบวิธีการมาตรฐานที่ Cochrane คาดหวังไว้ ผลลัพธ์หลัก ได้แก่ คะแนนเลือดออกในระหว่างการผ่าตัด (เช่น Wormald หรือ Boezaart grading system) การสูญเสียเลือดระหว่างการผ่าตัด และผลไม่พึงประสงค์ที่มีนัยสำคัญ (การชักหรือลิ่มเลือดอุดตันภายใน 12 สัปดาห์ของการผ่าตัด) ผลลัพธ์ทุติยภูมิ ได้แก่ ระยะเวลาของการผ่าตัด การผ่าตัดไม่สมบูรณ์ ภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัด และเลือดออกหลังการผ่าตัด (การใส่ packing หรือการผ่าตัดแก้ไข) ในสองสัปดาห์แรกหลังการผ่าตัด เราทำการวิเคราะห์กลุ่มย่อยสำหรับวิธีการบริหารยา ขนาดยาที่แตกต่างกัน การระงับความรู้สึกในรูปแบบต่างๆ การใช้ยาป้องกันลิ่มเลือดอุดตันและการทำในเด็กและผู้ใหญ่ เราประเมินแต่ละการศึกษาที่รวมไว้สำหรับความเสี่ยงของการมีอคติ และใช้ GRADE เพื่อประเมินความแน่นอนของหลักฐาน
เรารวมการศึกษา 14 ฉบับในการทบทวน โดยมีผู้เข้าร่วมทั้งหมด 942 คน ขนาดตัวอย่างในการศึกษาที่รวบรวมมีตั้งแต่ 10 ถึง 170 การศึกษาทั้งหมดยกเว้น 2 ฉบับ ศึกษาในผู้ป่วยผู้ใหญ่ (≥ 18 ปี) การศึกษา 2 ฉบับศึกษาในเด็ก การศึกษาส่วนใหญ่มีผู้ป่วยชายมากกว่า (ช่วงร้อยละ 46.6 ถึง 80) การศึกษาทั้งหมดควบคุมด้วยยาหลอก และการศึกษา 4 ฉบับ มีกลุ่มการรักษา 3 กลุ่ม การศึกษา 3 ฉบับตรวจสอบการใช้กรด tranexamic เฉพาะที่; การศึกษาอื่นรายงานการใช้กรดทราเนซามิกทางหลอดเลือดดำ
สำหรับผลลัพธ์หลักของเรา คะแนนเลือดออกในการผ่าตัดที่วัดด้วยคะแนน Boezaart หรือ Wormald เรารวมข้อมูลจากการศึกษา 13 ฉบับ ผลรวมแสดงให้เห็นว่ากรดทราเนซามิกอาจลดคะแนนเลือดออกในขณะผ่าตัด โดยมีความแตกต่างของค่าเฉลี่ยมาตรฐาน (SMD) ที่ -0.87 (ช่วงความเชื่อมั่น 95% (CI) -1.23 ถึง -0.51 การศึกษา 13 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 772 คน หลักฐานมีความเชื่อมั่นปานกลาง) ค่า SMD ที่ต่ำกว่า -0.70 แสดงถึงเอฟเฟกต์ขนาดใหญ่ (ในทิศทางใดทิศทางหนึ่ง)
กรด Tranexamic อาจส่งผลให้การสูญเสียเลือดลดลงเล็กน้อยในระหว่างการผ่าตัด เมื่อเทียบกับยาหลอกโดยมีความแตกต่างของค่าเฉลี่ย (MD) ที่ -70.32 mL (95% CI -92.28 ถึง -48.35 mL; การศึกษา 12 ฉบับ, ผู้เข้าร่วม 802 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ)
กรด Tranexamic อาจมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อการเกิดเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ที่มีนัยสำคัญ (อาการชักหรือลิ่มเลือดอุดตัน) ภายใน 24 ชั่วโมงของการผ่าตัด โดยไม่มีเหตุการณ์ใด ๆ เกิดขึ้นในทั้งสองกลุ่มและความแตกต่างของความเสี่ยง (RD) เท่ากับ 0.00 (95% CI -0.02 ถึง 0.02; การศึกษา 8 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 664 คน หลักฐานมีความเชื่อมั่นปานกลาง) อย่างไรก็ตาม ไม่มีการศึกษาใดที่รายงานข้อมูลเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ที่มีนัยสำคัญด้วยระยะเวลาการติดตามที่ยาวนานขึ้น
กรด Tranexamic อาจส่งผลให้เกิดความแตกต่างเล็กน้อยในระยะเวลาของการผ่าตัดด้วย MD ที่ -13.04 นาที (95% CI -19.27 ถึง -6.81; การศึกษา 10 ฉบับ, ผู้เข้าร่วม 666 คน; หลักฐานมีความเชื่อมั่นปานกลาง) กรด Tranexamic อาจให้ผลลัพธ์เพียงเล็กน้อยหรือไม่มีความแตกต่างในอุบัติการณ์ของการผ่าตัดที่ไม่สมบูรณ์ โดยไม่มีเหตุการณ์ใด ๆ ในกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งและ RD 0.00 (95% CI -0.09 ถึง 0.09; การศึกษา 2 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 58 คน หลักฐานมีความเชื่อมั่นปานกลาง) และเป็นไปได้ที่จะมีความแตกต่างพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยในภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัดโดยที่ไม่มีเหตุการณ์นี้ในทั้งสองกลุ่มและ RD เท่ากับ 0.00 (95% CI -0.09 ถึง 0.09; การศึกษา 2 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 58 คน หลักฐานมีความเชื่อมั่นปานกลาง) แม้ว่าตัวเลขเหล่านี้จะน้อยเกินไปที่จะบอกข้อสรุปที่แม่นยำ กรดทราเนซามิกอาจส่งผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีความแตกต่างในความน่าจะเป็นของการมีเลือดออกหลังการผ่าตัด (การใส่ packing หรือการผ่าตัดแก้ไขภายใน 3 วันของการผ่าตัด) (RD -0.01, 95% CI -0.04 ถึง 0.02; การศึกษา 6 ฉบับ, ผู้เข้าร่วม 404 คน; ความเชื่อมั่นหลักฐานต่ำ) ไม่มีการศึกษาที่มีการติดตามยาวนานกว่านี้
แปลโดย พญ.วิลาสินี หน่อแก้ว โรงพยาบาลมะเร็งอุบลราชธานี Edit โดย ผกากรอง 1 มิถุนายน 2023