วัตถุประสงค์ของการทบทวนวรรณกรรม Cochrane นี้คืออะไร
เพื่อค้นหาว่าการปรับเปลี่ยนวิถีการดำเนินชีวิตลดผลกระทบของโรคไขมันพอกตับที่ไม่เกี่ยวกับแอลกอฮอล์ต่ออายุขัย คุณภาพชีวิตที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ โรคตับเรื้อรังและภาวะแทรกซ้อนหรือไม่ และก่อให้เกิดอันตรายใดๆ หรือไม่
โรคไขมันพอกตับที่ไม่มีแอลกอฮอล์ (NAFLD) คือการสะสมของไขมันในตับในผู้ที่ไม่มีประวัติการดื่มแอลกอฮอล์อย่างมีนัยสำคัญ การใช้ยา โรคต่างๆ เช่น การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี หรือภาวะอื่นๆ เช่น ความอดอยากที่อาจทำลายตับ ไขมันพอกตับสามารถนำไปสู่ความเสียหายของตับส่งผลให้เกิดการอักเสบ (โรคไขมันพอกตับที่ไม่เกี่ยวข้องกับแอลกอฮอล์ (NASH)) หรือการเกิดแผลเป็นในตับ (โรคตับแข็งในตับ) มีการทดลองการรักษาทางการแพทย์หลายอย่างเพื่อรักษา NAFLD อย่างไรก็ตาม ขณะนี้ยังไม่มีหลักฐานว่าสิ่งใดใช้ได้ผล การปรับเปลี่ยนวิถีการดำเนินชีวิตมีศักยภาพในการลดความเสียหายของตับ แต่ไม่เป็นที่แน่ชัดในปัจจุบัน ผู้ทบทวนวรรณกรรมนี้รวบรวมและวิเคราะห์การทดลองทางคลินิกแบบสุ่มที่เกี่ยวข้องทั้งหมดโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อค้นหาว่าวิธีการรักษาที่ดีที่สุดคืออะไร
เราพบการทดลองทางคลินิกแบบสุ่ม (การศึกษาที่ผู้เข้าร่วมได้รับการสุ่มให้อยู่ใน 1 ใน 2 ลุ่มการรักษา) 59 รายการ ในระหว่างการวิเคราะห์ข้อมูล ผู้ทบทวนใช้วิธีการมาตรฐานของ Cochrane ซึ่งช่วยให้สามารถเปรียบเทียบการรักษาได้ครั้งละ 2 วิธีเท่านั้น เรายังวางแผนที่จะใช้เทคนิคขั้นสูงที่ช่วยให้สามารถเปรียบเทียบการรักษาหลายๆ วิธีได้พร้อมกัน ซึ่งมักจะเรียกว่า 'network (หรือ indirect)' meta-analysis
วันที่สืบค้นวรรณกรรม
กุมภาพันธ์ 2021
สิ่งที่เราศึกษาในการทบทวนวรรณกรรมนี้
การทบทวนนี้พิจารณาคนทุกเพศ ทุกวัย (รวมถึงเด็ก) และทุกกลุ่มชาติพันธุ์ ที่มี NAFLD เราไม่รวมการศึกษาในผู้ที่เคยปลูกถ่ายตับมาก่อน อายุเฉลี่ยของผู้เข้าร่วมเมื่อรายงานอยู่ระหว่าง 13 ปีถึง 65 ปี ผู้เข้าร่วมได้รับการรักษาที่แตกต่างกันตั้งแต่คำแนะนำในการออกกำลังกายภายใต้การดูแลและการรับประทานอาหารพิเศษหรือการรวมกันของสิ่งเหล่านี้และไม่มีการรักษานอกเหนือจากคำแนะนำด้านสาธารณสุข เราต้องการรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลเกี่ยวกับการเสียชีวิต คุณภาพชีวิต เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ที่ร้ายแรงและไม่ร้ายแรง ความเสียหายของตับอย่างรุนแรง ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากความเสียหายของตับอย่างรุนแรง มะเร็งตับ และการเสียชีวิตเนื่องจากความเสียหายของตับ ('ผลลัพธ์ทางคลินิก')
ผลลัพธ์หลักของการทบทวนวรรณกรรมนี้คืออะไร
การศึกษา 59 รายการ มีผู้เข้าร่วมจำนวนน้อย (ผู้เข้าร่วม 3631 คน) ข้อมูลการศึกษามีน้อย การศึกษา 28 รายการกับผู้เข้าร่วม 1942 คนได้ให้ข้อมูลสำหรับการวิเคราะห์ การติดตามผลผู้เข้าร่วมการทดลองใช้มีตั้งแต่ 1 ถึง 24 เดือน สำหรับการทดลองที่รายงานผลลัพธ์ทางคลินิก การติดตามผลคือ 2 ถึง 24 เดือน มีเพียงการทดลองเล็กๆ 2 รายการเท่านั้นที่ไม่ทำให้เกิดความกังวลหลักเกี่ยวกับอคติ (ความเบี่ยงเบนจากความจริงเนื่องจากวิธีการทดลอง) และด้วยเหตุนี้ จึงมีความไม่เชื่อมั่นมากเกี่ยวกับผลการวิจัยของการทบทวนวรรณกรรมนี้
การทบทวนวรรณกรรมแสดงให้เห็นว่า:
- ในช่วงระยะเวลาติดตามผล 2 ถึง 24 เดือน ผลลัพธ์ที่สำคัญทางคลินิกที่เกี่ยวข้องกับ NAFLD เช่น การเสียชีวิตเกิดขึ้นน้อย และไม่มีผู้เข้าร่วมโครงการรายใดเกิดภาวะแทรกซ้อนที่เกี่ยวข้องกับตับ เช่น โรคตับแข็ง (แผลเป็นของตับ) ภาวะตับเสื่อม (ภาวะแทรกซ้อนเนื่องจาก ของการเกิดแผลเป็นในตับ) การปลูกถ่ายตับ มะเร็งตับ หรือการเสียชีวิตจากโรคตับ อาจเป็นเพราะผู้เข้าร่วมทดลองถูกติดตามเป็นเวลาสั้นเกินไป
- หลักฐานบ่งชี้ถึงความไม่เชื่อมั่นอย่างมากเกี่ยวกับผลของวิธีการต่อผลลัพธ์ทางคลินิกใดๆ
- จำเป็นต้องมีการทดลองทางคลินิกแบบสุ่มตัวอย่างที่ได้รับการออกแบบมาอย่างดีในอนาคตเพื่อค้นหาการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตที่ดีที่สุดสำหรับผู้ป่วย NAFLD ภาวะแทรกซ้อนที่เกี่ยวข้องกับตับเกิดขึ้นในช่วง 8 ถึง 28 ปี ดังนั้นจึงไม่น่าเป็นไปได้ที่ความแตกต่างโดยผลลัพธ์ทางคลินิกจะถูกพบไว้ในการทดลองที่มีการติดตามผลน้อยกว่า 5 ถึง 10 ปี ขนาดตัวอย่างยังต้องใหญ่ขึ้นมาก
หลักฐานบ่งชี้ถึงความไม่เชื่อมั่นอย่างมากเกี่ยวกับผลของวิธีการต่อการดำเนินชีวิตเมื่อเปรียบเทียบกับไม่มีวิธีการเพิ่มเติม (โดยคำแนะนำด้านสาธารณสุขทั่วไป) ต่อผลลัพธ์ทางคลินิกใดๆ หลังจากระยะเวลาติดตามผลสั้นๆ 2 ถึง 24 เดือนในผู้ที่มีโรคไขมันพอกตับที่ไม่เกี่ยวกับแอลกอฮอล์
ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีการทดลองทางคลินิกแบบสุ่มคุณภาพสูงพร้อมการติดตามผลอย่างเพียงพอ เราเสนอ registry-based randomised clinical trials หรือ cohort multiple randomised clinical trials (การออกแบบการศึกษาที่มีการทดลองวิธีการหลายอย่างในกลุ่มผู้เข้าร่วมจำนวนมากเพื่อให้ได้ประสิทธิภาพและปรับการทดลองให้ใกล้เคียงกับการปฏิบัติทางคลินิกมาตรฐานมากขึ้น) เปรียบเทียบการออกกำลังกายแบบแอโรบิกและคำแนะนำด้านอาหาร เทียบกับมาตรฐานการดูแล (คำแนะนำการออกกำลังกายและอาหารที่ได้รับเป็นส่วนหนึ่งของการส่งเสริมสุขภาพแห่งชาติ) เหตุผลในการเลือกการออกกำลังกายแบบแอโรบิกและคำแนะนำด้านอาหารคือผลกระทบของวิธีการเหล่านี้ต่อผลลัพธ์ทางอ้อมซึ่งอาจแปลเป็นประโยชน์ทางคลินิก ผลลัพธ์ในการทดลองดังกล่าวควรเป็นอัตราการเสียชีวิต คุณภาพชีวิตที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ โรคตับแข็งที่เสื่อมสภาพ การปลูกถ่ายตับ และการวัดการใช้ทรัพยากร รวมถึงค่าใช้จ่ายในการให้การรักษาและการลดการใช้การดูแลสุขภาพหลังจากติดตามผลอย่างน้อย 8 ปี เพื่อค้นหาความแตกต่างที่มีความหมายใน ผลลัพธ์ที่สำคัญทางคลินิก
ความชุกของโรคไขมันพอกตับที่ไม่เกี่ยวกับแอลกอฮอล์ (NAFLD) แตกต่างกันไประหว่าง 19% ถึง 33% ในประชากรที่แตกต่างกัน NAFLD ลดอายุขัยและเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคตับแข็ง มะเร็งตับ และความต้องการปลูกถ่ายตับ มีความไม่แน่นอนเกี่ยวกับประโยชน์และอันตรายของวิธีการทางวิถีชีวิตที่หลากหลายสำหรับผู้ที่มี NAFLD
เพื่อประเมินประโยชน์และอันตรายของวิธีการการดำเนินชีวิตที่แตกต่างกันในการรักษา NAFLD โดยใช้การวิเคราะห์ network meta-analysis และเพื่อสร้างการจัดอันดับของวิธีการการดำเนินชีวิตที่แตกต่างกันตามความปลอดภัยและประสิทธิภาพ
เราค้นหา CENTRAL, MEDLINE, Embase, Science Citation Index Expanded, Conference Proceedings Citation Index - Science, World Health Organization International Clinical Trials Registry Platform และการลงทะเบียนการทดลองจนถึงเดือนกุมภาพันธ์ 2021 เพื่อหาการทดลองทางคลินิกแบบสุ่มในผู้ที่มี NAFLD
เรารวมเฉพาะการทดลองทางคลินิกแบบสุ่ม (โดยไม่คำนึงถึงภาษา การปกปิด หรือสถานะ) ในผู้ที่มี NAFLD ไม่ว่าวิธีการวินิจฉัย อายุ และสถานะเบาหวานของผู้เข้าร่วม หรือการมีอยู่ของภาวะไขมันพอกตับอักเสบที่ไม่เกี่ยวกับแอลกอฮอล์ (NASH) เราไม่รวมการทดลองทางคลินิกแบบสุ่มซึ่งผู้เข้าร่วมเคยได้รับการปลูกถ่ายตับมาก่อน
เราวางแผนที่จะทำ network meta-analysis ด้วย OpenBUGS โดยใช้วิธีการแบบ Bayesian และเพื่อคำนวณความแตกต่างในการรักษาโดยใช้ hazard ratio (HRs) odds ratio (ORs) และ rate ratio (RaR) และ 95% credible intervals(CrIs) ตามการวิเคราะห์ผู้เข้าร่วมตามคำแนะนำของ National Institute of Health and Care Excellence Decision Support Unit อย่างไรก็ตาม ข้อมูลมีน้อยเกินไปสำหรับผลลัพธ์ทางคลินิก ดังนั้นเราจึงทำการเปรียบเทียบโดยตรงเท่านั้น (การเปรียบเทียบแบบตัวต่อตัว) โดย OpenBUGS และใช้วิธีการแบบ Bayesian
เรารวมการทดลองทางคลินิกแบบสุ่มทั้งหมด 59 รายการ (ผู้เข้าร่วม 3631 คน) ในการทบทวนวรรณกรรม การทดลองทั้งหมดยกเว้น 2 รายการมีความเสี่ยงของการมีอคติสูง มีวิธีการทั้งหมด 33 วิธี ตั้งแต่การให้คำแนะนำไปจนถึงการออกกำลังกายภายใต้การดูแล และการรับประทานอาหารพิเศษ หรือการผสมผสานระหว่างสิ่งเหล่านี้และไม่มีวิธีการอื่นเพิ่มเติมในการทดลองเหล่านี้ การรักษาอ้างอิงไม่มีวิธีการเชิงรุก การทดลอง 28 รายการ (ผู้เข้าร่วม 1942 คน) ถูกรวมอยู่ในการเปรียบเทียบอย่างน้อย 1 รายการ การติดตามผลมีตั้งแต่ 1 ถึง 24 เดือน มีการศึกษา 1 รายการ ไม่ได้รายงานผลที่น่าสนใจสำหรับการทบทวนวรรณกรรมนี้
ระยะเวลาติดตามผลในการทดลองที่รายงานผลลัพธ์ทางคลินิกคือ 2 ถึง 24 เดือน ในช่วงระยะเวลาติดตามผลสั้นๆ นี้ เหตุการณ์ทางคลินิกที่เกี่ยวข้องกับ NAFLD เช่น การตาย โรคตับแข็ง การเสื่อมสภาพของตับ การปลูกถ่ายตับ มะเร็งตับ และการตายที่เกี่ยวข้องกับตับมีน้อย อาจเป็นเพราะระยะเวลาติดตามผลที่สั้นมาก ต้องใช้เวลาติดตามผล 8 ถึง 28 ปีในการตรวจพบความแตกต่างในการตายระหว่างผู้ที่มี NAFLD กับประชากรทั่วไป ดังนั้นจึงไม่น่าเป็นไปได้ที่ความแตกต่างโดยผลลัพธ์ทางคลินิกจะถูกพบไว้ในการทดลองที่มีการติดตามผลน้อยกว่า 5 ถึง 10 ปี
ในการทดลอง 1 รายการ ผู้เข้าร่วม 1 รายเกิดเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ ไม่มีเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ในผู้เข้าร่วมที่เหลือในการทดลองนี้ หรือในการทดลองที่เหลือใดๆ ซึ่งดูเหมือนจะเกี่ยวข้องโดยตรงกับวิธีการ
แปลโดย ศ.นพ.ภิเศก ลุมพิกานนท์ ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 18 มิถุนายน 2021