สูตรใหม่ของยาแก้อาการซึมเศร้าทำงานได้ดีเพียงใดสำหรับเด็กและวัยรุ่นที่มีภาวะซึมเศร้าทางคลินิก
เด็กและวัยรุ่น (อายุ 6 ถึง 18 ปี) ที่มีภาวะซึมเศร้า (เรียกอีกอย่างว่า 'major depressive disorder') มีผลกระทบด้านลบมากมายในทุกด้านของชีวิต และมีความเสี่ยงที่จะฆ่าตัวตาย คิดฆ่าตัวตาย และพยายามฆ่าตัวตายมากขึ้น ยาแก้อาการอาการซึมเศร้าได้รับการพิสูจน์ว่าลดอาการซึมเศร้า แต่ยังสามารถเพิ่มความเสี่ยงของผลที่เกี่ยวกับการฆ่าตัวตายได้อีกด้วย
ใครที่จะมีความสนใจในการทบทวนวรรณกรรมนี้
งานวิจัยใน Cochrane Review นี้น่าสนใจสำหรับ:
- ผู้ที่ตัดสินใจนโยบายและมีอิทธิพลต่อการตัดสินใจเกี่ยวกับการสั่งยาต้านอาการซึมเศร้าให้กับเด็กและวัยรุ่น
- ผู้ที่สั่งยาเหล่านี้ให้กับเด็กและวัยรุ่น
- เด็กและวัยรุ่นที่มีภาวะซึมเศร้า และ
- ผู้ที่สนับสนุนและดูแลพวกเขา (รวมถึงผู้ปกครองและผู้ดูแลและแพทย์ที่ให้การรักษา)
เราต้องการทราบอะไร
เราต้องการทราบว่ายาแก้อาการซึมเศร้าสูตรใหม่ (เรียกว่า 'รุ่นใหม่') ทำงานได้ดีเพียงใดในการปรับปรุงภาวะซึมเศร้าในเด็กและวัยรุ่นอายุ 6 ถึง 18 ปี ยาแก้อาการซึมเศร้ารุ่นใหม่คือยาที่พัฒนาขึ้นเมื่อเร็วๆ นี้ บางครั้งพวกเขาเรียกว่ายาแก้อาการซึมเศร้า 'รุ่นที่สอง' และ 'รุ่นที่สาม' ไม่รวมถึงสูตรที่เก่ากว่า (ยาต้านอาการซึมเศร้า tricyclic หรือสารยับยั้ง monoamine oxidase)
เราต้องการทราบว่ายาแก้อาการซึมเศร้าเหล่านี้ส่งผลอย่างไรต่อ:
- อาการซึมเศร้า
- การฟื้นคืนสู่สภาพปกติ: ไม่พบเกณฑ์การวินิจฉัยโรคซึมเศร้าอีกต่อไป
- การตอบสนองหรือการบรรเทา: คะแนนในระดับที่บ่งบอกถึงการลดลงอย่างมีนัยสำคัญในภาวะซึมเศร้าหรือไม่มีภาวะซึมเศร้าอีกต่อไป
- ความสามารถในการทำงานในชีวิตประจำวัน
- ผลที่เกี่ยวข้องกับการฆ่าตัวตาย และ
- ก่อให้เกิดผลอันไม่พึงประสงค์ในเด็กและวัยรุ่นหรือไม่
ผู้วิจัยทำการศึกษาอย่างไร
เราค้นหาการศึกษาที่ทดสอบยาแก้อาการซึมเศร้ารุ่นใหม่กับเด็กหรือวัยรุ่น (หรือทั้งสองอย่าง) ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคซึมเศร้า เราพบการศึกษาดังกล่าว 26 รายการ จากนั้นเราประเมินความน่าเชื่อถือของการศึกษาเหล่านั้น และสังเคราะห์ข้อค้นพบในการศึกษาทั้งหมด
หลักฐานจากการทบทวนวรรณกรรมนี้บอกอะไรเราบ้าง
ยาแก้อาการซึมเศร้าที่ใหม่กว่าส่วนใหญ่อาจลดอาการซึมเศร้าได้ดีกว่ายาหลอก (การรักษาแบบ 'หลอกๆ' ที่ไม่มียาใดๆ แต่มีลักษณะเหมือนกับยาที่กำลังทดสอบ) อย่างไรก็ตาม การลดลงมีขนาดน้อยและอาจไม่มีความสำคัญกับเด็กและวัยรุ่น พ่อแม่ ผู้ดูแล หรือแพทย์ เมื่อเปรียบเทียบยาที่แตกต่างกัน อาจมีความแตกต่างเพียงเล็กน้อยและไม่สำคัญระหว่างยาส่วนใหญ่สำหรับการลดอาการ
การค้นพบของเราสะท้อนถึงสิ่งที่เกิดขึ้นโดยเฉลี่ยต่อบุคคล แต่บางคนอาจได้มีการตอบสนองที่ดีกว่า อาจนำไปสู่ข้อเสนอแนะสำหรับการใช้ยาแก้อาการซึมเศร้าสำหรับบางคนในบางสถานการณ์ ผลการวิจัยของเราแนะนำว่าสามารถใช้ sertraline, escitalopram, duloxetine และ fluoxetine ได้หากมีการพิจารณาใช้ยา
ผู้ที่สั่งยาควรติดตามผลกระทบของยาต่ออาการซึมเศร้าอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อความคิดและพฤติกรรมที่เกี่ยวข้องกับการฆ่าตัวตายอาจเพิ่มขึ้นในผู้ที่ใช้ยาเหล่านี้ การติดตามพฤติกรรมที่เกี่ยวข้องกับการฆ่าตัวตายอย่างใกล้ชิดมีความสำคัญต่อผู้ที่รับการรักษาด้วยยาแก้อาการซึมเศร้ารุ่นใหม่
อะไรที่ควรจะเกิดขึ้นต่อไป
การศึกษาที่ให้หลักฐานนี้ส่วนใหญ่ไม่รวมเด็กและวัยรุ่นที่:
- มีความคิดที่จะฆ่าตัวตายอยู่แล้วและต้องการปลิดชีพตัวเอง (เช่น มีความคิดที่จะฆ่าตัวตาย);
- ทำร้ายตัวเอง
- มีภาวะสุขภาพจิตอื่นๆ และ
- มีปัญหาทางจิตสังคม
การวิจัยในอนาคตควรมีจุดมุ่งหมายเพื่อทำความเข้าใจผลกระทบของยาเหล่านี้ในเด็กและวัยรุ่นที่มีปัญหาเหล่านี้ ซึ่งเป็นเรื่องปกติของผู้ที่ขอรับบริการทางคลินิก
โดยรวม ข้อบกพร่องด้านระเบียบวิธีของการทดลองแบบสุ่มทำให้ยากต่อการตีความผลการวิจัยเกี่ยวกับประสิทธิภาพและความปลอดภัยของยาแก้อาการซึมเศร้าชนิดใหม่ ผลการวิจัยชี้ว่ายาแก้อาการซึมเศร้าชนิดใหม่ส่วนใหญ่อาจลดอาการซึมเศร้าได้เพียงเล็กน้อยและไม่สำคัญเมื่อเทียบกับยาหลอก นอกจากนี้ มีแนวโน้มว่าจะมีความแตกต่างเล็กน้อยและไม่สำคัญในการลดอาการซึมเศร้าระหว่างยาแก้อาการซึมเศร้าส่วนใหญ่ อย่างไรก็ตาม การค้นพบของเราสะท้อนให้เห็นถึงผลโดยเฉลี่ยของยาต้านซึมเศร้า และเนื่องจากภาวะซึมเศร้าเป็นภาวะที่ต่างกัน บุคคลบางคนอาจมีการตอบสนองที่ดีกว่า ผู้พัฒนาแนวทางและคนอื่น ๆ ที่ให้คำแนะนำอาจพิจารณาว่าคำแนะนำสำหรับการใช้ยาแก้อาการซึมเศร้ารุ่นใหม่นั้นได้รับการรับรองสำหรับบุคคลบางคนในบางสถานการณ์หรือไม่ ผลการวิจัยของเราแนะนำว่า sertraline, escitalopram, duloxetine และ fluoxetine (ซึ่งปัจจุบันเป็นเพียงการรักษาที่แนะนำสำหรับการสั่งจ่ายยาในอันดับแรก) อาจถือเป็นตัวเลือกแรก
เด็กและวัยรุ่นที่ถือว่าเสี่ยงต่อการฆ่าตัวตายมักถูกคัดออกจากการทดลอง เราจึงไม่มั่นใจในผลของยาเหล่านี้สำหรับบุคคลเหล่านี้ หากมีการพิจารณายาแก้อาการซึมเศร้าสำหรับบุคคล ควรทำสิ่งนี้โดยปรึกษาหารือกับเด็ก/วัยรุ่นและครอบครัว/ผู้ดูแลผู้ป่วย และยังคงมีความสำคัญอย่างยิ่งที่จะต้องติดตามผลการรักษาอย่างใกล้ชิดและผลที่เกี่ยวข้องกับการฆ่าตัวตาย (ความคิดฆ่าตัวตายร่วมกันและการพยายามฆ่าตัวตาย) ในผู้ป่วยที่รักษาด้วยยากล่อมประสาทรุ่นใหม่ โดยพบว่ายาเหล่านี้บางชนิดอาจสัมพันธ์กับเกิดเหตุการณ์เหล่านี้มากขึ้น การพิจารณาจิตบำบัด โดยเฉพาะอย่างยิ่งการบำบัดพฤติกรรมทางปัญญาตามคำแนะนำของแนวทางปฏิบัติ ยังคงมีความสำคัญ
โรคซึมเศร้าที่สำคัญ (major depressive disorders) ส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อเด็กและวัยรุ่น รวมถึงผลลัพธ์ด้านการศึกษาและอาชีพ ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล และสุขภาพกายและใจ และความเป็นอยู่ที่ดี มีความสัมพันธ์ระหว่าง major depressive disorders กับความคิดฆ่าตัวตาย การพยายามฆ่าตัวตาย และการฆ่าตัวตาย ยาแก้อาการซึมเศร้าใช้ในภาวะซึมเศร้าระดับปานกลางถึงรุนแรง ปัจจุบันมียารุ่นใหม่ ๆ มากมาย
เพื่อตรวจสอบโดย network meta-analysis (NMA) ประสิทธิผลเชิงเปรียบเทียบและความปลอดภัยของยาแก้อาการซึมเศร้ารุ่นใหม่ที่แตกต่างกันในเด็กและวัยรุ่นที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคซึมเศร้า (MDD) ในแง่ของภาวะซึมเศร้าการทำงานผลลัพธ์ที่เกี่ยวข้องกับการฆ่าตัวตายและผลลัพธ์ที่ไม่พึงประสงค์อื่น ๆ ผลกระทบของอายุ ระยะเวลาการรักษา ความรุนแรงตอนเริ่มต้น และเงินทุนของอุตสาหกรรมยาได้รับการตรวจสอบสำหรับภาวะซึมเศร้าที่แพทย์ประเมิน (CDRS-R) และผลลัพธ์ที่เกี่ยวข้องกับการฆ่าตัวตาย
เราสืบค้น Cochrane Common Mental Disorders Specialized Register, the Cochrane Library (Central Register of Controlled Trials (CENTRAL) และ Cochrane Database of Systematic Reviews (CDSR)) ร่วมกับ Ovid Embase, MEDLINE และ PsycINFO จนถึงเดือนมีนาคม 2020
รวมการทดลองแบบสุ่มที่ศึกษาในเด็กอายุ 6 ถึง 18 ปี เพศและเชื้อชาติใดก็ได้ ที่วินิจฉัยว่าเป็น major depressive disorders ทางคลินิก รวมการทดลองที่เปรียบเทียบประสิทธิผลของยาแก้อาการซึมเศร้ารุ่นใหม่ระหว่างกันหรือกับยาหลอก ยาแก้อาการซึมเศร้ารุ่นใหม่ ได้แก่ selective serotonin reuptake inhibitors; selective norepinephrine reuptake inhibitors (SNRIs); norepinephrine reuptake inhibitors; norepinephrine dopamine reuptake inhibitors; norepinephrine dopamine disinhibitors (NDDIs); และ tetracyclic antidepressants (TeCAs)
ผู้ทบทวนวรรณกรรม 2 คน คัดกรองชื่อเรื่อง/บทคัดย่อและบทความฉบับสมบูรณ์ ดึงข้อมูลและ ประเมินความเสี่ยงของการมีอคติอย่างอิสระต่อกัน เราวิเคราะห์ข้อมูล dichotomous เป็น Odds Ratio (OR) และข้อมูลต่อเนื่องเป็น Mean Difference (MD) สำหรับผลลัพธ์ต่อไปนี้: ความรุนแรงของอาการซึมเศร้า (ประเมินโดยแพทย์) การตอบสนองหรือการบรรเทาอาการซึมเศร้า ความรุนแรงของอาการซึมเศร้า (ประเมินตนเอง) การทำงาน ผลลัพธ์ที่เกี่ยวข้องกับการฆ่าตัวตายและผลลัพธ์ที่ไม่พึงประสงค์โดยรวม ดำเนินการทำ random-effects network meta-analyses ใน a frequentist framework โดยใช้ multivariate meta-analysis ประเมินความเชื่อมั่นของหลักฐานโดยใช้ Confidence in Network Meta-analysis (CINeMA) เราใช้ "informative statements" เพื่อสร้างมาตรฐานในการตีความและคำอธิบายของผลลัพธ์
รวมการศึกษา 26 รายการ ไม่มีข้อมูลสำหรับ 2 ผลลัพธ์หลัก (โรคซึมเศร้าที่เกิดขึ้นจากการสัมภาษณ์เพื่อวินิจฉัยทางคลินิกและการฆ่าตัวตาย) ดังนั้น ผลลัพธ์จึงมีเพียงผลลัพธ์รองเท่านั้น ยาแก้อาการซึมเศร้าส่วนใหญ่อาจสัมพันธ์กับการลดอาการซึมเศร้าในระดับ CDRS-R (ช่วง 17 ถึง 113) "เล็กน้อยและไม่สำคัญ" เมื่อเทียบกับยาหลอก (หลักฐานความเชื่อมั่นสูง: paroxetine: MD -1.43, 95% CI -3.90, 1.04; vilazodone: MD -0.84, 95% CI -3.03, 1.35; desvenlafaxine MD -0.07, 95% CI -3.51, 3.36; หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง: sertraline: MD -3.51, 95% CI -6.99, -0.04; fluoxetine: MD -2.84, 95% CI -4.12, -1.56; escitalopram: MD -2.62, 95% CI -5.29, 0.04; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ: duloxetine: MD -2.70, 95% CI -5.03, -0.37; vortioxetine: MD 0.60, 95% CI -2.52, 3.72; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมากสำหรับการเปรียบเทียบระหว่างยาต้านซึมเศร้าอื่นๆ และยาหลอก)
มีความแตกต่าง "เล็กน้อยและไม่สำคัญ" ระหว่างยาแก้อาการซึมเศร้า ส่วนใหญ่ในการลดอาการซึมเศร้า (หลักฐานความเชื่อมั่นสูงหรือปานกลาง)
ผลลัพธ์มีความคล้ายคลึงกันในผลลัพธ์ด้านผลประโยชน์อื่นๆ
ในการศึกษาส่วนใหญ่ความเสี่ยงของการทำร้ายตัวเองหรือการฆ่าตัวตายเป็นเกณฑ์การคัดออกสำหรับการศึกษา สัดส่วนของผลลัพธ์ที่เกี่ยวกับการฆ่าตัวตายต่ำสำหรับการศึกษาที่รวบรวมไว้ส่วนใหญ่ และช่วงความเชื่อมั่น 95% กว้างสำหรับการเปรียบเทียบทั้งหมด หลักฐานมีความไม่แน่นอนอย่างมากเกี่ยวกับผลของยา mirtazapine (OR 0.50, 95% CI 0.03, 8.04), duloxetine (OR 1.15, 95% CI 0.72, 1.82), vilazodone (OR 1.01, 95% CI 0.68, 1.48), desvenlafaxine (OR 0.94, 95% CI 0.59, 1.52), citalopram (OR 1.72, 95% CI 0.76, 3.87) หรือ vortioxetine (OR 1.58, 95% CI 0.29, 8.60) ในผลลัพธ์ที่เกี่ยวกับการฆ่าตัวตายเมื่อเทียบกับยาหลอก มีหลักฐานความเชื่อมั่นต่ำว่า escitalopram อาจลด โอกาสของผลลัพธ์ที่เกี่ยวข้องกับการฆ่าตัวตาย "อย่างน้อย" เปรียบเทียบกับยาหลอก (OR 0.89, 95% CI 0.43, 1.84) มีหลักฐานความเชื่อมั่นต่ำว่า fluoxetine (OR 1.27, 95% CI 0.87, 1.86), paroxetine (OR 1.81, 95% CI 0.85, 3.86), sertraline (OR 3.03, 95% CI 0.60, 15.22) และ venlafaxine (OR 13.84, 95% CI 1.79, 106.90) อาจเพิ่มโอกาสของผลลัพธ์ที่เกี่ยวข้องกับการฆ่าตัวตาย "อย่างน้อยเล็กน้อย" เมื่อเทียบกับยาหลอก
มีหลักฐานความเชื่อมั่นปานกลางว่า venlafaxine อาจมีผลที่เกี่ยวข้องกับการฆ่าตัวตายเพิ่มขึ้น "อย่างน้อยเล็กน้อย" เมื่อเทียบกับ desvenlafaxine (OR 0.07, 95% CI 0.01, 0.56) และ escitalopram (OR 0.06, 95% CI 0.01, 0.56) มีหลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมากเกี่ยวกับการเปรียบเทียบอื่นๆ ระหว่างยาแก้อาการซึมเศร้า
แปลโดย ศ. นพ.ภิเศก ลุมพิกานนท์ ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 6 มิถุนายน 2021