ใจความสำคัญ
• การดูแลทางไกลอาจเหมือนกับการดูแลตามปกติ (เช่น การดูแลแบบตัวต่อตัวในคลินิกและโรงพยาบาล) เพื่อปรับปรุงอาการของโรคลำไส้อักเสบในผู้ใหญ่ มีหลักฐานจำกัดสำหรับเด็ก
• การดูแลจากระยะไกลอาจเหมือนกับการดูแลตามปกติในการหลีกเลี่ยงการเป็นซ้ำของโรคและการกำเริบ และผลอาจเช่นเดียวกันสำหรับเด็ก
• การดูแลทางไกลอาจเหมือนกับการดูแลตามปกติสำหรับคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นของผู้ใหญ่ มีหลักฐานจำกัดสำหรับเด็ก
โรคลำไส้อักเสบคืออะไร
โรคลำไส้อักเสบหมายถึงภาวะหลักสองอย่างที่ทำให้เกิดการอักเสบของลำไส้ คือโรคลำไส้ใหญ่อักเสบเป็นแผล (ulcerative colitisแ) ละโรค Cronh’s อาการลำไส้ใหญ่อักเสบเป็นแผลจะส่งผลต่อลำไส้ใหญ่เท่านั้น โรค Cronh’s อาจส่งผลต่อส่วนใดส่วนหนึ่งของลำไส้ ตั้งแต่ปากจนถึงก้น
โรคลำไส้อักเสบส่วนใหญ่ทำให้เกิดอาการปวดท้องหรือไม่สบาย ท้องเสียที่มีเลือดปน น้ำหนักลด และเหนื่อยล้า
เราต้องการค้นหาอะไร
การให้การดูแลจากระยะไกลหรือที่เรียกว่า telehealth กลายเป็นเรื่องปกติมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งตั้งแต่การแพร่ระบาดของไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) การใช้เทคโนโลยีเพื่อให้การดูแลทางไกลอาจเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่เป็นโรคลำไส้อักเสบ telehealth สามารถดำเนินการผ่านทางโทรศัพท์ การส่งข้อความโต้ตอบแบบทันที วิดีโอ ข้อความ บริการบนเว็บ หรือวิธีการอื่นๆ
เราต้องการค้นหาว่าเทคโนโลยีการสื่อสารใดบ้างที่ใช้สำหรับการดูแลทางไกลในโรคลำไส้อักเสบ วิธีการใช้ เทคโนโลยีเหล่านี้ทุกคนสามารถเข้าถึงได้หรือไม่ และข้อดีหรือข้อเสียของเทคโนโลยีเหล่านี้คืออะไร
เราทำอะไร
เราค้นหาการทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มควบคุม (RCTs; การศึกษาที่ผู้เข้าร่วมได้รับการสุ่มให้เข้าร่วมกลุ่มการรักษา 1 ใน 2 กลุ่มขึ้นไป) โดยเปรียบเทียบ telehealth กับการรักษาอื่นๆ สำหรับผู้ที่เป็นโรคลำไส้อักเสบ RCTs ให้หลักฐานมาตรฐานสูงสุดแก่เรา
เราไม่จำกัดอายุหรือประเภทของการดูแลทางไกลในการค้นหาของเรา แต่เราไม่รวมการศึกษาที่ไม่ได้มุ่งเน้นไปที่การให้การดูแล เช่น การศึกษาที่ให้เฉพาะข้อมูลผู้ป่วยหรือให้การศึกษา นอกจากนี้ เรายังไม่รวมการศึกษาที่ให้การตรวจติดตามผลเลือดหรืออุจจาระทางไกลโดยไม่มีการตรวจติดตามทางไกลประเภทอื่น
เราพบอะไร
เราพบ RCT ที่เกี่ยวข้อง 19 ฉบับ ซึ่งรวบรวมผู้เข้าร่วมทั้งหมด 3489 คนที่มีอายุตั้งแต่ 8 ถึง 95 ปี การดูแลระยะไกลใช้วิธีทางออนไลน์ (เช่น แอปพลิเคชันบนสมาร์ทโฟน เว็บไซต์) หรือทางโทรศัพท์
การศึกษา 12 ฉบับ เปรียบเทียบการดูแลทางเว็บกับการดูแลตามปกติ 3 ฉบับเปรียบเทียบการดูแลทางโทรศัพท์กับการดูแลตามปกติ 3 ฉบับ เปรียบเทียบการดูแลทางเว็บกับการดูแลแบบ "ปลอม" หนึ่งเรื่องเปรียบเทียบการดูแลทางเว็บกับการดูแลตนเอง และอีก 1 ฉบับเปรียบเทียบการช่วยเหลือทางจิตวิทยาและทางโทรศัพท์ เทียบกับการดูแลตามปกติ
การดูแลทางไกลบนเว็บอาจไม่ต่างอะไรกับการดูแลตามปกติในผู้ใหญ่ ในแง่การปรับปรุงอาการ หลีกเลี่ยงการเป็นซ้ำหรืออาการกำเริบ และเพิ่มคุณภาพชีวิต
นอกจากนี้ เรายังพบว่าผู้ที่ได้รับการดูแลทางเว็บมีแนวโน้มที่จะไม่ขาดการกินยาเมื่อเทียบกับผู้ที่ได้รับการดูแลตามปกติ เราค่อนข้างมั่นใจเกี่ยวกับผลลัพธ์เหล่านี้ตามหลักฐานปัจจุบัน
หลักฐานเกี่ยวกับเด็กมีจำกัด
จากข้อมูลที่มีอยู่ในปัจจุบัน เราไม่สามารถตัดสินพารามิเตอร์อื่นๆ เช่น การเข้าถึงการรักษา ไม่ว่าผู้ที่เป็นโรคลำไส้อักเสบจะยอมรับโปรแกรมเหล่านี้หรือไม่ และได้รับการสนับสนุนให้เข้าร่วมตามที่นัดหมาย ผู้เชี่ยวชาญทางคลินิกเกี่ยวข้องระดับใด และค่าใช้จ่ายหรือ เวลา
หลักฐานเกี่ยวกับการดูแลทางไกลรูปแบบอื่นก็มีจำกัดเช่นกัน
ข้อจำกัดของหลักฐานคืออะไร
ข้อจำกัดอย่างหนึ่งของหลักฐานคือ RCTs ให้คำอธิบายที่ไม่ชัดเจนเกี่ยวกับโปรแกรมการดูแลทางไกล ซึ่งหมายความว่าองค์กรใดๆ ที่ต้องการคัดลอกและนำวิธีการเหล่านี้ไปใช้จะทำได้ยาก คำอธิบายของการดูแลตามปกติ (กลุ่มการรักษาทางเลือกในหลายการศึกษา) ก็ไม่ชัดเจนเช่นกัน ซึ่งหมายความว่าการดูแลตามมาตรฐานอาจแตกต่างกันไปในแต่ละการศึกษา ซึ่งอาจทำให้ผลการวิจัยของเราแม่นยำน้อยลง
มีการศึกษาเพียงไม่กี่ชิ้นที่ศึกษารูปแบบการดูแลทางไกลนอกเหนือจากการดูแลทางเว็บ
ข้อจำกัดอีกประการหนึ่งคือการศึกษาที่แตกต่างกันวัดผลลัพธ์ (ผลลัพธ์) ของการรักษาที่แตกต่างกัน
สุดท้ายคือ การศึกษาบางเรื่องใช้วิธีการวิจัยที่มีคุณภาพต่ำ
ขั้นตอนถัดไปคืออะไร
ไม่จำเป็นต้องทำการศึกษาเพิ่มเติมที่เปรียบเทียบการดูแลบนเว็บกับการดูแลตามปกติในผู้ใหญ่ เว้นแต่ว่าจะมีการศึกษาเป็นระยะเวลานานขึ้นหรือให้รายละเอียดเพิ่มเติมที่จะช่วยให้แพทย์นำไปปรับใช้ได้ทุกที่ในโลก ซึ่งรวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับประเภทและจำนวนบุคลากรที่ต้องใช้ ทรัพยากร อุปกรณ์ ค่าใช้จ่าย การเข้าถึง และความปลอดภัยของข้อมูล การศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับเด็กอาจเป็นประโยชน์ เช่นเดียวกับการศึกษาที่ตรวจสอบความแตกต่างตามเพศและสถานะทางสังคมหรือทางการเงิน ไม่ว่าในกรณีใด การศึกษาในอนาคตควรมุ่งเน้นไปที่การวัดผลลัพธ์ที่สำคัญที่สุดสำหรับผู้ที่เป็นโรคลำไส้อักเสบและผู้ดูแล
การทบทวนวรรณกรรมนี้เป็นปัจจุบันแค่ไหน
การตรวจสอบนี้เป็นข้อมูลล่าสุด ณ เดือนมกราคม 2022
หลักฐานในการทบทวนนี้ชี้ให้เห็นว่าการเฝ้าติดตามโรคบนเว็บอาจไม่ต่างกับการดูแลมาตรฐานในผู้ใหญ่ เมื่อพิจารณาจากความรุนแรงของโรค การเกิดขึ้นของอาการกำเริบหรือการเป็นซ้ำของโรค และคุณภาพชีวิต ผลลัพธ์เหล่านี้อาจไม่มีความแตกต่างกันในเด็ก แต่หลักฐานมีจำกัด การตรวจสอบทางเว็บอาจเพิ่มความสม่ำเสมอในการใช้ยาเล็กน้อยเมื่อเทียบกับการดูแลตามปกติ
เราไม่แน่ใจเกี่ยวกับผลกระทบของการเฝ้าติดตามทางเว็บเมื่อเทียบกับการดูแลตามปกติต่อผลลัพธ์รองอื่นๆ ของเรา และเกี่ยวกับผลกระทบของ telehealth อื่นๆ ที่รวมอยู่ในการทบทวนของเรา เนื่องจากหลักฐานมีจำกัด
การศึกษาเพิ่มเติมที่เปรียบเทียบการเฝ้าติดตามโรคบนเว็บกับการดูแลมาตรฐานสำหรับผลลัพธ์ทางคลินิกที่รายงานในผู้ใหญ่ไม่น่าจะเปลี่ยนแปลงข้อสรุปของเรา เว้นแต่จะมีการติดตามเป็นเวลานานขึ้นหรือตรวจสอบผลลัพธ์หรือประชากรที่ไม่ได้มีการรายงาน การศึกษาที่มีคำจำกัดความที่ชัดเจนขึ้นของการตรวจสอบบนเว็บจะช่วยเพิ่มการสามารถนำไปใช้ ทำให้มีการเผยแพร่และการทำซ้ำในทางปฏิบัติ และช่วยให้สอดคล้องกับเรื่องที่ระบุว่ามีความสำคัญโดยผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและผู้ที่ได้รับผลกระทบจาก IBD
ผู้ที่เป็นโรคลำไส้อักเสบ (IBD) ต้องการการติดตามอย่างเข้มข้นโดยมีการปรึกษาหารือบ่อยครั้งหลังการวินิจฉัย การจัดการสุขภาพทางไกลของ IBD รวมถึงการให้คำปรึกษาทางโทรศัพท์ โปรแกรมส่งข้อความ วิดีโอ ข้อความ หรือบริการบนเว็บ Telehealth อาจเป็นประโยชน์สำหรับผู้ที่เป็นโรค IBD แต่อาจมีความท้าทายในตัวเอง สิ่งสำคัญคือต้องตรวจสอบหลักฐานอย่างเป็นระบบเกี่ยวกับประเภทของวิธีการทางไกลหรือ telehealth ที่สามารถปรับใช้ใน IBD สิ่งนี้มีความเกี่ยวข้องอย่างยิ่งหลังจากการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ซึ่งนำไปสู่การเพิ่มการจัดการด้วยตนเองและจากระยะไกล
เพื่อระบุเทคโนโลยีการสื่อสารที่ใช้ในการบรรลุผลการรักษาทางไกลสำหรับผู้ที่เป็นโรคลำไส้อักเสบ และเพื่อประเมินประสิทธิภาพ
วันที่ 13 มกราคม ค.ศ. 2022 เราค้นหา CENTRAL, Embase, MEDLINE, ฐานข้อมูลอื่นๆ อีก 3 แห่ง และการลงทะเบียนการทดลอง 3 แห่งโดยไม่มีข้อจำกัดด้านภาษา วันที่ ประเภทเอกสาร หรือสถานะการเผยแพร่
การทดลองแบบสุ่มควบคุม (RCTs) ที่เผยแพร่ ไม่เผยแพร่ และกำลังดำเนินการอยู่ทั้งหมดที่เปรียบเทียบ telehealth ที่กำหนดเป้าหมายไปที่ผู้ที่มี IBD กับวิธีการประเภทอื่นหรือไม่มีการใช้วิธีการใดๆ (no intevention)
เราไม่รวมการศึกษาที่อิงจากทรัพยากรข้อมูลผู้ป่วยแบบดิจิทัลหรือทรัพยากรด้านการศึกษา เว้นแต่ว่าการศึกษาเหล่านั้นจะเป็นส่วนหนึ่งของแพ็คเกจที่กว้างขึ้น รวมถึงองค์ประกอบของ telehealth เรานำการศึกษาที่การตรวจติดตามผลเลือดหรืออุจจาระจากระยะไกลเป็นรูปแบบเดียวในการเฝ้าติดตาม ออกจากการทบทวนนี้
ผู้ประพันธ์การทบทวนวรรณกรรม 2 คนคัดลอกข้อมูลและประเมินความเสี่ยงของอคติของการศึกษาที่รวมนำเข้าอย่างเป็นอิสระต่อกัน เราวิเคราะห์การศึกษาเกี่ยวกับประชากรผู้ใหญ่และเด็กแยกกัน เราแสดงผลของผลลัพธ์แบบแบ่งขั้วเป็นอัตราส่วนความเสี่ยง (RRs) และผลกระทบของผลลัพธ์ต่อเนื่องเป็นความแตกต่างของค่าเฉลี่ย (MDs) หรือความแตกต่างของค่าเฉลี่ยมาตรฐาน (SMD) โดยแต่ละค่ามีช่วงความเชื่อมั่น 95% (CIs) เราประเมินความเชื่อมั่นของหลักฐานที่ได้โดยวิธีการของเกรด (GRADE)
เรารวบรวม RCTs 19 ฉบับ โดยมีผู้เข้าร่วมแบบสุ่มทั้งหมด 3489 คน ซึ่งมีอายุตั้งแต่ 8 ถึง 95 ปี การศึกษา 3 ฉบับตรวจสอบเฉพาะผู้ที่เป็นโรคลำไส้ใหญ่อักเสบเป็นแผล (UC) การศึกษา 2 ฉบับตรวจสอบเฉพาะผู้ที่เป็นโรคโครห์น (CD) และการศึกษาที่เหลือตรวจสอบผู้ป่วย IBD แบบรวม การศึกษาพิจารณาสถานะความรุนแรงของโรค ระยะเวลาของการแทรกแซงมีตั้งแต่ 6 เดือนถึง 2 ปี วิธีการแบบทางไกลคือทางเว็บและทางโทรศัพท์
การติดตามทางเว็บเทียบกับการดูแลตามปกติ
การศึกษา 12 ฉบับ เปรียบเทียบการเฝ้าติดตามโรคทางเว็บไซต์กับการดูแลตามปกติ
การศึกษา 3 ฉบับ ล้วนเป็นการศึกษาในผู้ใหญ่ ให้ข้อมูลการดำเนินของโรค การติดตามโรคทางเว็บไซต์ (n = 254) อาจเทียบเท่ากับการดูแลตามปกติ (n = 174) ในการลดการความรุนแรงของโรคในผู้ที่มี IBD (SMD 0.09, 95% CI −0.11 ถึง 0.29) ความเชื่อมั่นของหลักฐานอยู่ในระดับปานกลาง
การศึกษาห้าเรื่องในผู้ใหญ่ให้ข้อมูลแบบแบ่งขั้วที่เราสามารถใช้สำหรับการวิเคราะห์เมตต้าเกี่ยวกับการกลับเป็นซ้ำใหม่ของโรค การเฝ้าระวังโรคผ่านเว็บไซต์ (n = 207/496) อาจเทียบเท่ากับการดูแลตามปกติ (n = 150/372) สำหรับการเกิดอาการกำเริบหรืออาการกลับเป็นซ้ำในผู้ใหญ่ที่เป็นโรค IBD (RR 1.09, 95% CI 0.93 ถึง 1.27) ความเชื่อมั่นของหลักฐานอยู่ในระดับปานกลาง การศึกษา 1 ฉบับ ให้ข้อมูลชนิดต่อเนื่อง การตรวจติดตามโรคทางเว็บไซต์ (n = 465) อาจเทียบเท่ากับการดูแลตามปกติ (n = 444) สำหรับการเกิดภาวะกำเริบหรือเป็นซ้ำในผู้ใหญ่ที่มี CD (เหตุการณ์ MD 0.00, 95% CI −0.06 ถึง 0.06) ความเชื่อมั่นของหลักฐานอยู่ในระดับปานกลาง การศึกษา 1 ฉบับ ให้ข้อมูลแบบแบ่งขั้วเกี่ยวกับการกำเริบในประชากรเด็ก การเฝ้าระวังโรคทางเว็บไซต์ (n = 28/84) อาจเทียบเท่ากับการดูแลตามปกติ (n = 29/86) สำหรับการเกิดอาการกำเริบหรือการกลับเป็นซ้ำในเด็กที่เป็นโรค IBD (RR 0.99, 95% CI 0.65 ถึง 1.51) ความเชื่อมั่นของหลักฐานต่ำ
การศึกษา 4 ฉบับ ซึ่งล้วนเป็นการศึกษาในผู้ใหญ่ ให้ข้อมูลด้านคุณภาพชีวิต การเฝ้าระวังโรคทางเว็บไซต์ (n = 594) อาจเทียบเท่ากับการดูแลตามปกติ (n = 505) สำหรับคุณภาพชีวิตของผู้ใหญ่ที่มี IBD (SMD 0.08, 95% CI −0.04 ถึง 0.20) ความเชื่อมั่นของหลักฐานอยู่ในระดับปานกลาง
จากข้อมูลต่อเนื่องจากการศึกษาหนึ่งในผู้ใหญ่ เราพบว่าการเฝ้าติดตามโรคผ่านเว็บไซต์อาจนำไปสู่ความสม่ำเสมอในการรับประทานยาที่สูงขึ้นเล็กน้อยเมื่อเทียบกับการดูแลตามปกติ (MD 0.24 คะแนน, 95% CI 0.01 ถึง 0.47) ผลลัพธ์มีความเชื่อมั่นปานกลาง จากข้อมูลต่อเนื่องจากการศึกษาในเด็กฉบับหนึ่ง เราพบว่าไม่มีความแตกต่างระหว่างการตรวจติดตามโรคบนเว็บและการดูแลตามปกติในแง่ของผลกระทบต่อการรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอ (MD 0.00, 95% CI −0.63 ถึง 0.63) แม้ว่าหลักฐานจะไม่แน่นอนอย่างมากก็ตาม เมื่อเราวิเคราะห์เมตต้าข้อมูลแบบสองทางเลือกจากการศึกษา 2 ฉบับ ในผู้ใหญ่ เราไม่พบความแตกต่างระหว่างการเฝ้าติดตามโรคผ่านเว็บและการดูแลตามปกติในแง่ของผลกระทบต่อความสม่ำเสมอในการรับประทานยา (RR 0.87, 95% CI 0.62 ถึง 1.21) แม้ว่าหลักฐานจะไม่แน่นอนอย่างมาก
เราไม่สามารถสรุปผลของการเฝ้าติดตามโรคบนเว็บเมื่อเปรียบเทียบกับการดูแลตามปกติในเรื่องการเข้าถึงการรักษาพยาบาล การมีส่วนร่วมของผู้เข้าร่วม อัตราการเข้าร่วม การมีปฏิสัมพันธ์กับบุคลากรทางการแพทย์ และความคุ้มค่าเรื่องเงินหรือเวลา ความเชื่อมั่นของหลักฐานนี้ต่ำมาก
แปลโดย พญ.วิลาสินี หน่อแก้ว โรงพยาบาลมะเร็งอุบลราชธานี Edit โดย ผกากรอง ลุมพิกานนท์ 1 ธันวาคม 2023