Remdesivir (ยาต้านไวรัส) รักษา COVID-19 ได้อย่างมีประสิทธิภาพหรือไม่
ใจความสำคัญ
• ในผู้ใหญ่ที่รับการรักษาตัวในโรงพยาบาลที่ป่วยด้วย COVID-19 ยา remdesivir อาจมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อการเสียชีวิตภายใน 150 วัน หลังการรักษา เมื่อเทียบกับยาหลอก (การรักษาหลอกๆ) หรือการดูแลตามปกติ
• Remdesivir อาจเพิ่มโอกาสเล็กน้อยสำหรับผู้ป่วยในโรงพยาบาลที่จะมีอาการดีขึ้นและออกจากโรงพยาบาล (ออกจากโรงพยาบาลหรือกลับบ้าน) นอกจากนี้ยังอาจลดความเสี่ยงที่อาการจะแย่ลง (การใช้เครื่องช่วยหายใจแบบรุกล้ำผ่านท่อหายใจหรือการเสียชีวิต)
• โดยปกติแล้วผู้ป่วยที่มีอาการเล็กน้อยและไม่ได้เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลมีโอกาสน้อยที่จะเสียชีวิต remdesivir อาจช่วยลดความเสี่ยงของอาการที่แย่ลงและการเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล แต่เราไม่สามารถบอกได้ว่ามันจะส่งผลต่อการฟื้นตัวจากโรคหรือไม่ (เช่น อาการทุเลาลง)
• การศึกษาในอนาคตควรตรวจสอบผลกระทบของยา remdesivir ต่อ การดำเนินของโรค COVID-19 ในกลุ่มย่อยต่างๆ (เช่น ผู้ป่วยมีอาการเล็กน้อยหรืออาการรุนแรงมาก)
Remdesivir คืออะไร
Remdesivir เป็นยาที่ต่อสู้กับไวรัส มีการแสดงให้เห็นว่า remdesivir สามารถป้องกันการแพร่พันธุ์ของเชื้อไวรัสที่เป็นสาเหตุของโรค COVID-19 (SARS-CoV-2) หน่วยงานกำกับดูแลทางการแพทย์ได้อนุมัติให้ remdesivir ใช้รักษาผู้ที่ติดเชื้อ COVID-19 ได้ ผลข้างเคียงที่พบได้ทั่วไป ได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียน และปวดศีรษะ รวมทั้งผลของการเปลี่ยนแปลงในการตรวจเลือด
เราต้องการทราบอะไร
เราต้องการทราบว่าการให้ยา remdesivir เป็นการรักษาที่มีประสิทธิภาพสำหรับผู้ที่ติดเชื้อ COVID-19 หรือไม่ และทำให้เกิดผลที่ไม่พึงประสงค์เมื่อเทียบกับยาหลอกหรือการดูแลตามปกติหรือไม่ ผลของมันอาจขึ้นอยู่กับความเจ็บป่วยมากแค่ไหนเมื่อเริ่มการรักษา ดังนั้นเราจึงจำแนกความแตกต่างระหว่างผู้ป่วยที่รักษาในโรงพยาบาลด้วยโรคระดับปานกลางถึงรุนแรง (เช่น มีการช่วยการหายใจ) และผู้ที่ไม่ได้เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลซึ่งมีผลตรวจเป็นบวกสำหรับ COVID-19 แต่ไม่มีอาการหรือมีอาการเล็กน้อย
เราสนใจผลลัพธ์ต่อไปนี้สำหรับผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล:
• การเสียชีวิตใน 28 วันหลังรับการรักษาหรือนานกว่า 28 วัน ถ้ามี;
• การเสียชีวิตระหว่างการรักษาตัวในโรงพยาบาล;
• ผู้ป่วยมีอาการดีขึ้นหลังการรักษาและพร้อมที่จะออกจากโรงพยาบาลหรือไม่
• ผู้ป่วยมีอาการแย่ลงจนต้องใช้เครื่องช่วยหายใจหรือเสียชีวิตหรือไม่
• ผลกระทบที่ไม่พึงประสงค์; และ
• ผลกระทบที่ไม่พึงประสงค์ร้ายแรง
เราสนใจผลลัพธ์ต่อไปนี้สำหรับผู้ป่วยที่ไม่ได้เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล:
• การเสียชีวิตใน 28 วันหลังรับการรักษาหรือนานกว่า 28 วัน ถ้ามี;
• ผู้ป่วยมีอาการดีขึ้นหลังการรักษาจนไม่เหลืออาการเลยหรือไม่;
• อาการของผู้ป่วยที่แย่ลงจนต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลหรือเสียชีวิต;
• คุณภาพชีวิต;
• ผลกระทบที่ไม่พึงประสงค์; และ
• ผลกระทบที่ไม่พึงประสงค์ร้ายแรง
เราทำอะไรไปบ้าง
เราค้นหาการศึกษาที่ตรวจสอบ remdesivir เพื่อรักษาผู้ใหญ่ที่ติดเชื้อ COVID-19 เทียบกับยาหลอกหรือการดูแลมาตรฐาน ผู้ป่วยอาจมีเพศหรือเชื้อชาติใดก็ได้
เราเปรียบเทียบและสรุปผลการศึกษา และประเมินความเชื่อถือของเราต่อหลักฐาน โดยพิจารณาจากปัจจัยต่างๆ เช่น วิธีการศึกษาและขนาดของการศึกษา
สิ่งที่เราพบคืออะไร
เราพบการศึกษา 8 ฉบับ ที่มีผู้ป่วยที่เข้าโรงพยาบาลด้วย COVID-19 ระดับปานกลางถึงรุนแรง 10,656 คน และการศึกษา 1 ฉบับ ผู้ป่วย COVID-19 ที่อาการไม่รุนแรง 562 คน ในจำนวนนี้ 5982 คนได้รับ remdesivir ไม่มีการศึกษาใดที่ประเมินผู้ที่ผู้ป่วย COVID-19 ที่ไม่มีอาการ อายุเฉลี่ยของผู้ป่วยคือ 59 ปี
ผลการศึกษาหลัก
การศึกษาที่รวบรวมไว้เปรียบเทียบการให้ยา remdesivir และการดูแลตามปกติจนไปถึงการดูแลตามปกติ (ร่วม/ไม่ร่วม กับยาหลอก) ในผู้ที่ติดเชื้อ COVID-19
ผู้ที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลด้วย COVID-19 ในระดับปานกลางถึงรุนแรง
Remdesivir อาจมีความแตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อการเสียชีวิตหลังจาก 28 วัน หลังจาก 60 วัน หรือเสียชีวิตในโรงพยาบาลในช่วง 150 วัน อาจเพิ่มโอกาสให้ผู้ป่วยมีอาการดีขึ้นเล็กน้อย และอาจลดความเสี่ยงที่อาการจะแย่ลง อัตราของผลกระทบที่ไม่พึงประสงค์รุนแรงใด ๆ มีความคล้ายคลึงกันระหว่างกลุ่มที่เปรียบเทียบ
ผู้ที่ไม่ได้เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลแล้วมี COVID-19 ไม่รุนแรง
ในการศึกษากับผู้ป่วยนอกไม่มีใครเสียชีวิตระหว่างการศึกษา (28 วัน) หลังการรักษาด้วย remdesivir มีโอกาสน้อยที่อาการจะแย่ลงและเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล เราไม่ทราบว่า remdesivir ทำให้ผู้ป่วยมีโอกาสมากหรือน้อยที่อาการจะดีขึ้น ผู้ป่วยอาจได้รับผลที่ไม่พึงประสงค์อย่างรุนแรงจาก remdesivir น้อยลงเมื่อเทียบกับยาหลอกหรือการดูแลตามมาตรฐาน อัตราของผลกระทบที่ไม่พึงประสงค์รุนแรงใด ๆ มีความคล้ายคลึงกันระหว่างกลุ่มที่เปรียบเทียบ
ข้อจำกัดของหลักฐานคืออะไร
เรามีความเชื่อมั่นระดับปานกลางในหลักฐานสำหรับการเสียชีวิตและการดำเนินของโรคในผู้ที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล ความเชื่อมั่นในหลักฐานของผลลัพธ์อื่นๆ ในกลุ่มนี้มีจำกัด เนื่องจากความแตกต่างระหว่างการศึกษาและผลกระทบที่เป็นไปได้จากวิธีการของพวกเขา สำหรับผู้ที่ไม่ได้เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลซึ่งมีอาการ COVID-19 ไม่รุนแรง เรามีความเชื่อมั่นในระดับปานกลางในหลักฐานสำหรับอาการแย่ลงของผู้ป่วยและผลที่ไม่พึงประสงค์ ความเชื่อมั่นในหลักฐานของผลลัพธ์อื่นๆ ทั้งหมดมีข้อจำกัด โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับอาการดีขึ้นของสภาพของผู้ป่วย ด้วยเหตุผลด้านวิธีการศึกษา (เช่น การวัดดำเนินการไม่ดีพอหรือไม่สามารถเปรียบเทียบได้ หรือทั้งสองอย่าง) และผลลัพธ์ที่แตกต่างกันระหว่างการศึกษา การศึกษาดำเนินการในช่วงเวลาที่ยังไม่ได้เริ่มโปรแกรมการฉีดวัคซีน และความแตกต่างของสายพันธุ์ไวรัสในเวลาต่อมา คนส่วนใหญ่ในการศึกษาอาศัยอยู่ในประเทศที่มีรายได้สูงและปานกลาง สิ่งนี้อาจเป็นข้อจำกัดของการนำผลการวิจัยไปใช้กับผู้ที่ได้รับวัคซีนและอยู่ในประเทศที่มีรายได้น้อยที่เข้าถึงการรักษาพยาบาลได้น้อย
หลักฐานนี้เป็นปัจจุบันแค่ไหน
นี่เป็นการปรับปรุงการทบทวนวรรณกรรมเบื้องต้นและหลักฐานเป็นปัจจุบันถึงวันที่ 31 พฤษภาคม 2022
จากหลักฐานที่มีอยู่จนถึง วันที่ 31 พฤษภาคม 2022 remdesivir อาจมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อการเสียชีวิตจากทุกสาเหตุหรือการเสียชีวิตที่เกิดขึ้นในโรงพยาบาลของผู้ติดเชื้อ COVID-19 ระดับปานกลางถึงรุนแรง อัตราการเข้ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาลที่ลดลงด้วยการให้ยา remdesivir มีการศึกษา 1 ฉบับ ซึ่งผู้เข้าร่วมในการศึกษามีอาการเล็กน้อยถึงปานกลางของโรค COVID-19 อาจเป็นประโยชน์ในทางคลินิกสำหรับทั้งผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลและไม่ได้เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล แต่ความเชื่อมั่นยังมีข้อจำกัด การนำหลักฐานไปประยุกต์ใช้กับการปฏิบัติในปัจจุบันอาจถูกจำกัดด้วยการรวบรวมผู้เข้าร่วมจากประชากรส่วนใหญ่ที่ยังไม่ได้รับการฉีดวัคซีนที่สัมผัสกับเชื้อไวรัส SARS-CoV-2 สายพันธุ์แรกแรก ในขณะที่ทำการศึกษา
การศึกษาในอนาคตควรให้ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับประสิทธิภาพและความปลอดภัยของยา remdesivir สำหรับการกำหนดผลลัพธ์หลักที่ใช้ในการวิจัย COVID-19 โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับกลุ่มย่อยของประชากรที่แตกต่างกัน
ยาเรมเดสิเวียร์ เป็นยาต้านไวรัสที่ได้รับการอนุมัติสำหรับการรักษาโรคไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ระดับความรุนแรงของโรคน้อยถึงปานกลาง ซึ่งนำไปสู่การปฏิบัติตามอย่างกว้างขวาง แม้ว่าหลักฐานที่ปรากฏอยู่จะไม่สอดคล้องกัน การอัปเดตนี้มีจุดประสงค์เพื่อเติมเต็มความรู้ความเข้าใจในปัจจุบันโดยการสืบค้น อธิบาย ประเมิน และสังเคราะห์หลักฐานทั้งหมดจากการทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มควบคุม (RCTs) เกี่ยวกับผลของยา remdesivir ต่อผลลัพธ์ทางคลินิกของ COVID-19
เพื่อประเมินผลของยา remdesivir กับการดูแลแบบมาตรฐาน เทียบกับการดูแลมาตรฐาน ร่วมกับหรือไม่ร่วมกับ ยาหลอก ต่อผลลัพธ์ทางคลินิกในผู้ป่วยที่รับการรักษาอาการทางเดินหายใจเฉียบพลันรุนแรงจากการติดเชื้อโคโรนาไวรัส 2 (SARS-CoV-2)
เราค้นหาในฐาน Cochrane COVID-19 Study Register (ซึ่งประกอบด้วย Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL), PubMed, Embase, ClinicalTrials.gov, World Health Organization (WHO) International Clinical Trials Registry Platform และ medRxiv) รวมทั้ง Web of Science (Science Citation Index Expanded and Emerging Sources Citation Index) และ WHO COVID-19 Global literature เกี่ยวกับโรคโคโรนาไวรัส เพื่อค้นหาการศึกษาที่เสร็จสมบูรณ์และกำลังดำเนินการ โดยไม่มีข้อจำกัดด้านภาษา เราทำการค้นหาเมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม 2022
เราปฏิบัติตามระเบียบวิธีมาตรฐานของ Cochrane
เรารวบรวมการศึกษาแบบ RCTs ที่ประเมิน Remdesivir กับการดูแลตามมาตรฐานสำหรับการรักษาโรคติดเชื้อ SARS-CoV-2 เปรียบเทียบกับการดูแลตามมาตรฐาน ร่วมกับหรือไม่ร่วมกับ ยาหลอก โดยไม่คำนึงถึงความรุนแรงของโรค เพศ เชื้อชาติ หรือบริบท
เราไม่รวมการศึกษาที่ประเมิน remdesivir สำหรับการรักษาโรคโคโรนาไวรัสชนิดอื่นๆ
เราปฏิบัติตามระเบียบวิธีมาตรฐานของ Cochrane
ในการประเมินอคติของการศึกษาที่รวบรวมไว้ เราใช้เครื่องมือ Cochrane risk of bias (ROB 2) สำหรับ RCTs เราจัดอันดับความเชื่อมั่นของหลักฐานโดยใช้แนวทาง GRADE (Grading of Recommendations, Assessment, Development and Evaluation) สำหรับผลลัพธ์ที่รายงานตามหมวดหมู่ที่เราให้ความสำคัญ: การตายจากทุกสาเหตุ การตายในโรงพยาบาล อาการที่ดีขึ้นทางคลินิก (การมีชีวิตอยู่และพร้อมสำหรับ การออกจากโรงพยาบาลภายใน 28 วัน) หรืออาการแย่ลง (ความต้องการใหม่สำหรับการใช้เครื่องช่วยหายใจแบบรุกล้ำหรือการเสียชีวิตภายใน 28 วัน) คุณภาพชีวิต เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ร้ายแรง และเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ (ระดับใดก็ได้)
เราแยกความแตกต่างระหว่างบุคคลที่ไม่ได้เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลซึ่งมีการติดเชื้อ SARS-CoV-2 ที่ไม่แสดงอาการหรือ COVID-19 ที่ไม่รุนแรง และบุคคลที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลด้วย COVID-19 ในระดับปานกลางถึงรุนแรง
เรารวบรวมการศึกษาแบบ RCTs 9 ฉบับ โดยมีผู้เข้าร่วมในการศึกษา 11,218 คน ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าติดเชื้อ SARS-CoV-2 และมีอายุเฉลี่ย 53.6 ปี ในการศึกษา 5982 คน ได้รับการสุ่มให้ได้รับยา remdesivir ผู้เข้าร่วมส่วนใหญ่ต้องการออกซิเจนระดับต่ำตอนเริ่มต้น การศึกษาส่วนใหญ่ดำเนินการในประเทศที่มีรายได้สูงและรายได้ปานกลาง เราพบการศึกษา 2 ฉบับ ที่รอการจัดหมวดหมู่ และ การศึกษา 5 ฉบับ ที่กำลังดำเนินการอยู่
ผลของยา remdesivir ในผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลด้วยโรค COVID-19 ระดับปานกลางถึงรุนแรง
ด้วยหลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง การให้ยา remdesivir อาจมีความแตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อการตายจากทุกสาเหตุภายใน 28 วัน (อัตราส่วนความเสี่ยง (RR) 0.93 , ช่วงความเชื่อมั่น 95% (CI) 0.81 ถึง 1.06 ความแตกต่างของความเสี่ยง (RD) ลดลง 8 ต่อ 1000, 95% CI ลดลง 21 ถึง เพิ่มขึ้น 6; การศึกษา 4 ฉบับ ผู้เข้าร่วมในการศึกษา 7142 คน) ภายใน 60 วัน (RR 0.85 , 95% CI 0.69 ถึง 1.05; RD ลดลง 35 ต่อ 1000, 95% CI ลดลง 73 ถึง เพิ่มขึ้น 12; การศึกษา 1 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 1281 คน ) หรือการเสียชีวิตในโรงพยาบาลภายใน 150 วัน (RR 0.93 , 95% CI 0.84 ถึง 1.03; RD ลดลง 11 ต่อ 1000, 95% CI ลดลง 25 ถึง เพิ่มขึ้น 5; การศึกษา 1 ฉบับ ผู้เข้าร่วมในการศึกษา 8275 คน)
ยา remdesivir อาจเพิ่มโอกาสของอาการที่ดีขึ้นทางคลินิกภานในวันที่ 28 ขึ้นเล็กน้อย (RR 1.11, 95% CI 1.06 ถึง 1.17; RD เพิ่มขึ้น 68 ต่อ 1000, 95% CI เพิ่มขึ้น 37 ถึง เพิ่มขึ้น 105; การศึกษา 4 ฉบับ ผู้เข้าร่วมในการศึกษา 2514 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง) หรืออาจช่วยลดความเสี่ยงของอาการทางคลินิกที่แย่ลงภายใน 28 วัน (hazard ratio (HR) 0.67, 95% CI 0.54 ถึง 0.82; RD ลดลง 135 ต่อ 1000, 95% CI ลดลง 198 ถึง ลดลง 69; การศึกษา 2 ฉบับ ผู้เข้าร่วมในการศึกษา 1734 คน, หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง)
ยา remdesivir อาจมีความแตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่ออัตราการเกิดเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ในทุกระดับ (RR 1.04, 95% CI 0.92 ถึง 1.18; RD เพิ่มขึ้น 23 ต่อ 1000, 95% CI ลดลง 46 ถึง เพิ่มขึ้น 104; การศึกษา 4 ฉบับ ผู้เข้าร่วมในการศึกษา 2498 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ) หรือเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ร้ายแรง (RR 0.84, 95% CI 0.65 ถึง 1.07; RD ลดลง 44 ต่อ 1000, 95% CI ลดลง 96 ถึง เพิ่มขึ้น 19; การศึกษา 4 ฉบับ ผู้เข้าร่วมในการศึกษา 2498 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ)
เราพิจารณาแล้วว่าความเสี่ยงของอคติอยู่ในระดับต่ำ โดยมีข้อกังวลบางอย่าเกี่ยวกับการเสียชีวิตและการเปลี่ยนแปลงทางคลินิก เรามีความกังวลเกี่ยวกับผลลัพธ์ด้านความปลอดภัยเนื่องจากผู้ที่เข้าร่วมในการศึกษาที่เสียชีวิตไม่มีการนำเสนอข้อมูล หากไม่มีการปรับใดใด สิ่งนี้จะนำไปสู่ความไม่แน่นอนของข้อมูลที่สูญหายและอาจเกิดอคติเนื่องจากข้อมูลที่ขาดหายไป
ผลของยา remdesivir ในคนที่ไม่ได้เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลที่เป็นโรค COVID-19 ที่ไม่รุนแรง
1 ใน 9 RCTs ดำเนินการในกลุ่มผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยแสดงอาการที่มีความเสี่ยงที่จะลุกลาม ไม่มีผู้เสียชีวิตภายในระยะเวลาที่สังเกต 28 วัน
เราไม่แน่ใจเกี่ยวกับอาการทางคลินิกดีขึ้น เนื่องจากหลักฐานมีความน่าเชื่อมั่นต่ำมาก remdesivir อาจลดความเสี่ยงของการอาการทางคลินิกที่แย่ลง (การรักษาตัวในโรงพยาบาล) จนถึงวันที่ 28 (RR 0.28, 95% CI 0.11 ถึง 0.75; RD ลดลง 46 ต่อ 1000, 95%CI ลดลง 57 ถึง ลดลง 16; ผู้เข้าร่วมในการศึกษา 562 คน; หลักฐานมีความเชื่อมั่นปานกลาง) เราไม่พบข้อมูลใดๆ สำหรับคุณภาพชีวิต
remdesivir อาจลดอัตราการเกิดเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ร้ายแรงจนถึง 28 วัน (RR 0.27, 95% CI 0.10 ถึง 0.70; RD ลดลง 49 ต่อ 1000, 95%CI ลดลง 60 ถึง ลดลง 20; ผู้เข้าร่วมในการศึกษา 562 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ) แต่อาจมีความแตกต่างเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยต่อความเสี่ยงของเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ในทุกระดับ (RR 0.91, 95%CI 0.76 ถึง 1.10; RD ลดลง 42 ต่อ 1000, 95% CI 111 ลดลง ถึง เพิ่มขึ้น 46; ผู้เข้าร่วม 562 คน; หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง)
เราพิจารณาแล้วว่าความเสี่ยงของการมีอคติในผลลัพธ์ต่อการเสียชีวิต อาการทางคลินิกที่ดีขึ้น และด้านความปลอดภัยอยู่ในระดับต่ำ เราระบุได้ว่ามีความเสี่ยงสูงของการมีอคติสำหรับอาการทางคลินิกที่แย่ลง
แปลโดย ฎลกร จำปาหวาย