ใจความสำคัญ
• โดยรวมแล้ว เราไม่พบหลักฐานเพียงพอที่จะแสดงว่ายาที่ปิดกั้น interleukin-1 (โปรตีนที่เกี่ยวข้องกับการตอบสนองทางภูมิคุ้มกัน) เป็นวิธีการรักษาที่มีประสิทธิผลสำหรับผู้ที่ติดเชื้อ COVID-19 หรือจะทำให้เกิดผลที่ไม่พึงประสงค์หรือไม่
• เราพบ 16 การศึกษาที่มีผลลัพธ์ที่ไม่ได้เผยแพร่ เราจะปรับปรุงการทบทวนวรรณกรรมนี้เมื่อมีข้อมูลใหม่
• ในอนาคต เราต้องการการศึกษาคุณภาพสูงเพื่อประเมินยาที่ปิดกั้น interleukin-1 เพื่อรักษา COVID-19
Interleukin-1 คืออะไรและมีบทบาทอย่างไรใน COVID-19
Interleukin-1 (IL-1) เป็นโปรตีนชนิดหนึ่งที่เรียกว่า cytokine ซึ่งช่วยควบคุมระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง IL-1 กระตุ้นการอักเสบเพื่อช่วยต่อสู้กับการติดเชื้อ ใน COVID -19 เมื่อระบบภูมิคุ้มกันต่อสู้กับไวรัส ปอดและทางเดินหายใจจะอักเสบ ทำให้หายใจลำบาก อย่างไรก็ตาม ในบางคน ระบบภูมิคุ้มกันอาจมีปฏิกิริยามากเกินไป (เรียกว่า ‘cytokine storm’) และก่อให้เกิดการอักเสบในระดับสูงและความเสียหายของเนื้อเยื่อ ซึ่งอาจนำไปสู่อาการหายใจลำบาก อวัยวะล้มเหลว และเสียชีวิตได้
'ตัวปิดกั้น interleukin-1 คืออะไร
IL-1 blockers เป็นยาที่หยุด IL-1 จากการทำงานโดยการปิดกั้นสัญญาณจาก IL-1 ไปยังส่วนอื่น ๆ ของระบบภูมิคุ้มกัน ซึ่งจะช่วยลดการอักเสบและอาจช่วยให้ระบบภูมิคุ้มกันต่อสู้กับ COVID-19 ในทางกลับกัน อาจลดความจำเป็นในการช่วยหายใจด้วยเครื่องช่วยหายใจ (เครื่องช่วยหายใจสำหรับผู้ป่วย) และลดจำนวนผู้เสียชีวิตจาก COVID-19 มีตัวปิดกั้น IL-1 สามตัว: anakinra, canakinumab และ rilonacept
เราต้องการทราบอะไร
เราต้องการทราบว่า IL-1 blockers เป็นวิธีการรักษาที่มีประสิทธิผลสำหรับผู้ที่ติดเชื้อ COVID-19 หรือไม่ เมื่อเทียบกับการดูแลแบบมาตรฐานเพียงอย่างเดียวหรือกับยาหลอก (การรักษาหลอกที่ดูเหมือนกับยาที่กำลังทดสอบ แต่ไม่มียาออกฤทธิ์ใดๆ) เรามีความสนใจเป็นพิเศษในผลของตัวบล็อก IL-1 ต่อ:
– อาการของ COVID-19 ดีขึ้นหรือแย่ลง
- จำนวนผู้เสียชีวิต; และ
• ผลกระทบที่ไม่พึงประสงค์และผลกระทบที่ไม่พึงประสงค์ที่ร้ายแรง
เราทำอะไร
เราค้นหาการศึกษาที่ประเมินผลของ IL-1 blockers ในการรักษาผู้ป่วย COVID-19 เทียบกับการดูแลมาตรฐานเพียงอย่างเดียวหรือกับยาหลอก คนในการศึกษาวิจัยอาจสงสัยหรือยืนยันว่าเป็น COVID-19 ทุกความรุนแรง (เล็กน้อย ปานกลาง หรือรุนแรง) และทุกวัยหรือทุกเพศ
เราเปรียบเทียบและสรุปผลการศึกษา และประเมินความเชื่อมั่นของเราต่อหลักฐาน โดยพิจารณาจากปัจจัยต่างๆ เช่น วิธีการศึกษาและขนาดของการศึกษา
เราพบอะไร
เราพบ 6 การศึกษาใน 2132 คน 4 การศึกษาประเมินยา anakinra (1633 คน) และ 2 การศึกษาประเมินยา canakinumab (499 คน) คนในการศึกษานี้มีอายุเฉลี่ยระหว่าง 58 ถึง 68 ปี โดยส่วนใหญ่เป็นผู้ชาย ทุกคนในการศึกษานี้อยู่ในโรงพยาบาล โดยส่วนใหญ่มีโรค COVID-19 ในระดับปานกลางถึงขั้นวิกฤต การศึกษามีขนาดแตกต่างกันตั้งแต่ 45 ถึง 2253 คน ตอนเริ่มต้นของการศึกษา 67% ถึง 100% ได้รับออกซิเจน และ 0% ถึง 33% อยู่ในเครื่องช่วยหายใจ
นอกจากนี้เรายังพบ 16 การศึกษา ที่ยังไม่ได้เผยแพร่ผล
ยา anakinra เปรียบเทียบกับการดูแลตามปกติและยาหลอกในการรักษาผู้ป่วย COVID-19
• ยา anakinra อาจส่งผลให้อาการของ COVID-19 ดีขึ้นเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย (หมายถึงอาการดีขึ้นในระดับทางคลินิกหรือการออกจากโรงพยาบาล) ที่ 28 วันหลังการรักษา (3 การศึกษา 837 คน) แต่เราไม่รู้ว่ามีความแตกต่างที่ 60 วันหรือไม่ (1 การศึกษา มีผู้เช้าร่วม 115 คน)
• เราไม่ทราบว่ายา anakinra สร้างความแตกต่างให้กับจำนวนผู้เสียชีวิตที่ 28 วันหลังการรักษา (2 การศึกษา มีผู้เข้าร่วม722 คน) หรือที่ 60 วัน (4 การศึกษา มีผู้เข้าร่วม 1633 คน)
• ยา anakinra อาจส่งผลให้มีอาการไม่พึงประสงค์เพิ่มขึ้นเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยใน 28 วันหลังการรักษา แต่เราไม่แน่ใจเกี่ยวกับผลกระทบที่มีต่อผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ร้ายแรง (2 การศึกษา มีผู้เข้าเข้าร่วม 722 คน)
ยา canakinumab เปรียบเทียบกับการดูแลตามปกติและยาหลอกในการรักษาผู้ป่วย COVID-19
• ยา canakinumab อาจส่งผลให้อาการของ COVID-19 ดีขึ้นเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย (หมายถึงอาการดีขึ้นในระดับทางคลินิกหรือการออกจากโรงพยาบาล) ที่ 28 วันหลังจากการรักษา (2 การศึกษา มีผู้เข้าร่วม 499 คน)
• เราไม่ทราบว่ายา canakinumab สร้างความแตกต่างให้กับจำนวนผู้เสียชีวิตที่ 28 วันหลังการรักษา (2 การศึกษา มีผู้เข้าร่วม 499 คน) หรือที่ 60 วัน (1 การศึกษา มีผู้เข้าร่วม 45 คน)
• ยา canakinumab อาจส่งผลให้เกิดผลกระทบที่ไม่พึงประสงค์เพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย (1 การศึกษา มีผู้เข้าร่วม 454 คน) แต่เราไม่แน่ใจเกี่ยวกับผลกระทบที่ไม่พึงประสงค์ร้ายแรง (2 การศึกษา มีผู้เข้าร่วม 499 คน) ที่ 28 วัน
ข้อจำกัดของหลักฐานคืออะไร
ความเชื่อมั่นของเราในหลักฐาน ถูกจำกัดด้วยเหตุผลหลายประการ ทุกคนในการศึกษานี้เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล แต่บางคนก็ป่วยหนักกว่าคนอื่นๆ - บางการศึกษาก็รวมเฉพาะคนที่สวมเครื่องช่วยหายใจเท่านั้น การดูแลตามปกติยังแตกต่างกันระหว่างการศึกษา และการศึกษาวัดและรายงานผลลัพธ์โดยใช้วิธีการที่แตกต่างกัน
หลักฐานนี้เป็นปัจจุบันแค่ไหน
หลักฐานเป็นข้อมูลล่าสุดถึงวันที่ 5 พฤศจิกายน 2021
โดยรวมแล้ว เราไม่พบหลักฐานเกี่ยวกับผลประโยชน์ที่สำคัญของ IL-1 blocking agents หลักฐานไม่แน่นอนหรือไม่แน่นอนมากสำหรับผลลัพธ์หลายอย่าง 16 การทดลองของยา anakinra และ canakinumab ที่ไม่มีผลลัพธ์ได้รับการลงทะเบียนแล้ว โดย 4 การทดลองเสร็จสมบูรณ์ และ 4 การทดลองถูกยกเลิก ผลการตรวจสอบนี้ได้รับการอัปเดตบน COVID-NMA platform (covid-nma.com)
Interleukin-1 (IL-1) blocking agents ถูกนำมาใช้ในการรักษาโรค coronavirus 2019 ที่รุนแรง (COVID-19) โดยมีข้อสันนิษฐานว่าผลต่อภูมิคุ้มกันอาจเป็นประโยชน์ในผู้ที่ติดเชื้อ COVID-19
เพื่อประเมินผลของ IL-1 blocking agents เปรียบเทียบกับการดูแลตามมาตรฐานเพียงอย่างเดียว หรือด้วยยาหลอก ต่อประสิทธิผลและผลลัพธ์ด้านความปลอดภัยใน COVID-19
เราจะปรับปรุงการประเมินนี้เป็นประจำ
เราสืบค้นใน Cochrane COVID-19 Study Register และ COVID-19 L-OVE Platform (วันที่ค้นหา 5 พฤศจิกายน 2021) แหล่งข้อมูลเหล่านี้จะได้รับการดูแลผ่านการค้นหา MEDLINE, Embase, CENTRAL, trial registers และแหล่งข้อมูลอื่นๆ เป็นประจำ นอกจากนี้เรายังตรวจสอบ the World Health Organization International Clinical Trials Registry Platform เว็บไซต์หน่วยงานกำกับดูแล Retraction Watch (วันที่ค้นหา 3 พฤศจิกายน 2021)
เรารวมการทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มควบคุม (RCTs) ที่ประเมิน IL-1 blocking agents กับการดูแลแบบมาตรฐานเพียงอย่างเดียว หรือการใช้ยาหลอกสำหรับผู้ที่ติดเชื้อ COVID-19 โดยไม่คำนึงถึงความรุนแรงของโรค
เราปฏิบัติตามระเบียบวิธีของ Cochrane มีการแก้ไขโปรโตคอลเพื่อลดจำนวนผลลัพธ์ที่พิจารณา นักวิจัยสองคนคัดกรองและคัดลอกข้อมูลและประเมินความเสี่ยงของอคติด้วยเครื่องมือ Cochrane Risk of Bias 2 อย่างอิสระต่อกัน เราให้คะแนนความเชื่อมั่นของหลักฐานโดยใช้แนวทาง GRADE สำหรับผลลัพธ์ที่สำคัญของการปรับปรุงทางคลินิก (วันที่ 28; วันที่ 60 หรือนานกว่า); คะแนนความก้าวหน้าทางคลินิกของ WHO ระดับ 7 ขึ้นไป (เช่น สัดส่วนของผู้เข้าร่วมที่มีการช่วยหายใจ +/- การช่วยอวัยวะเพิ่มเติม หรือ การเสียชีวิต) (วันที่ 28; วันที่ 60 หรือนานกว่า); การตายจากทุกสาเหตุ (วันที่ 28; วันที่ 60 หรือนานกว่า); อุบัติการณ์ของเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ใด ๆ และอุบัติการณ์ของเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ร้ายแรง
เราพบ 4 RCTs ของ anakinra (3 ฉบับตีพิมพ์ในวารสาร peer-reviewed มี 1 ฉบับรายงานว่าเป็น preprint) และ 2 RCTs ของ canakinumab (เผยแพร่ในวารสาร peer-reviewed) การทดลองทั้งหมดเป็นการวิจัยแบบพหุสถาบัน (2 ถึง 133 สถาบัน) 2 การทดลองหยุดลงก่อนกำหนด (1 การทดลอง ต้องหยุดลงเนื่องจากถึง inferiority) ช่วงอายุมัธยฐาน/ค่าเฉลี่ยอยู่ระหว่าง 58 ถึง 68 ปี; สัดส่วนผู้ชายอยู่ระหว่าง 58% ถึง 77% ผู้เข้าร่วมทั้งหมดเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล 67% ถึง 100% ใช้ออกซิเจนที่การตรวจวัดพื้นฐาน (baseline) แต่ไม่ได้ใส่ท่อช่วยหายใจ ระหว่าง 0% ถึง 33% ถูกใส่ท่อช่วยหายใจที่การตรวจวัดพื้นฐาน (baseline) เราพบ 16 การทดลองที่ลงทะเบียนเพิ่มเติม ซึ่งไม่มีผลลัพธ์ โดย 15 การทดลองประเมิน anakinra (4 การทดลองเสร็จแล้ว 4 การทดลองสิ้นสุด 5 การทดลองกำลังดำเนินการต่อเนื่อง 3 การทดลองยังไม่ได้เริ่มคัดเลือก) และ 1 การทดลอง(เสร็จสิ้นแล้ว) ประเมินยาคานาคินูแมบ (Canakinumab)
ประสิทธิผลของยา anakinra ในผู้ติดโรค COVID-19
ยา anakinra อาจส่งผลให้การปรับปรุงทางคลินิกดีขึ้นเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีผลเลยที่ 28 วัน (risk ratio (RR) 1.08, ช่วงความเชื่อมั่น 95% (CI) 0.97 ถึง 1.20; 3 RCT, ผู้เข้าร่วม 837 คน; absolute effect: มากกว่า 59 ต่อ 1000 (จากน้อยกว่า 22 ถึง มากกว่า 147); หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง
หลักฐานไม่แน่นอนเกี่ยวกับผลของยา anakinra ต่อ 1) สัดส่วนของผู้เข้าร่วมที่มี WHO Clinical Progression Score ระดับ 7 หรือสูงกว่าที่ 28 วัน (RR 0.67, 95% CI 0.36 ถึง 1.22; 2 RCTs, ผู้เข้าร่วม 722 คน; absolute effect: น้อยกว่า 55 ต่อ 1000 (จากน้อยกว่า 107 ถึง มากกว่า 37); หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ และที่ 60 วันหรือนานกว่า (RR 0.54, 95% CI 0.30 ถึง 0.96; 1 RCT, ผู้เข้าร่วม 606 คน; absolute effect: น้อยกว่า 47 ต่อ 1000 (จากน้อยกว่า 72 ถึง น้อยกว่า 4) หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ; และ 2) การตายจากทุกสาเหตุที่ 28 วัน (RR 0.69, 95% CI 0.34 ถึง 1.39; 2 RCTs, ผู้เข้าร่วม 722 คน; absolute effect: น้อยกว่า 32 ต่อ 1000 (จากน้อยกว่า 68 ถึงมากกว่า 40); หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ)
หลักฐานมีความไม่แน่นอนอย่างมากเกี่ยวกับผลของยา anakinra ต่อ 1) สัดส่วนของผู้เข้าร่วมที่มีการปรับปรุงทางคลินิกที่ 60 วันหรือนานกว่า (RR 0.93, 95% CI 0.78 ถึง 1.12; 1 RCT, ผู้เข้าร่วม 115 คน; absolute effect: น้อยกว่า 59 ต่อ 1000 (จากน้อยกว่า 186 ถึงมากกว่า 102); หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก); และ 2) การตายจากทุกสาเหตุที่ 60 วันหรือนานกว่า (RR 1.03, 95% CI 0.68 ถึง 1.56; 4 RCTs, ผู้เข้าร่วม 1633 คน; absolute effect: มากกว่า 8 ต่อ 1000 (จากน้อยกว่า 84 ถึงมากกว่า 147 ); หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก)
ความปลอดภัยของยา anakinra สำหรับผู้ป่วย COVID-19
ยา anakinra อาจส่งผลให้เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์เพิ่มขึ้นเพียงเล็กน้อยหรือไม่ส่งผลเลย (RR 1.02, 95% CI 0.94 ถึง 1.11; 2 RCTs, ผู้เข้าร่วม 722 คน; absolute effect: มากกว่า 14 ต่อ 1000 (จากน้อยกว่า 43 ถึงมากกว่า 78); หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง)
หลักฐานไม่แน่นอนเกี่ยวกับผลของยา anakinra ต่อเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ที่ร้ายแรง (RR 0.95, 95% CI 0.58 ถึง 1.56; 2 RCTs, ผู้เข้าร่วม 722 คน; absolute effect: น้อยกว่า 12 ต่อ 1000 (จากน้อยกว่า 104 ถึงมากกว่า 138); หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ)
ประสิทธิผลของยา canakinumab ในผู้ป่วย COVID-19
ยา canakinumab อาจส่งผลให้การปรับปรุงทางคลินิกดีขึ้นเพียงเล็กน้อยหรือไม่ส่งผลเลยที่ 28 วัน (RR 1.05, 95% CI 0.96 ถึง 1.14; 2 RCTs, ผู้เข้าร่วม 499 คน; absolute effect: มากกว่า 42 ต่อ 1000 (จากน้อยกว่า 33 ถึงมากกว่า 116); หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง)
หลักฐานเกี่ยวกับผลของยา canakinumab ไม่แน่นอนใน 1) สัดส่วนของผู้เข้าร่วมที่มี WHO Clinical Progression Score ระดับ 7 หรือสูงกว่าที่วันที่ 28 (RR 0.72, 95% CI 0.44 ถึง 1.20; 2 RCTs, ผู้เข้าร่วม 499 คน; absolute effect: น้อยกว่า 35 ต่อ 1000 (จากน้อยกว่า 69 ถึงมากกว่า 25); หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ); และ 2) การตายจากทุกสาเหตุที่วันที่ 28 (RR:0.75; 95% CI 0.39 ถึง 1.42); 2 RCTs, ผู้เข้าร่วม 499 คน; absolute effect: น้อยกว่า 20 ต่อ 1000 (จากน้อยกว่า 48 ถึง 33 มากกว่า); หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ)
หลักฐานมีความไม่แน่นอนอย่างมากเกี่ยวกับผลของยา canakinumab ต่อการตายจากทุกสาเหตุที่วันที่ 60 หรือนานกว่า (RR 0.55, 95% CI 0.16 ถึง 1.91; 1 RCT, ผู้เข้าร่วม 45 คน; absolute effect: น้อยกว่า 112 ต่อ 1000 (จากน้อยกว่า 210 ถึงมากกว่า 227); หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก)
ความปลอดภัยของยา canakinumab สำหรับผู้ป่วย COVID-19
ยา canakinumab อาจส่งผลให้เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์เพิ่มขึ้นเพียงเล็กน้อยหรือไม่ส่งผลเลย (RR 1.02; 95% CI 0.86 ถึง 1.21; 1 RCT, ผู้เข้าร่วม 454 คน; absolute effect: มากกว่า 11 ต่อ 1000 (จากน้อยกว่า 74 ถึงมากกว่า 111); หลักฐานความเชื่อมั่นปานกลาง)
หลักฐานของผลของยา canakinumab ต่อเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ที่ร้ายแรงนั้นไม่แน่นอน (RR 0.80, 95% CI 0.57 ถึง 1.13; 2 RCTs, ผู้เข้าร่วม 499 คน; absolute effect: น้อยกว่า 44 ต่อ 1000 (จากน้อยกว่า 94 ถึง มากกว่า 28); หลักฐานความเชื่อมั่นต่ำ)
แปลโดย ศ.นพ.ภิเศก ลุมพิกานนท์ ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 6 กุมภาพันธ์ 2022