این مرور نمیتواند شواهدی را از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده ارائه کند که مصرف روتین مکملهای ویتامین B6 در دوران بارداری هیچ مزیتی ندارد، به غیر از یک کارآزمایی که حاکی از محافظت در برابر پوسیدگی دندان بود. در صورت مصرف بیش از حد این مکمل، ممکن است باعث آسیب شود، زیرا مقادیر بسیار بالاتر از مقدار توصیه شده روزانه با بیحسی و مشکل در راه رفتن همراه است.
ویتامین B6 یک ویتامین محلول در آب است که در بسیاری از فرآیندهای متابولیکی در بدن انسان نقش حیاتی دارد و به رشد سیستم عصبی کمک میکند. ویتامین B6 در بسیاری از غذاها از جمله گوشت، مرغ، ماهی، سبزیجات و موز وجود دارد. تصور میشود که B6 ممکن است در پیشگیری از بروز پره-اکلامپسی، وضعیتی که در آن فشار خون مادر بالاست، مقادیر زیادی پروتئین در ادرار وجود دارد یا دیگر ارگانها دچار اختلال عملکرد میشوند، و در نوزادانی که خیلی زود به دنیا میآیند (زایمان زودرس)، نقش داشته باشد. ویتامین B6 میتواند برای کاهش تهوع بارداری مفید باشد. این مرور با حضور چهار کارآزمایی (شامل 1646 زن باردار)، مصرف مکمل B6 روتین را در دوران بارداری با هدف کاهش احتمال پره-اکلامپسی و زایمان زودرس ارزیابی کرد. مصرف ویتامین B6 به صورت کپسول خوراکی یا قرصهای مکیدنی منجر به کاهش خطر پوسیدگی دندان در زنان باردار در یک کارآزمایی شد. قرصهای مکیدنی تاثیر بیشتری داشتند که نشان دهنده تاثیر موضعی یا منطقهای پیریدوکسین درون حفره دهان است. هیچ تفاوت بارزی را در خطر اکلامپسی یا پره-اکلامپسی پیدا نکردیم (به ترتیب سه کارآزمایی و دو کارآزمایی، شواهد با کیفیت پائین). مطالعات مذکور دادههای کافی را برای انجام هر گونه ارزیابی مفید دیگر نداشتند.
کارآزماییهای وارد شده بین سالهای 1960 و 1983 انجام شده و شامل پیامدهای مهم نوزادی نبودند که اخیرا با ویتامین B6 مرتبط شدهاند، مانند کاهش ناهنجاریهای قلبیعروقی و شکافهای دهانی. کارآزماییها در زمانهای مختلف در طول بارداری شروع شدند، نرخ از دست رفتن بیماران در دوره پیگیری در اکثر آنها بالا بود، و عوارض جانبی استفاده از ویتامین B6 (پیریدوکسین) ارزیابی نشدند.
انجام پژوهشهای بیشتر برای ارزیابی پیامدهایی مانند شکاف دهان، ناهنجاریهای قلبیعروقی، رشد و تکامل سیستم عصبی، زایمان زودرس، پره-اکلامپسی و عوارض جانبی مفید خواهد بود.
کارآزماییهای معدودی، پیامدهای بالینی کمی را گزارش کرده و عمدتا با متدولوژی (methodology) کارآزمایی نامشخص و پیگیری ناکافی همراه بودند. شواهد کافی برای تشخیص مزایای بالینی مکمل ویتامین B6 در بارداری و/یا زایمان وجود ندارد، به جز یک کارآزمایی که حاکی از محافظت در برابر پوسیدگی دندان در مادران بود. انجام کارآزماییهای آینده برای ارزیابی این پیامدها و دیگر موارد مانند شکاف دهان، ناهنجاریهای قلبیعروقی، رشد عصبی، زایمان زودرس، پره-اکلامپسی و عوارض جانبی مورد نیاز است.
ویتامین B6 در بسیاری از فرآیندهای متابولیک بدن انسان، مانند رشد و تکامل سیستم عصبی و عملکرد، نقش حیاتی دارد. مصرف آن در مطالعات غیر تصادفیسازی شده با مزایای جزئی مانند نمرات آپگار بالاتر، وزن بیشتر هنگام تولد و کاهش بروز پره-اکلامپسی (pre-eclampsia) و زایمان زودرس همراه بوده است. مطالعات اخیر همچنین محافظت را در برابر بروز برخی ناهنجاریهای مادرزادی با مصرف این ویتامین نیز پیشنهاد میکنند.
ارزیابی تاثیرات بالینی مصرف مکمل ویتامین B6 در دوران بارداری و/یا زایمان.
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین (Cochrane Pregnancy and Childbirth Group’s Trials Register) (31 مارچ 2015) و فهرست منابع مطالعات بازیابی شده را جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای را وارد کردیم که تجویز ویتامین B6 را در دوران بارداری و/یا زایمان با: دارونما (placebo)، عدم استفاده از مکمل یا مکملهای فاقد ویتامین B6 مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کارآزماییها را برای ورود و خطر سوگیری (bias) ارزیابی کرده، دادهها را استخراج و صحت (accuracy) آنها را بررسی کردند. برای این نسخه بهروز شده، کیفیت روششناسی (methodology) کارآزماییهای وارد شده را با استفاده از خطر سوگیری (bias) و رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) ارزیابی کردیم.
چهار کارآزمایی وارد شدند (1646 زن). روش تصادفیسازی در هر چهار کارآزمایی نامشخص بود و پنهانسازی تخصیص (allocation concealment) فقط در یک کارآزمایی گزارش شد. دو کارآزمایی از کورسازی (blinding) شرکتکنندگان و پیامدها استفاده کردند. ویتامین B6 به صورت کپسولهای خوراکی یا قرص مکیدنی منجر به کاهش خطر پوسیدگی دندان در زنان باردار شد (کپسول: خطر نسبی (RR): 0.84؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.71 تا 0.98؛ یک کارآزمایی، n = 371، شواهد با کیفیت پائین؛ قرصهای مکیدنی: RR: 0.68؛ 95% CI؛ 0.56 تا 0.83؛ یک کارآزمایی؛ 342 = n؛ شواهد با کیفیت پائین). یک کارآزمایی کوچک نشان داد که میانگین وزن نوزاد هنگام تولد با مکمل ویتامین B6 کاهش یافت (تفاوت میانگین (MD): 0.23- کیلوگرم؛ 95% CI؛ 0.42- تا 0.04-؛ n = 33؛ یک کارآزمایی). هیچ تفاوتی را با اهمیت آماری بین گروههای مصرف مکمل و عدم دریافت مکمل در خطر ابتلا به اکلامپسی (کپسول: n = 1242؛ سه کارآزمایی؛ قرص مکیدنی: n = 944؛ یک کارآزمایی)، پره-اکلامپسی (کپسول n = 1197؛ دو کارآزمایی، شواهد با کیفیت پائین؛ قرص مکیدنی: n = 944؛ یک کارآزمایی، شواهد با کیفیت پائین) یا امتیاز آپگار پائین در یک دقیقه (پیریدوکسین خوراکی: n = 45؛ یک کارآزمایی)، پیدا نکردیم. هیچ تفاوتی در امتیاز آپگار در پنج دقیقه یا تولید شیر مادر بین گروه کنترل و زنانی که دوزهای بارگذاری شده خوراکی (24 = n؛ یک کارآزمایی) یا عضلانی (24 = n؛ یک کارآزمایی) پیریدوکسین را هنگام زایمان دریافت کردند، یافت نشد. بهطور کلی، خطر سوگیری نامشخص ارزیابی شد. کیفیت شواهد با استفاده از روش GRADE برای پره-اکلامپسی و پوسیدگی دندان در سطح پائین بود. دیگر پیامدهای اولیه، زایمان زودرس پیش از هفته 37 و وزن پائین هنگام تولد، در کارآزماییهای وارد شده گزارش نشدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.