اسکیزوفرنی (schizophrenia) یک بیماری روانی مزمن و عودکننده با شیوع مادامالعمر حدود 1% در سراسر جهان است.
آنتیسایکوتیکهای تیپیکال و آتیپکال، درمانی را برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، با کاهش دورههای روانپریشی یا کاهش در شدت نشانهها ارائه میکنند. با این حال، بخشی از بیماران هنوز به اندازه کافی به داروهای آنتیسایکوتیک پاسخ نمیدهند. آنتیسایکوتیکهای تیپیکال و آتیپکال با عوارض جانبی جدی همراه هستند که نه تنها برای بیماران ناراحتکننده هستند، بلکه میتوانند با کاهش تبعیت از درمان و در نتیجه عود بیماری همراه باشند.
لوکساپین (loxapine) یک داروی آنتیسایکوتیک است که در بلژیک، کانادا، دانمارک، فرانسه، آلمان، ایسلند، ایرلند، هلند، نیوزلند، اسپانیا، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا موجود است. ما بهطور سیستماتیک تاثیرات این آنتیسایکوتیک را ارزیابی کرده و توانستیم 41 کارآزمایی تصادفیسازی شده را پس از بهروزرسانی در سال 2005 و 2007، وارد کنیم.
لوکساپین ممکن است برای درمان اسکیزوفرنی موثر باشد، اما از نظر اثربخشی درمان، تفاوت زیادی با داروهای آنتیسایکوتیک تیپیکال قدیمی (کلرپرومازین، تریفلوپرازین، پرفنازین) یا دیگر داروهای آتیپکال (ریسپریدون (risperidone)، کوئتیاپین (quetiapine)) ندارد. با این حال، لوکساپین در مقایسه با داروهای آتیپکال ممکن است عوارض جانبی خارج هرمی بیشتری ایجاد کند.
لوکساپین یک داروی آنتیسایکوتیک است که از نظر تاثیرات آن بر وضعیت کلی یا روانی به وضوح از داروهای تیپیکال یا آتیپکال متمایز نیست. نمایه عوارض جانبی لوکساپین شبیه به داروهای نسل قدیمی آنتیسایکوتیک است.
برخی از نویسندگان پیشنهاد کردهاند که لوکساپین (loxapine) در کاهش نشانههای منفی اسکیزوفرنی (schizophrenia)، موثرتر از آنتیسایکوتیکهای تیپیکال (typical) است، عوارض جانبی خارج هرمی (extrapyramidal) معمولا در دوزهای بالینی موثر آنتیسایکوتیک دیده نمیشود و بنابراین باید آن را به عنوان آتیپکال (atypical) طبقهبندی کرد.
تعیین تاثیرات لوکساپین در مقایسه با دارونما (placebo)، داروهای آنتیسایکوتیک تیپیکال و دیگر موارد آتیپکال، برای درمان اسکیزوفرنی و سایکوزهای مرتبط.
برای این بهروزرسانی در سال 2007، پایگاه ثبت گروه اسکیزوفرنی در کاکرین (ژانویه 2007) را جستوجو کردیم.
همه کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled clinical trials; RCTs) مرتبط با مراقبت از اسکیزوفرنی را وارد کردیم که لوکساپین را با دیگر درمانها مقایسه کردند.
ما بهطور مستقل از هم مستندات را بررسی و در جایی که امکانپذیر بود، چکیدهها و مقالات را مرتب و مجددا بررسی و کیفیت آنها را ارزیابی کردیم. برای دادههای دو حالتی (dichotomous data)، نسبت خطر (relative risk; RR) و 95% فواصل اطمینان (CI) آنها را بر اساس قصد درمان (intention-to-treat) و با استفاده از مدل اثر ثابت (fixed effects model) محاسبه کردیم. تعداد افراد مورد نیاز برای درمان/آسیب (NNT/NNH) را در صورت لزوم محاسبه کردیم. برای دادههای پیوسته (continuous data)، تفاوت میانگین وزندهی شده (weighted mean differences; WMD) را باز هم بر اساس یک مدل اثر ثابت محاسبه کردیم.
ما توانستیم 41 مطالعه را در این مرور بگنجانیم. لوکساپین در مقایسه با دارونما، تاثیر آنتیسایکوتیک دارد (تاثیر کلی - در شش هفته بهبود نیافت: n=78؛ 2 RCT؛ RR: 0.30؛ 95% CI؛ 0.1 تا 0.6؛ NNT: 3؛ 95% CI؛ 3 تا 5). این دارو به اندازه داروهای تیپیکال در کوتاهمدت (12-4 هفته) موثر است (تاثیر کلی: n=580؛ 13 RCT؛ RR: 0.86؛ 95% CI؛ 0.7 تا 1.1؛ وضعیت روانی: n=915؛ 6 RCT؛ RR: 0.89؛ 95% CI؛ 0.8 تا 1.1). دادههای ناهمگون بسیار محدودی نشان میدهد که لوکساپین با تزریق عضلانی (IM)، ممکن است حداقل به اندازه IM هالوپریدول (haloperidol) و تیوتیکسن (thiothixene) آرامبخش باشد. لوکساپین نیز به اندازه داروهای آتیپکال (ریسپریدون (risperidone)، کوئتیاپین (quetiapine)) موثر است (n=468؛ 6 RCT؛ RR برای وضعیت ذهنی بهبود نیافته: 1.07؛ 95% CI؛ 0.8 تا 1.5). نمایه عوارض جانبی مشابه داروهای تیپیکال است اما لوکساپین ممکن است در مقایسه با آتیپکالها عوارض جانبی خارج هرمی بیشتری ایجاد کند (n=340؛ 4 RCT؛ RR: 2.18؛ 95% CI؛ 1.6 تا 3.1).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.