در حمله آسم، راههای هوایی به دلیل اسپاسم عضلانی (برونکواسپاسم)، التهاب (تورم) و خلط حاوی ترشح موکوس، باریک میشوند. باریک شدن راه هوایی منجر به بروز مشکلات تنفسی، خسخس سینه و سرفه میشود. کورتیکواستروئیدهای استنشاقی استاندارد طلایی برای کاهش التهاب راه هوایی در بزرگسالان و کودکان مبتلا به آسم در نظر گرفته میشوند. ضد لکوترینها (مهارکنندههای 5-لیپوکسیژناز و آنتاگونیستهای گیرندههای لکوترین) داروهای ضد التهابی هستند که ممکن است عوارض جانبی کمتری نسبت به کورتیکواستروئیدهای استنشاقی داشته باشند. این مرور نشان میدهد که ضد لکوترینها بیخطر هستند، اما کمتر از دوز پائین کورتیکواستروئیدهای استنشاقی موثر واقع میشوند.
به عنوان تک درمانی، کورتیکواستروئیدهای استنشاقی در بزرگسالان و کودکان مبتلا به آسم پایدار نسبت به ضد لکوترینها اثربخشی بهتری دارند؛ این برتری به ویژه در بیماران با انسداد متوسط راه هوایی قابلتوجه است. بر اساس اثربخشی، نتایج از توصیه دستورالعملهای فعلی حمایت میکنند که کورتیکواستروئیدهای استنشاقی تک درمانی ارجح باقی میمانند.
ضد لکوترینها (leukotrien) (مهارکنندههای 5-لیپوکسیژناز (lipoxygenase) و آنتاگونیستهای گیرندههای لکوترین) به عنوان تک درمانی (monotherapy) جایگزین برای کورتیکواستروئیدهای استنشاقی (inhaled corticosteroid; ICS) در مدیریت آسم عود کننده و/یا مزمن در بزرگسالان و کودکان عمل میکنند.
تعیین بیخطری (safety) و اثربخشی ضد لکوترینها در مقایسه با کورتیکواستروئیدهای استنشاقی به عنوان تک درمانی در بزرگسالان و کودکان مبتلا به آسم و ارائه بینش بهتر در مورد تاثیر ویژگیهای بیمار و درمان بر میزان تاثیرات آنها.
ما MEDLINE (1966 تا دسامبر 2010)، EMBASE (1980 تا دسامبر 2010)، CINAHL (1982 تا دسامبر 2010)، پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه راههای هوایی در کاکرین، و پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (دسامبر 2010)، کتابهای چکیده مقالات، و فهرست منابع مقالات مروری و کارآزماییها را جستوجو کردیم. با همکاران و ستاد بینالمللی تولید کنندگان ضد لکوترین تماس گرفتیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی شدهای را وارد کردیم که ضد لکوترینها را با کورتیکواستروئیدهای استنشاقی به عنوان تک درمانی برای حداقل یک دوره چهار هفتهای در بیماران دو سال و بالاتر مبتلا به آسم مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کیفیت روششناسی (methodology) کارآزماییها را ارزیابی کرده و دادهها را استخراج کردند. پیامد اولیه، تعداد بیماران با حداقل یک تشدید حملات آسم بود که به کورتیکواستروئیدهای سیستمیک نیاز داشتند. پیامدهای ثانویه شامل بیمارانی با حداقل یک تشدید حملات آسم بود که نیاز به بستری در بیمارستان، تستهای عملکرد ریه، شاخصهای کنترل آسم مزمن، عوارض جانبی، نرخ خروج از مطالعه و نشانگرهای التهابی بیولوژیکی داشتند.
شصت و پنج کارآزمایی معیارهای ورود را به این مرور داشتند. پنجاه و شش کارآزمایی (19 کارآزمایی اطفال) دادههای خود را به اشتراک گذاشتند (مجموعا 10,005 بزرگسال و 3,333 کودک)؛ 21 کارآزمایی از کیفیت روششناسی بالایی برخوردار بودند؛ 44 مورد به صورت متن کامل منتشر شدند. همه کارآزماییها مربوط به بیماران مبتلا به آسم پایدار خفیف یا متوسط بودند. طول دوره مطالعات چهار تا 52 هفته بود. میانه (median) دوز کورتیکواستروئیدهای استنشاقی، در 200 میکروگرم/روز از بکلومتازون هیدروفلوئوروآلکان (hydrofluoroalkane; HFA) ریز (microfine) یا معادل آن (HFA-BDP eq)، کاملا همگن بود. بیمارانی که تحت درمان با آنتی لکوترینها قرار داشتند، بیشتر احتمال داشت دچار حملاتی از آسم شوند که نیاز به کورتیکواستروئیدهای سیستمیک پیدا کنند (6077 شرکتکننده؛ خطر نسبی (RR): 1.51؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.17 تا 1.96). به ازای هر 28 (95% CI؛ 15 تا 82) بیمار تحت درمان با ضد لکوترین به جای کورتیکواستروئیدهای استنشاقی، یک بیمار بیشتر دچار حملاتی شد که نیاز به کورتیکواستروئیدهای سیستمیک نجات داشت. بزرگی تاثیر مداخله در بیماران با انسداد متوسط راه هوایی در مقایسه با انسداد خفیف راه هوایی بهطور قابلتوجهی بیشتر بود (RR: 2.03؛ 95% CI؛ 1.41 تا 2.91 در مقابل RR: 1.25؛ 95% CI؛ 0.97 تا 1.61)، اما تحت تاثیر گروه سنی (کودکان 23% در مقابل بزرگسالان)، ضد لکوترین مورد استفاده، مدت مداخله، کیفیت روششناسی، و منبع بودجه، قرار نگرفت. تفاوتهای گروهی قابلتوجهی به نفع کورتیکواستروئیدهای استنشاقی در اکثر پیامدهای ثانویه از جمله بیماران با حداقل یک تشدید که نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشتند (2715 شرکتکننده؛ RR: 3.33؛ 95% CI؛ 1.02 تا 10.94)، تغییر FEV 1 نسبت به ابتدای مطالعه (7128 شرکتکننده؛ تفاوت میانگین (MD) گروه: 110 میلیلیتر؛ 95% CI؛ 140 تا 80) و همچنین دیگر پارامترهای عملکرد ریه، نشانههای آسم، بیداریهای شبانه، استفاده از داروی نجات، روزهای بدون نشانه، کیفیت زندگی، والدین و رضایت پزشکان، دیده شد. درمان ضد لکوترین با افزایش خطر خروج از مطالعه به دلیل کنترل ضعیف آسم همراه بود (7669 شرکتکننده؛ RR: 2.56؛ 95% CI؛ 2.01 تا 3.27). به ازای هر سی و یک (95% CI؛ 22 تا 47) بیمار تحت درمان با ضد لکوترین به جای کورتیکواستروئیدهای استنشاقی، یک نفر بیشتر درمان را کنار گذاشت. خطر بروز عوارض جانبی بین هر دو گروه تفاوت معنیداری نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.