علیرغم در دسترس بودن درمانهای مختلف طبی و جراحی برای بیماری پارکینسون (Parkinson's disease; PD)، بیماران به تدریج دچار مشکلات جسمانی قابل توجهی میشوند. هدف فیزیوتراپیستها آن است که افراد مبتلا به PD را قادر سازند تا حداکثر سطح تحرک، فعالیت و استقلال خود را از طریق پایش وضعیت خود و انجام درمان مناسب حفظ کنند. طیف وسیعی از رویکردها برای بازتوانی حرکتی استفاده میشوند، که هدف آنها افزایش کیفیت زندگی با به حداکثر رساندن توانایی بدنی و به حداقل رساندن مشکلات مربوط به پارکینسون در کل دوره بیماری است.
فقط کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده در این مرور وارد شدند. در این مطالعات، به گروهی از شرکتکنندگان مداخله فیزیوتراپی داده شد و با گروه دیگری از شرکتکنندگان که فیزیوتراپی دریافت نکردند، مقایسه شدند. شرکتکنندگان بهصورت تصادفی در یک گروه قرار گرفتند تا یک تست منصفانه انجام شود. سی و نه کارآزمایی تصادفیسازی شده شامل 1827 شرکتکننده برای این مرور مناسب بودند. سطح کیفیت کارآزماییها بالا نبود، زیرا در بسیاری از آنها، روشهای انجام مطالعه به اندازه کافی گزارش نشده بودند و انجام کورسازی (blinding) امکانپذیر نبود. این کارآزماییها، مداخلات مختلف فیزیوتراپی را ارزیابی کردند، بنابراین براساس نوع مداخله مورد استفاده (یعنی فیزیوتراپی عمومی، ورزش، تمرین روی تردمیل، نشانهگیری، رقص یا هنرهای رزمی) گروهبندی شدند.
بهبودی در همه پیامدهای پیادهروی (به جز تست 10 یا 20 متر پیادهروی) با مداخله فیزیوتراپی مشاهده شد. بااینحال، این بهبودها فقط برای سرعت پیادهروی، استقامت در پیادهروی و انجماد راه رفتن قابل توجه بودند. همچنین تحرک و تعادل با یک مداخله فیزیوتراپی بهبود یافت، و بهبودهای قابل توجهی در یک تست تحرک (تست زمانبندی شده برای برخاستن و رفتن (Timed Up & Go test)، که مدت زمانی که طول میکشد تا فرد از یک صندلی بلند شود، مسافت مشخصی را راه برود، سپس به صندلی برگردد و بنشیند را اندازهگیری میکند) و در دو تست تعادل (یکی که میزان فاصلهای را که فرد میتواند پیشاز برهم خوردن تعادل خود به آن برسد، ارزیابی میکند (تست دسترسی عملکردی (Functional Reach Test)) و دیگری که جنبههای مختلف تعادل را ارزیابی میکند (مقیاس تعادل برگ (Berg Balance Scale))) گزارش شدند. همچنین ناتوانی رتبهبندی شده توسط پزشک با استفاده از مقیاس رتبهبندی یکپارچه بیماری پارکینسون (Unified Parkinson’s Disease Rating Scale; UPDRS)، با مداخله فیزیوتراپی بهبود یافت. هیچ تفاوتی میان دو گروه از نظر دفعات افتادن یا کیفیت زندگی رتبهبندی شده توسط بیمار مشاهده نشد. یک مطالعه گزارش داد که عوارض جانبی نادر بودند؛ دیگر مطالعات دادهای را در مورد این پیامد گزارش نکردند. هنگامی که مداخلات مختلف فیزیوتراپی مقایسه شدند، هیچ شواهدی مبنی بر تفاوت در تاثیر درمان بین مداخلات فیزیوتراپی برای هیچیک از پیامدهای ارزیابیشده مشاهده نشد.
این مرور شواهدی را از مزایای کوتاهمدت فیزیوتراپی برای درمان PD ارائه میدهد. اگرچه بیشتر تفاوتهای مشاهدهشده کوچک بودند، بهبودی در سرعت راه رفتن، تعادل با مقیاس تعادل Berg، و ناتوانی رتبهبندی شده توسط پزشک با استفاده از UPDRS به اندازهای بود که بیماران ممکن است آنها را مهم بدانند. به دلیل کیفیت کارآزماییهای واردشده و فقدان ارزیابی مشترک از تاثیرات درمان، این مزایا باید با احتیاط تفسیر شوند. این موضوع بر مقدار دادههایی که میتوانیم برای آنالیز استفاده کنیم، تاثیر میگذارد.
مزیت فیزیوتراپی در اکثر پیامدها در کوتاهمدت (یعنی < 3 ماه) مشاهده شد، اما فقط برای سرعت راه رفتن، تست دو یا شش دقیقه پیادهروی، پرسشنامه انجماد راه رفتن، تست زمانبندی شده برای برخاستن و رفتن، تست دسترسی عملکردی، مقیاس تعادل Berg، و UPDRS رتبهبندی شده توسط پزشک معنیدار بود. بسیاری از تفاوتهای مشاهدهشده میان درمانها، کوچک بودند. بااینحال، برای برخی از پیامدها (مانند سرعت راه رفتن، مقیاس تعادل Berg؛ UPDRS)، تفاوتهای مشاهدهشده در سطح حداقل تغییرات مهم از نظر بالینی یا نزدیک به آن در نظر گرفته شدند. این مزایا باید با احتیاط تفسیر شوند زیرا کیفیت اکثر کارآزماییهای واردشده بالا نبود. تنوع در معیارهای پیامد میان مطالعات به این معنا بود که آنالیزهای ما شامل بخش کوچکی از شرکتکنندگان واردشده بودند.
این مرور نشان میدهد که طیف گستردهای از رویکردها توسط فیزیوتراپیستها برای درمان بیماران مبتلا به PD به کار گرفته میشوند. بااینحال، هیچ شواهدی مبنی بر تفاوت در تاثیر درمان میان انواع مختلف مداخلات فیزیوتراپی مورد استفاده مشاهده نشد، اگرچه این موضوع بر اساس مقایسههای غیرمستقیم بود. یک منوی اجماعنظر از «بهترین روش» فیزیوتراپی مورد نیاز است، همانطور که برای نشان دادن کارآمدی و مقرونبهصرفه بودن طولانیمدتتر «بهترین روش» فیزیوتراپی در PD، باید کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده در ابعاد بزرگ و با طراحی خوب انجام شوند.
با وجود درمانهای طبی و مداخلات جراحی برای بیماری پارکینسون (Parkinson's disease; PD)، بیماران دچار ناتوانی پیشرونده میشوند. هدف از انجام فیزیوتراپی، به حداکثر رساندن توانایی عملکردی و به حداقل رساندن عوارض ثانویه از طریق بازتوانی حرکتی درون چارچوب آموزش و حمایت از فرد بیمار است. هدف کلی، بهینهسازی استقلال، بیخطری (safety) آن برای بیمار و بهزیستی (well-being)، و در نتیجه ارتقای سطح کیفیت زندگی است.
ارزیابی اثربخشی مداخله فیزیوتراپی در مقایسه با عدم انجام مداخله در بیماران مبتلا به PD.
کارآزماییهای مرتبط را با انجام جستوجوهای الکترونیکی در بانکهای اطلاعاتی و متون علمی متعدد (مانند MEDLINE؛ EMBASE) و پایگاههای ثبت کارآزمایی، علاوهبر جستوجوی دستی در مجلات اصلی، کتابهای چکیده مقالات، خلاصهمقالات کنفرانسها و فهرست منابع مقالات بازیابیشده، شناسایی کردیم. جستوجوی متون علمی شامل کارآزماییهای منتشرشده تا پایان ژانویه 2012 بود.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده که به ارزیابی اثربخشی یک مداخله فیزیوتراپی در مقایسه با عدم انجام مداخله فیزیوتراپی در بیماران مبتلا به PD پرداختند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را از هر مقاله استخراج کردند. از روشهای متاآنالیز استاندارد برای ارزیابی اثربخشی مداخله فیزیوتراپی در مقایسه با عدم مداخله فیزیوتراپی استفاده کردیم. کارآزماییها بر اساس مقایسههای مداخلات زیر طبقهبندی شدند: فیزیوتراپی عمومی، ورزش، تمرین روی تردمیل، نشانهگیری، رقص، و هنرهای رزمی. برای ارزیابی تفاوتهای موجود در تاثیر درمان بین مداخلات مختلف فیزیوتراپی، از تستهای ناهمگونی (heterogeneity) استفاده کردیم.
تعداد 39 کارآزمایی را با 1827 شرکتکننده شناسایی کردیم. به دلیل گزارش نکردن پنهانسازی تخصیص (allocation concealment) و سوگیری تشخیص (detection bias) احتمالی، کارآزماییها را در معرض خطر سوگیری (bias) مختلط در نظر گرفتیم. فیزیوتراپی در مقایسه با عدم انجام مداخله، پیامدهای راه رفتن را از قبیل سرعت راه رفتن (تفاوت میانگین (MD): 0.04 متر/ثانیه؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.02 تا 0.06؛ P = 0.0002)؛ تست دو یا شش دقیقه پیادهروی (13.37 متر؛ 95% CI؛ 0.55 تا 26.20؛ P = 0.04) و پرسشنامه انجماد راه رفتن (Freezing of Gait questionnaire) (1.41-؛ 95% CI؛ 2.63- تا 0.19-؛ P = 0.02)؛ پیامدهای تحرک عملکردی و تعادل در تست زمانبندی شده برای برخاستن و رفتن (Timed Up & Go test) (0.63- ثانیه؛ 95% CI؛ 1.05- تا 0.21-؛ P = 0.003)، تست دسترسی عملکردی (Functional Reach Test) (2.16 سانتیمتر؛ 95% CI؛ 0.89 تا 3.43؛ P = 0.0008) و مقیاس تعادل برگ (Berg Balance Scale) (3.71 امتیاز؛ 95% CI؛ 2.30 تا 5.11؛ P < 0.00001)؛ و ناتوانی رتبهبندی شده توسط پزشک با استفاده از مقیاس رتبهبندی یکپارچه بیماری پارکینسون (Unified Parkinson’s Disease Rating Scale; UPDRS) (در مجموع 6.15- امتیاز؛ 95% CI؛ 8.57- تا 3.73-؛ P < 0.00001؛ فعالیتهای روزمره زندگی: 1.36-؛ 95% CI؛ 2.41- تا 0.30-؛ P = 0.01؛ و تحرک: 5.01-؛ 95% CI؛ 6.30- تا 3.72-؛ P < 0.00001) به میزان قابل توجهی بهبود بخشید. هیچ تفاوتی میان بازوها از نظر دفعات افتادن (مقیاس کارآمدی افتادن (Falls Efficacy Scale)؛ 1.91- امتیاز؛ 95% CI؛ 4.76- تا 0.94؛ P = 0.19) یا کیفیت زندگی براساس رتبهبندی بیمار (PDQ-39 Summary Index؛ 0.38- امتیاز؛ 95% CI؛ 2.58- تا 1.81؛ P = 0.73) مشاهده نشد. یک مطالعه گزارش داد که عوارض جانبی نادر بودند؛ دیگر مطالعات دادهای را در مورد این پیامد گزارش نکردند. مقایسههای غیرمستقیم از مداخلات مختلف فیزیوتراپی نشان دادند که هیچ شواهدی مبنی بر تفاوت تاثیر درمان بین مداخلات فیزیوتراپی برای هیچیک از پیامدهای ارزیابیشده وجود ندارد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.