پیشینه
چندین مداخله برای کمک به افراد در ترک سیگار وجود دارد. یکی از آنها استفاده از تماسهای تلفنی برای ارائه اطلاعات به افراد سیگاری، مشاوره و کمک به ترک سیگار است. افراد میتوانند با تماس با خطوط ترک یا با ثبتنام برای دریافت تماس از مشاوران، از این خدمات استفاده کنند. ما میخواستیم بدانیم که مشاوره تلفنی میتواند به افراد در ترک سیگار کمک کند یا خیر. آخرین جستوجوی ما برای به دست آوردن شواهد در ماه می 2018 انجام شد.
ویژگیهای مطالعه
تعداد 104 مطالعه (شامل 111,653 شرکتکننده) را پیدا کردیم که تاثیر هر نوع مشاوره تلفنی را تست کردند. شرکتکنندگان اغلب بزرگسالان سیگاری از جمعیت عمومی بودند، اما برخی از مطالعات شامل نوجوانان، زنان باردار و افرادی با شرایط سلامت روان یا بیماریهای طولانی-مدت بودند.
برخی از مطالعات شامل شرکتکنندگانی بودند که با خطوط کمکی که مشاوره سیگار کشیدن را ارائه کردند (خطوط ترک) تماس گرفتند. دیگر مطالعات شامل افرادی بودند که با خطوط ترک تماس نگرفتند، اما از مشاوران یا سایر ارائهدهندگان مراقبت سلامت تماس دریافت کردند.
برخی از مطالعات فقط مشاوره تلفنی ارائه کردند، اما بسیاری دیگر مشاوره تلفنی را همراه با حمایت حداقلی مانند بروشورهای خود-یاری، یا حمایت فعالانهتر مانند مشاوره رو-در-رو، یا با داروهای ترک سیگار ارائه کردند. تعداد تماسهای ارائهشده از یک تماس تا 12 تماس متغیر بود. برخی از مطالعات فقط افرادی را وارد کردند که سعی در ترک سیگار داشتند، در حالی که برخی دیگر حتی به کسانی که بهطور فعال سعی در ترک سیگار نداشتند، خدمات حمایتی ارائه دادند.
انجام مطالعاتی برای مقایسه گروههایی که شرکتکنندگان آنها ویژگیهای مشابهی در شروع مطالعه داشتند، برای بررسی اینکه شرکتکنندگان سیگار را حداقل به مدت شش ماه ترک کردند یا خیر، و در حالت ایدهآل، با تستهای خونی یا ادراری بررسی میشد که افراد سیگار را ترک کردهاند یا خیر، مورد نیاز است.
مطالعات معدودی با طراحی و روش اجرای خوب بودند. اکثر آنها حداقل یک مشکل داشتند که میتوانست نتایج را تحت تاثیر قرار دهد.
نتایج کلیدی
ارائه مشاوره تلفنی بیشتر به افرادی که با خطوط کمکی تماس گرفتند، شانس ترک سیگار را از 7% به 10% افزایش داد. در افرادی که با خط کمکی تماس نگرفتند، اما از مشاوران یا سایر ارائهدهندگان مراقبت سلامت تماس تلفنی دریافت کردند، شانس ترک سیگار از 11% به 14% افزایش یافت. در مطالعاتی که مستقیما تعداد تماسهای بیشتر را در برابر تماسهای کمتر مقایسه کردند، افرادی که تماسهای بیشتر (سه تا پنج) داشتند، نسبت به افرادی که فقط یک تماس دریافت کردند، تمایل بیشتری به ترک سیگار داشتند. به نظر میرسد مشاوره تلفنی شانس ترک سیگار را افزایش میدهد، خواه افراد انگیزه ترک سیگار را داشته باشند یا خیر، یا حمایتهای دیگری برای ترک سیگار دریافت کنند یا خیر.
قطعیت شواهد
قطعیت کلی شواهد در سطح متوسط بود، به این معنی که انجام پژوهش بیشتر احتمالا تاثیر مهمی بر نتیجهگیریهای ما خواهد داشت.
شواهدی با قطعیت متوسط وجود دارد که مشاوره تلفنی فعال به افراد سیگاری که از خطوط ترک کمک میخواهند کمک میکند، و شواهدی با قطعیت متوسط وجود دارد که مشاوره تلفنی فعال نرخ ترک سیگار را در دیگر شرایط افزایش میدهد. در حال حاضر شواهد کافی برای ارزیابی تغییرات احتمالی در تاثیر ناشی از تفاوت در تعداد تماسها، نوع یا زمان مشاوره تلفنی، یا زمانی که مشاوره تلفنی به عنوان روش کمکی در کنار دیگر درمانهای ترک سیگار ارائه میشود، وجود ندارد. شواهد در مورد تاثیر مشاوره تلفنی واکنشی، به دلیل تعداد محدود مطالعات، قطعی نبود و این نشاندهنده دشواری مطالعه و بررسی این مداخله است.
خدمات تلفنی میتوانند اطلاعاتی را به افراد سیگاری ارائه کرده و از آنها حمایت کنند. مشاوره ممکن است به صورت فعالانه ارائه شده یا در پاسخ به تماسگیرندگان با خطوط کمکی ترک سیگار ارائه شود.
این مرور تاثیر حمایت تلفنی را برای کمک به افراد سیگاری برای ترک، از جمله مشاوره فعال یا واکنشی، یا ارائه اطلاعات دیگر به افراد سیگاری تماسگیرنده با خطوط کمکی ترک سیگار ارزیابی میکند.
پایگاه ثبت تخصصی گروه اعتیاد به دخانیات در کاکرین، clinicaltrials.gov، و ICTRP را برای مطالعات مشاوره تلفنی، با استفاده از عبارات جستوجو شامل «خطوط فوری (hotlines)» یا «خط ترک (quitline)» یا «خط کمک (helpline)» جستوجو کردیم. تاریخ آخرین جستوجو: می 2018.
کارآزماییهای تصادفیسازی یا شبه-تصادفیسازی و کنترل شدهای که مشاوره تلفنی فعال یا واکنشی را به افراد سیگاری برای کمک به ترک سیگار ارائه دادند.
از روشهای استاندارد روششناسی مورد نظر کاکرین استفاده کردیم. مطالعات را با استفاده از یک مدل اثرات-تصادفی ادغام و تجمیع کردیم و ناهمگونی آماری را میان زیر-گروههای مطالعات بالینی قابل مقایسه با استفاده از آماره I2 ارزیابی کردیم. در کارآزماییهایی شامل افراد سیگاری که با خط ترک تماس نمیگرفتند، از متارگرسیون برای بررسی تعدیل تاثیر مشاوره تلفنی با تعداد تماسهای برنامهریزی شده در مداخله، انتخاب کارآزمایی با شرکتکنندگانی که انگیزه ترک سیگار را داشتند، و حمایت خط پایه ارائهشده همراه با مشاوره تلفنی (یا فقط خود-یاری، مداخله مختصر رو-در-رو، دارودرمانی، یا مشوقهای مالی) استفاده شد.
تعداد 104 کارآزمایی را، شامل 111,653 شرکتکننده، شناسایی کردیم که واجد معیارهای ورود این مرور بودند. شرکتکنندگان اغلب افراد سیگاری بزرگسال از جمعیت عمومی بودند، اما برخی از مطالعات شامل نوجوانان، زنان باردار و افراد مبتلا به بیماریهای سلامت روان یا بیماریهای طولانی-مدت بودند. اکثر کارآزماییها (58.7%) در معرض خطر بالای سوگیری (bias) قرار داشتند، در حالی که 30.8% در معرض خطر نامشخص بوده و فقط 11.5% در معرض خطر پائین سوگیری برای همه حوزههای ارزیابی شدند. اکثر مطالعات (100/104) مشاوره تلفنی فعال را بر خلاف اشکال واکنشی ارزیابی کردند.
میان کارآزماییهای شامل افراد سیگاری که با خطوط کمک تماس گرفتند (32,484 شرکتکننده)، نرخ ترک سیگار در افرادی که چندین جلسه مشاوره پیشگیرانه دریافت کردند در مقایسه با شرایط کنترل که مطالب خود-یاری یا مشاوره مختصر در یک تماس ارائه شد، بالاتر بود (خطر نسبی (RR): 1.38؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.19 تا 1.61؛ 14 کارآزمایی، 32,484 شرکتکننده؛ I2 = 72%). به دلیل ناهمگونی مهم و غیر-قابل توضیح بین مطالعات، قطعیت شواهد را به سطح متوسط کاهش دادیم.
در مطالعاتی که افراد سیگاری را انتخاب کردند که با خط کمک تماس نگرفتند، ارائه مشاوره تلفنی نرخ ترک سیگار را افزایش داد (RR: 1.25؛ 95% CI؛ 1.15 تا 1.35؛ 65 کارآزمایی، 41,233 شرکتکننده؛ I2 = 52%). به دلیل ناهمگونی مهم و غیر-قابل توضیح بین مطالعات، قطعیت شواهد را به سطح متوسط کاهش دادیم. در تجزیهوتحلیل زیر-گروه، هیچ شواهدی را مبنی بر اینکه تاثیر مشاوره تلفنی به ارائه یا عدم ارائه مداخلات دیگر بستگی دارد، پیدا نکردیم (P = 0.21)، هیچ شواهدی مبنی بر موثرتر بودن حمایت فشردهتر نسبت به حمایت کمتر-فشرده (P = 0.43) یا این موضوع که تاثیر حمایت تلفنی به این بستگی دارد که افراد فعالانه در تلاش برای ترک سیگار بودند یا خیر (P = 0.32)، وجود ندارد. با این حال، در متارگرسیون، مشاوره تلفنی هنگامی که به عنوان مداخله کمکی به حمایت کتبی خود-یاری (P < 0.01)، یا مداخله مختصر از سوی یک متخصص سلامت (P = 0.02) ارائه میشد، با اثربخشی بیشتری همراه بود؛ مشاوره تلفنی هنگامی که به عنوان مداخله کمکی همراه با مشاوره فشردهتر ارائه میشد، کمتر موثر بود. علاوه بر این، حمایت تلفنی برای افرادی که انگیزه تلاش را برای ترک سیگار داشتند، موثرتر بود (P = 0.02). یافتههای سه کارآزمایی بیشتر روی افراد سیگاری که فعالانه با خط کمک تماس نگرفتند اما مشاوره تلفنی به آنها ارائه شد، نشان میدهد که نرخ ترک سیگار در افرادی که سه تا پنج تماس تلفنی داشتند در مقایسه با افرادی که فقط یک تماس داشتند، بالاتر بود (RR: 1.27؛ 95% CI؛ 1.12 تا 1.44؛ 2602 شرکتکننده؛ I2 = 0%).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.