بسیاری از افراد مبتلا به دیابت (حدود 20% تا 60%) تحت تاثیر فشار خون بالا (hypertension) هستند و برای درمان این وضعیت به داروها (عوامل ضدپرفشاری خون) نیاز دارند. این داروها هم در افراد مبتلا به دیابت که فشار خون طبیعی دارند و هم در افرادی که فشار خون بالا دارند، به پیشگیری از ابتلا به بیماری کلیوی کمک میکند. بسیاری از افراد مبتلا به بیماری کلیوی ناشی از دیابت (DKD) (20% تا 40%) به بیماری پیشرفته کلیه (ESKD) مبتلا میشوند، و بسیاری دیگر از بیماری قلبی یا دیگر مشکلات گردش خون پیش از ایجاد ESKD فوت میکنند.
ما متون علمی را برای تعیین فواید و مضرات عوامل ضدپرفشاری خون در افراد مبتلا به دیابت که علائم بیماری کلیوی را نداشتند، مرور کردیم. ما 26 مطالعه را شامل 61,264 شرکتکننده پیدا کردیم که داروهای ضدپرفشاری خون را با دارونما (placebo) (یک عامل خنثی بدون مزایا یا مضرات درمانی)، عدم درمان و دیگر داروهای ضدپرفشاری خون مقایسه کردند. نشان داده شده که خانوادهای از داروها به نام ACEi (مهارکنندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین) در مقایسه با دارونما یا داروهای مسدودکننده کانال کلسیم از شروع جدید بیماری کلیوی پیشگیری میکنند و تعداد موارد مرگومیر را در افراد مبتلا به دیابت که سطح آلبومین در ادرارشان طبیعی است، کاهش میدهد. ما هیچ تاثیر قابل توجهی از داروهای مسدودکننده گیرنده آنژیوتانسین (ARB) بر ایجاد ESKD یا مرگومیر پیدا نکردیم.
آنالیزهای زیرگروه، مزایای مشابه ARB را برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که در معرض خطر بالای بیماری قلبی بودند، نشان دادند یا باید با احتیاط تفسیر شوند. مقایسه مستقیم ACEi و ARB در این جمعیت، تفاوتی را در پیشگیری از بروز DKD نشان نداد. مزایای ACEi همسو و سازگار بوده، و ACEi میتواند نخستین مداخله برای پیشگیری اولیه از بروز DKD باشد.
مشخص شد ACEi برای پیشگیری از شروع جدید DKD و مرگومیر در افراد نرموآلبومینوری مبتلا به دیابت مفید است، و بنابراین میتواند در این جمعیت استفاده شود. برای روشن شدن نقش ARB و دیگر کلاسهای دارویی در پیشگیری از DKD، به دادههای بیشتری نیاز است.
عوامل مختلف کاهشدهنده فشار خون، و به ویژه مهارکنندههای سیستم رنین-آنژیوتانسین (renin-angiotensin system; RAS)، بهطور گستردهای برای افراد مبتلا به دیابت به منظور پیشگیری از شروع بیماری کلیوی ناشی از دیابت (diabetic kidney disease; DKD) و پیامدهای نامطلوب قلبیعروقی استفاده میشوند. این مطالعه، یک نسخه بهروز شده از مرور کاکرین است که نخستینبار در سال 2003 منتشر و در سال 2005 بهروز شد.
این مرور سیستماتیک با هدف ارزیابی فواید و مضرات عوامل کاهشدهنده فشار خون در افراد مبتلا به دیابت و مقدار طبیعی آلبومین در ادرار (نورموآلبومینوری (normoalbuminuria)) انجام شد.
در ژانویه 2011، از طریق برقراری ارتباط با هماهنگ کننده جستوجوی کارآزماییها (Trials Search Co-ordinator)، پایگاه ثبت تخصصی گروه کلیه در کاکرین را جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) که هر داروی آنتیهیپرتانسیو را با دارونما (placebo) یا داروی دیگری در بیماران مبتلا به فشار خون بالا یا فشار خون طبیعی با دیابت و بدون بیماری کلیوی (نرخ دفع آلبومین < 30 میلیگرم در روز) مقایسه کردند.
دو محقق بهطور مستقل از هم دادههایی را در مورد کلیه و دیگر پیامدهای مرتبط با بیمار (مورتالیتی به هر علتی (all-cause mortality) و حوادث قلبیعروقی جدی) استخراج کرده، و کیفیت مطالعه را ارزیابی کردند. آنالیز با یک مدل اثرات تصادفی (random effects) انجام شد و نتایج در قالب خطر نسبی (RR) با 95% فاصله اطمینان (CI) ارایه شدند.
تعداد 26 مطالعه را با حضور 61,264 شرکتکننده شناسایی کردیم. مهارکنندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACEi) در مقایسه با دارونما خطر شروع جدید میکروآلبومینوری، ماکروآلبومینوری یا هر دو را کاهش دادند (8 مطالعه، 11,906 بیمار: RR: 0.71؛ 95% CI؛ 0.56 تا 0.89)، و مزایای مشابه در افراد مبتلا به فشار خون بالا و بدون فشار خون بالا (P = 0.74) داشتند، و در مقایسه با مسدودکنندههای کانال کلسیم نیز مزیت خود را نشان دادند (5 مطالعه، 1253 شرکتکننده: RR: 0.60؛ 95% CI؛ 0.42 تا 0.85). ACEi در مقایسه با دارونما، خطر مرگومیر را کاهش داد (6 مطالعه، 11,350 شرکتکننده: RR: 0.84؛ 95% CI؛ 0.73 تا 0.97). هیچ تاثیری برای مسدودکنندههای گیرنده آنژیوتانسین (ARB) در مقایسه با دارونما برای میکروآلبومینوری جدید، ماکروآلبومینوری جدید، یا هر دو، (5 مطالعه، 7653 شرکتکننده: RR: 0.90؛ 95% CI؛ 0.68 تا 1.19) یا مرگومیر (5 مطالعه، 7653 شرکتکننده: RR: 1.12؛ 95% CI؛ 0.88 تا 1.41) دیده نشد؛ با این حال، متارگرسیون، مزایای احتمالی ARB را برای پیشگیری از بیماری کلیوی در بیماران پرخطر نشان داد. یک روند به سمت مزیت استفاده از ترکیب ACEi و ARB در مقایسه با ACEi به تنهایی، برای پیشگیری از DKD وجود داشت (2 مطالعه، 4171 شرکتکننده: RR: 0.88؛ 95% CI؛ 0.78 تا 1.00). خطر سرفه با ACEi در مقایسه با دارونما بهطور قابل توجهی افزایش یافت (6 مطالعه، 11,791 بیمار: RR: 1.84؛ 95% CI؛ 1.24 تا 2.72)، با این حال، تفاوت معنیداری در خطر سردرد یا هیپرکالمی وجود نداشت. هنگامی که ARB با دارونما مقایسه شد، تفاوت معنیداری در خطر سرفه، سردرد یا هیپرکالمی دیده نشد. متوسط خطر سوگیری، در سطح پائین (27% تا 69%) یا نامشخص (یعنی اطلاعاتی در دسترس نیست) (8% تا 73%) ارزیابی شد. کورسازی (blinding) شرکتکنندگان، دادههای ناقص پیامد و گزارشدهی انتخابی (selective reporting) به ترتیب در 23%، 31% و 31% از مطالعات، در سطح بالا ارزیابی شد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.