در بیماران دریافتکننده شیمیدرمانی، به دلیل کاهش تعداد گلبولهای سفید خون (نوتروپنی (neutropenia)) ناشی از تاثیر سمّی شیمیدرمانی بر مغز استخوان، خطر عفونت افزایش مییابد. هدف از این مرور آن بود که مشخص شود دریافت آنتیبیوتیک-درمانی پیشگیرانه (پروفیلاکسی) پیش از ایجاد تب، از بیماری و مرگومیر در افرادی با تعداد گلبولهای سفید پائین پس از آغاز شیمیدرمانی، پیشگیری میکند یا خیر، و ارزیابی اینکه انواع خاصی از آنتیبیوتیکها بهتر از آنتیبیوتیکهای دیگر هستند یا خیر. تعداد 109 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده را وارد کردیم که بین سالهای 1973 و 2010 انجام شدند.
پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی در مقایسه با عدم-مداخله خطر مرگومیر را بهطور قابلتوجهی کاهش داد. ما تخمین زدیم تعداد بیمارانی که برای پیشگیری از وقوع یک مورد مرگومیر به هر علتی نیاز به درمان با آنتیبیوتیک داشتند، 34 نفر بود. پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی همچنین خطر مرگومیر ناشی از عفونت و خطر ابتلا به تب را کاهش داد. اگرچه پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی ممکن است با تاثیرات نامطلوب همراه باشد و باعث ایجاد عفونت جدید و مقاومتر شود، در کارآزماییهای موجود این امر نشان داده نشد. مطالعات اخیر از آنتیبیوتیکهای کلاس کینولون (quinolone) استفاده کردند که عوارض جانبی کمتر و پیامدهای بهتری را نسبت به دیگر کلاسهای آنتیبیوتیکی نشان دادند.
بیشتر مطالعات محدود به بیماران مبتلا به سرطان هماتولوژیکی (بیشتر لوکمی (leukaemia)) بود.
در نتیجه، بیمارانی که دارای شمارش گلبول سفید خون پائین به دنبال شیمیدرمانی بودند و در غیاب تب، درمان پیشگیرانه آنتیبیوتیکی دریافت کردند، با خطر مرگ کمتری روبهرو بودند. این یافته عمدتا برای بیماران مبتلا به سرطان هماتولوژیکی نشان داده شده است. پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی، ترجیحا از کلاس آنتیبیوتیکهای کینولون، باید برای استفاده روتین در این بیماران توصیه شود.
پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی در بیماران مبتلا به نوتروپنی بدون تب میزان مورتالیتی به هر علتی را بهطور قابلتوجهی کاهش داد. در مرور ما، بیشترین کاهش مورتالیتی در کارآزماییهایی مشاهده شد که پروفیلاکسی با کینولونها را ارزیابی کردند. مزایای پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی بیشتر از مضراتی مانند عوارض جانبی و ایجاد مقاومت بود زیرا مورتالیتی به هر علتی کاهش یافت. از آنجایی که اکثر کارآزماییها روی بیماران مبتلا به سرطان خونی انجام شده بودند، قویا پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی را برای این بیماران، ترجیحا با کینولون، توصیه میکنیم. دریافت پروفیلاکسی ممکن است برای بیماران مبتلا به تومورهای تو-پُر (solid) یا لنفوم نیز در نظر گرفته شود.
عفونتهای باکتریایی یکی از علل اصلی موربیدیتی و مورتالیتی در بیمارانی است که به دنبال دریافت شیمیدرمانی برای درمان بدخیمی، دچار نوتروپنی (neutropenia) میشوند. کارآزماییها، اثربخشی پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی را در کاهش بروز عفونتهای باکتریایی نشان دادهاند، اما نه در کاهش نرخ مورتالیتی. مرور سیستماتیک ما از سال 2006 نیز کاهش مورتالیتی را نشان داد.
هدف از این مرور بهروز شده، ارزیابی این موضوع بود که مزیت کاهش مورتالیتی در مقایسه با مصرف دارونما یا عدم-مداخله نیز وجود دارد یا خیر.
پایگاه ثبت شبکهای کارآزماییهای گروه سرطان در کاکرین (Cochrane Cancer Network Register of Trials) (2011)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) (کتابخانه کاکرین (The Cochrane Library)؛ شماره 2؛ 2011)؛ MEDLINE (1966 تا مارچ 2011)؛ EMBASE (1980 تا مارچ 2011)، چکیدههایی از خلاصه مقالات کنفرانسها و منابع مطالعات شناسایی شده را جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) یا شبه-RCTهایی که انواع مختلف پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی را با دارونما (placebo) یا عدم-مداخله، یا آنتیبیوتیک دیگری برای پیشگیری از بروز عفونتهای باکتریایی در بیماران مبتلا به نوتروپنی بدون تب مقایسه کردند.
دو نویسنده بهطور مستقل از هم کیفیت هر کارآزمایی را بررسی کرده و دادهها را از کارآزماییهای وارد شده استخراج کردند. آنالیزها با استفاده از نرمافزار RevMan 5.1 انجام شدند.
یکصد-نه کارآزمایی (شامل 13,579 بیمار) که بین سالهای 1973 تا 2010 انجام شدند، معیارهای ورود را داشتند. پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی در مقایسه با دارونما یا عدم-مداخله، بهطور قابلتوجهی خطر مرگومیر به هر علتی (46 کارآزمایی، 5635 شرکتکننده؛ خطر نسبی (RR): 0.66؛ 95% CI؛ 0.55 تا 0.79) و خطر مرگومیر ناشی از عفونت (43 کارآزمایی، 5777 شرکتکننده؛ RR: 0.61؛ 95% CI؛ 0.48 تا 0.77) را کاهش داد. تعداد تخمینی افراد مورد نیاز برای درمان (NNT) برای پیشگیری از یک مورد مرگومیر، 34 (مورتالیتی به هر علتی) و 48 (مورتالیتی ناشی از عفونت) گزارش شد.
پروفیلاکسی همچنین وقوع تب (54 کارآزمایی، 6658 شرکتکننده؛ RR: 0.80؛ 95% CI؛ 0.74 تا 0.87)، عفونت تائید شده از نظر بالینی (48 کارآزمایی، 5758 شرکتکننده؛ RR: 0.65؛ 95% CI؛ 0.56 تا 0.76)، عفونت تائید شده از نظر میکروبیولوژیکی (53 کارآزمایی، 6383 شرکتکننده؛ RR: 0.51؛ 95% CI؛ 0.42 تا 0.62) و دیگر شاخصهای عفونت را بهطور قابلتوجهی کاهش داد.
تفاوت معنیداری بین پروفیلاکسی کینولون (quinolone) و پروفیلاکسی TMP-SMZ از نظر مرگومیر به هر علتی یا بروز عفونت وجود نداشت، با این حال، عوارض جانبی ناشی از پروفیلاکسی کینولون که منجر به قطع درمان شود، کمتر بود (هفت کارآزمایی، 850 شرکتکننده؛ RR: 0.37؛ 95% CI؛ 0.16 تا 0.87) و مقاومت کمتری نسبت به داروها پس از آن ایجاد شد (شش کارآزمایی، 366 شرکتکننده؛ RR: 0.45؛ 95% CI؛ 0.27 تا 0.74).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.