درد حاد اغلب بلافاصله پس از آسیب احساس میشود. اکثر افرادی که تحت عمل جراحی قرار میگیرند، پس از آن دچار درد متوسط یا شدید میشوند. داروهای مسکّن در افرادی که درد حاد دارند، اغلب به دنبال جراحی دندان عقل، تست شدهاند. این درد معمولا با مصرف داروهای مسکّن خوراکی درمان میشود. ما معتقدیم که این نتایج میتوانند در مورد دیگر انواع درد حاد نیز صدق کنند.
مجموعهای از مرورهای کاکرین به این موضوع میپردازند که مسکّنها چه عملکردی دارند. میدانیم که در برخی شرایط، مسکّنهایی که به سرعت حل و جذب میشوند، تسکین درد بهتری را نسبت به مسکّنهایی ارائه میدهند که به کندی جذب میشوند. این مطالعه مروری بررسی کرد که فرمولهای مختلف دیکلوفناک چقدر در تسکین درد متوسط یا شدید پس از عمل جراحی تا چه اندازه موثر هستند.
این مطالعه بهروزرسانی یک مرور منتشر شده در سال 2009 است. انجام جستوجوهای جدید در مارچ 2015 سه مطالعه جدید را شناسایی کردند، که در کل، 18 مطالعه با 3714 شرکتکننده وارد شدند که 1902 نفر از آنها با دیکلوفناک و 1007 با دارونما درمان شدند. دیکلوفناک پتاسیم فرمولاسیونی است که به سرعت جذب شده و دوز 50 میلیگرم آن بیشترین میزان اطلاعات را ارائه میدهد. با استفاده از این دوز از این فرمول، بیش از 6 نفر از هر 10 شرکتکننده (64%)، در مقایسه با کمتر از 2 نفر از هر 10 نفر (17%) با دارونما، تسکین درد موثری داشتند (شواهد با کیفیت بالا).
نرخ عوارض جانبی با دیکلوفناک و دارونما در این مطالعات تک-دوز مشابه بودند (شواهد با کیفیت متوسط). عوارض جانبی جدی یا خروج از مطالعه به دلیل عوارض جانبی، اندک بودند.
دیکلوفناک پتاسیم یک گزینه مفید در کنترل درد حاد است.
دیکلوفناک پتاسیم در دوزهای 25 میلیگرم، 50 میلیگرم و 100 میلیگرم باعث تسکین درد میشود. دیکلوفناک سدیم اثربخشی محدودی دارد و احتمالا نباید در درمان دردهای حاد استفاده شود.
دیکلوفناک (diclofenac) یک داروی ضد-التهابی غیر-استروئیدی است که به صورت نمک پتاسیم (رهاسازی فوری) یا نمک سدیم (باز-شونده در روده برای حل نشدن در معده) در دسترس قرار دارد. این مرور یک بهروزرسانی از مرور منتشر شده قبلی در بانک اطلاعاتی مرورهای سیستماتیک کاکرین (شماره 2، 2009) تحت عنوان «تک-دوز دیکلوفناک خوراکی در درمان درد حاد پس از جراحی در بزرگسالان» است.
بررسی اثربخشی ضد-دردی و عوارض جانبی تک-دوز دیکلوفناک خوراکی در مدیریت بالینی درد متوسط تا شدید پس از جراحی، با استفاده از روشهایی که اجازه مقایسه آن را با دیگر آنالژزیکهای ارزیابیشده در کارآزماییهای استاندارد با استفاده از روشها و پیامدهای تقریبا یکسان فراهم کردند.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای بالینی کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ بانک اطلاعاتی تسکین درد آکسفورد (Oxford Pain Relief Database)، دو پایگاه ثبت کارآزمایی بالینی، و فهرست منابع مقالات را جستوجو کردیم. تاریخ آخرین جستوجو، 9 مارچ 2015 بود.
کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی شده، دوسو-کور، و کنترلشده با دارونما (placebo) از تک-دوز دیکلوفناک (سدیم یا پتاسیم) خوراکی در تسکین درد حاد پس از جراحی در بزرگسالان.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعات را برای ورود به مرور بررسی کردند، خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کرده، و دادهها را استخراج کردند. از ناحیه زیر منحنی تسکین درد در برابر زمان استفاده کردیم تا نسبتی را از شرکتکنندگان به دست آوریم که با تجویز دیکلوفناک یا دارونما به حداقل 50% تسکین درد در مدت شش ساعت دست یافتند. خطر نسبی (RR) و تعداد افراد مورد نیاز برای درمان تا حصول منفعت (NNT) را محاسبه کردیم. از اطلاعات مربوط به استفاده از داروی نجات (rescue medication) برای محاسبه نسبتی از شرکتکنندگان که به داروی نجات نیاز داشتند و میانگین وزندهی شده میانه (median) زمان سپری شده تا مصرف داروی نجات استفاده کردیم. همچنین اطلاعات مربوط به عوارض جانبی را گردآوری کردیم.
این بهروزرسانی شامل سه مطالعه جدید بود، که باعث افزایش 26% شرکتکنندگان در مقایسه بین دیکلوفناک و دارونما شد. تعداد 18 مطالعه را شامل 3714 شرکتکننده، 1902 فرد تحت درمان با دیکلوفناک و 1007 بیمار درمانشده با دارونما، وارد کردیم. این بهروزرسانی همچنین تمرکز مرور را تغییر داد، و تاثیرات فرمولاسیون را با جزئیات بیشتری نسبت به قبل بررسی میکند. این، نتیجه افزایش آگاهی از اهمیت سرعت شروع در تعیین اثربخشی عامل ضد-درد در درد حاد است.
بزرگترین مجموعه اطلاعات، برای دیکلوفناک پتاسیم 50 میلیگرم، در هفت مطالعه، NNT را برای حداقل 50% از حداکثر میزان تسکین درد در مقایسه با دارونما معادل 2.1 (95% فاصله اطمینان (CI): 1.9 تا 2.5) تولید کرد (شواهد با کیفیت بالا). با افزایش دوزها از 25 میلیگرم به 100 میلیگرم، هم برای شرکتکنندگانی که حداقل 50% از حداکثر میزان تسکین درد را به دست آوردند و هم برای نیاز به درمان مجدد ظرف 6 تا 8 ساعت، بهبودی درجهبندی شده در اثربخشی دارو مشاهده شد. فرمولهای سریعالاثر (محصولات قابل انتشار، محلولها، و فرمولهای ژل نرم) اثربخشی مشابهی برای دوز 50 میلیگرم با NNT برابر با 2.4 (2.0 تا 3.0) داشتند. دیکلوفناک سدیم در تعداد کمی از مطالعات، با NNT معادل 6.6 (4.1 تا 17) برای دوز 50 میلیگرم، تاثیر کمتری ایجاد کرد.
نرخ عوارض جانبی در این مطالعات تک-دوز کم بود، بدون آنکه تفاوتی بین دیکلوفناک و دارونما دیده شود (شواهد با کیفیت متوسط).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.