نقش ماساژ برای ارتقای سطح سلامت ذهنی و جسمی نوزادان زیر شش ماه

این مرور با هدف ارزیابی تاثیر ماساژ نوزاد بر پیامدهای ذهنی و جسمی زوج‌های سالم مادر-نوزاد در شش ماه نخست زندگی انجام شد. در مجموع 34 کارآزمایی تصادفی‌سازی شده در این مرور وارد شدند. بیست مورد از این کارآزمایی‌ها مشکلات قابل توجهی در طراحی و نحوه اجرا داشتند. این بدان معناست که ما به اندازه کافی از معتبر بودن یافته‌ها مطمئن نیستیم. به عبارت دیگر، یافته‌های این 20 مطالعه واردشده ممکن است تاثیر واقعی ماساژدرمانی را بیش از حد یا کمتر از حد تخمین بزنند. 

داده‌های مربوط به 14 پیامد سلامت جسمی اندازه‌گیری شده و 18 پیامد اندازه‌گیری شده را در زمینه سلامت یا رشد ذهنی ترکیب کردیم. نتایج نشان می‌دهند که مزایایی محدود و با اهمیت آماری برای تعدادی از جنبه‌های سلامت جسمانی (برای مثال، وزن، قد، دور سر/بازو/پا، مدت خواب 24 ساعته؛ مدت زمان گریه یا ناراحتی؛ سطح بیلی‌روبین خون و تعداد اپیزودهای بیماری ) و سلامت/رشد ذهنی (برای مثال، مهارت‌های حرکتی ظریف/درشت (fine/gross motor skills)، رفتار فردی و اجتماعی، و رشد روانی-حرکتی) وجود دارند. با این حال، تمام نتایج معنی‌دار، یا در مراحل بعدی پیگیری از بین رفتند یا با حذف تعداد زیادی از مطالعاتی که در معرض خطر سوگیری بالا بودند.

این یافته‌ها در حال حاضر استفاده از ماساژ نوزاد را برای گروه‌های کم‌خطر والدین و نوزادان تایید نمی‌کنند. نتایج به ‌دست‌آمده از این مرور ممکن است به دلیل کیفیت پائین بسیاری از مطالعات واردشده، عدم توجه به مکانیسم‌های تاثیر ماساژ نوزاد بر پیامدهای ارزیابی‌شده، و گنجاندن پیامدهای نامناسب برای گروه‌های جمعیتی (مانند افزایش وزن) باشد. پژوهش‌های آتی باید بر مزایای ماساژ نوزادان برای گروه‌های بسیار پُرخطر (برای مثال زوج‌های والد-نوزاد محروم از نظر اجتماعی)، و مدت زمان برنامه‌های ماساژ تمرکز کنند، همچنین می‌توانند به بررسی تفاوت‌های میان نوزادانی که توسط والدین یا متخصصان مراقبت سلامت ماساژ داده می‌شوند، بپردازند.

نتیجه‌گیری‌های نویسندگان: 

این یافته‌ها در حال حاضر استفاده از ماساژ نوزاد را برای گروه‌های کم‌خطر والدین و نوزادان تایید نمی‌کنند. شواهد موجود از کیفیت پائینی برخوردار هستند و بسیاری از مطالعات به بررسی امکان‌پذیری بیولوژیکی پیامدهای اندازه‌گیری شده یا مکانیسم‌هایی که ممکن است از طریق آنها تغییر ایجاد شود، نمی‌پردازند. پژوهش‌های آتی باید بر تاثیر ماساژ نوزاد در گروه‌های بسیار پُرخطر (برای مثال زوج‌های والد-نوزاد که از نظر جمعیتی و اجتماعی محروم هستند) تمرکز کنند، جایی که ممکن است پتانسیل بیشتری برای تغییر وجود داشته باشد.

خلاصه کامل را بخوانید...
پیشینه: 

ماساژ نوزادان به‌طور فزاینده‌ای در جامعه بین نوزادان و مراقبان اصلی آنها رواج یافته است. گزارش‌ها حاکی از مزایایی در زمینه خواب، تنفس و دفع، کاهش کولیک و باد، و بهبود روند رشد است. همچنین تصور می‌شود که ماساژ می‌تواند استرس نوزاد را کاهش داده و تعامل مثبت (اثر متقابل (interaction)) والد-نوزاد را تقویت کند.

اهداف: 

هدف از انجام این مرور، بررسی این مساله بود که ماساژ نوزادان در ارتقای سلامت جسمی و ذهنی نوزادان در نمونه‌های جمعیتی کم‌خطر موثر است یا خیر.

روش‌های جست‌وجو: 

مطالعات مرتبط از طریق جست‌وجو در بانک‌های اطلاعاتی الکترونیکی زیر تا جون 2011 شناسایی شدند: CENTRAL؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ CINAHL؛ PsycINFO؛ Maternity and Infant Care؛ LILACS؛ WorldCat (پایان‌نامه‌ها)؛ ClinicalTrials.gov؛ China Masters' Theses؛ مجلات آکادمیک چین؛ China Doctoral Dissertations؛ خلاصه مقالات کنفرانس‌های چین. همچنین فهرست منابع مطالعات و مرورهای مرتبط را جست‌وجو کردیم.

معیارهای انتخاب: 

مطالعاتی را وارد این مرور کردیم که زوج‌های سالم والد-نوزاد (زیر شش ماه سن) را به‌ صورت تصادفی‌سازی شده به گروه ماساژ نوزاد یا گروه کنترل «عدم درمان» اختصاص دادند. مطالعات می‌بایست از یک معیار استانداردشده پیامد برای رشد ذهنی یا جسمی نوزاد استفاده می‌کردند.

گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها: 

تفاوت‌های میانگین (MD)، تفاوت‌های میانگین استانداردشده (SMD) و 95% فواصل اطمینان (CIs) ارایه می‌شوند. در جایی که مناسب بود، نتایج در یک متاآنالیز با استفاده از مدل اثرات تصادفی (random-effects model) ترکیب شده‌اند.

نتایج اصلی: 

تعداد 34 مطالعه را وارد این مرور کردیم، از جمله یک مطالعه پیگیری و 20 مطالعه با خطر سوگیری (bias) بالا رتبه‌بندی شدند.

همچنین 14 متاآنالیز را برای ارزیابی پیامدهای جسمی پس از مداخله انجام دادیم. نُه متاآنالیز، یافته‌های قابل توجهی را به نفع گروه مداخله از نظر وزن (MD؛ 965.25- گرم؛ 95% CI؛ 1360.52- تا 569.98-)، قد (MD؛ 1.30- سانتی‌متر؛ 95% CI؛ 1.60- تا 1.00-)، دور سر (MD؛ 0.81- سانتی‌متر؛ 95% CI؛ 1.18- تا 0.45-)، دور بازو (MD؛ 0.47- سانتی‌متر؛ 95% CI؛ 0.80- تا 0.13-)، دور پا (MD؛ 0.31- سانتی‌متر؛ 95% CI؛ 0.49- تا 0.13-)، مدت خواب 24 ساعته (MD؛ 0.91- ساعت؛ 95% CI؛ 1.51- تا 0.30-)، مدت زمان گریه/ناراحتی (MD: -0.36؛ 95% CI؛ 0.52- تا 0.19-)، کاهش سطح بیلی‌روبین خون (MD؛ 38.11- میلی‌مول/لیتر؛ 95% CI؛ 50.61- تا 25.61-)، و کاهش موارد اسهال (RR: 0.39؛ 95% CI؛ 0.20 تا 0.76) نشان دادند. نتایج معنی‌داری برای سطوح کورتیزول، میانگین افزایش طول مدت خواب شبانه، میانگین افزایش خواب 24 ساعته و تعداد موارد بیماری دستگاه تنفسی فوقانی و کم‌خونی به دست نیامد.

آنالیز حساسیت (sensitivity) برای وزن، قد و دور سر انجام شد، و تنها یافته مربوط به قد پس از حذف مطالعاتی که خطر سوگیری بالایی داشتند، همچنان معنی‌دار باقی ماند. همچنین این سه پیامد تنها مواردی بودند که توانستند در پیگیری نیز متاآنالیز شوند؛ اگرچه هم وزن و هم دور سر در پیگیری 6 ماهه همچنان معنی‌دار بودند، این یافته‌ها فقط از مطالعات انجام‌شده در کشورهای شرقی به دست آمدند. انجام آنالیزهای حساسیت امکان‌پذیر نبود.

تعداد 18 متاآنالیز را انجام دادیم که جنبه‌های سلامت و رشد ذهنی را اندازه‌گیری کردند. تاثیر قابل توجهی به نفع گروه مداخله برای مهارت‌های حرکتی درشت (gross motor skills) (SMD: -0.44؛ 95% CI؛ 0.70- تا 0.18-)، مهارت‌های حرکتی ظریف (fine motor skills) (SMD: -0.61؛ 95% CI؛ 0.87- تا 0.35-)، رفتار فردی و اجتماعی (SMD: -0.90؛ 95% CI؛ 1.61- تا 0.18-) و رشد روانی-حرکتی (SMD: -0.35؛ 95% CI؛ 0.54- تا 0.15-) یافت شد؛ اگرچه سه یافته اول فقط از دو مطالعه به دست آمدند که یکی از آنها در معرض خطر سوگیری بالا رتبه‌بندی شد، و یافته‌های مربوط به رشد روانی-حرکتی، پس از حذف مطالعاتی که در معرض خطر سوگیری بالایی قرار داشتند، در آنالیزهای حساسیت حفظ نشدند. هیچ تفاوت معنی‌داری برای طیف وسیعی از جنبه‌های خلق‌وخوی نوزاد، تعامل (اثر متقابل (interaction)) والد-نوزاد و رشد ذهنی یافت نشد. تنها تعامل والد-نوزاد امکان متاآنالیز در دوره پیگیری را داشت و نتیجه باز هم معنی‌دار به دست نیامد.

یادداشت‌های ترجمه: 

این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.

Tools
Information