در حال حاضر افراد مبتلا به صرع با داروهای ضد صرع درمان میشوند، اما تعداد قابلتوجهی از افراد همچنان دچار تشنج شده و بسیاری از آنها با عوارض جانبی داروها دستوپنجه نرم میکنند. در نتیجه، علاقه فزایندهای به درمانهای جایگزین وجود دارد و طب سوزنی یکی از آنهاست. هفده کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده با 1538 شرکتکننده در این مرور سیستماتیک وارد شدند (جستوجو در متون علمی در 3 جون 2013 انجام شد).
طب سوزنی به همراه مصرف گیاهان چینی در مقایسه با مصرف فقط گیاهان چینی، در دستیابی به کنترل تشنج رضایتبخش (حداقل 50% کاهش در فراوانی تشنج) موثر نبودند. اگر فرض کنیم که 500 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با فقط گیاهان چینی بهطور معمول به کنترل رضایتبخشی در بروز تشنج دست مییابند، تخمین میزنیم که 485 تا 655 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با طب سوزنی به همراه گیاهان چینی به کنترل رضایتبخشی در بروز تشنج میرسند. طب سوزنی به همراه والپروات (valproate) در مقایسه با والپروات، در رسیدن به وضعیت بدون تشنج یا کنترل رضایتبخش تشنج موثر نبود. اگر فرض کنیم که 136 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با فقط والپروات بهطور معمول از تشنج رهایی مییابند، تخمین میزنیم که حدود 97 تا 177 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با طب سوزنی به همراه والپروات به وضعیت بدون تشنج میرسند؛ اگر فرض کنیم که 556 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با فقط والپروات بهطور معمول به کنترل رضایتبخش در بروز تشنج دست مییابند، تخمین میزنیم که حدود 289 تا 1000 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با طب سوزنی به همراه والپروات به کنترل رضایتبخش تشنج میرسند. طب سوزنی در مقایسه با فنیتوئین (phenytoin) در دستیابی به کنترل رضایتبخش تشنج موثر نبود. اگر فرض کنیم که 700 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با فقط فنیتوئین بهطور معمول به کنترل رضایتبخش تشنج دست مییابند، تخمین میزنیم که 322 تا 1000 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با فقط طب سوزنی به کنترل مطلوب تشنج میرسند. طب سوزنی در مقایسه با والپروات در دستیابی به وضعیت بدون تشنج موثر نبود اما ممکن است در دستیابی به کنترل مطلوب تشنج کارآیی بهتری داشته باشد. اگر فرض کنیم که 136 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با فقط والپروات بهطور معمول از تشنج رهایی مییابند، تخمین میزنیم که حدود 126 تا 445 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با فقط طب سوزنی به وضعیت بدون تشنج میرسند؛ اگر فرض کنیم که 556 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با فقط والپروات بهطور معمول به کنترل مطلوب تشنج دست مییابند، تخمین میزنیم که حدود 583 تا 923 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با فقط طب سوزنی به کنترل رضایتبخش تشنج میرسند. کاشت catgut در نقاط طب سوزنی به علاوه مصرف داروهای ضد صرع در مقایسه با داروهای ضد صرع، در دستیابی به رهایی از تشنج موثر نبودند، اما ممکن است در دستیابی به کنترل رضایتبخش تشنج بهتر باشد. اگر فرض کنیم که 127 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با فقط داروهای ضد صرع به طور معمول از تشنج رهایی مییابند، تخمین میزنیم که حدود 118 تا 309 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با کاشت catgut در نقاط طب سوزنی به همراه داروهای ضد صرع از تشنج رهایی مییابند؛ اگر فرض کنیم که 444 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با فقط داروهای ضد صرع بهطور معمول به کنترل رضایتبخش تشنج دست مییابند، تخمین میزنیم که حدود 475 تا 840 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با کاشت catgut در نقاط طب سوزنی به همراه داروهای ضد صرع به کنترل مطلوب تشنج میرسند. کاشت catgut در مقایسه با والپروات، ممکن است در دستیابی به وضعیت بدون تشنج بهتر باشد اما کنترل تشنج رضایتبخشی را نداشته باشد. اگر فرض کنیم که 82 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با فقط والپروات بهطور معمول از تشنج رهایی مییابند، تخمین میزنیم که حدود 132 تا 406 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با فقط کاشت catgut در نقاط طب سوزنی دیگر دچار تشنج نخواهند شد؛ اگر فرض کنیم که 721 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با فقط والپروات بهطور معمول به کنترل مطلوب تشنج دست مییابند، تخمین میزنیم که حدود 677 تا 1000 نفر از هر 1000 بیمار تحت درمان با فقط کاشت catgut در نقاط طب سوزنی به کنترل رضایتبخش تشنج میرسند.
در کارآزماییهای وارد شده، طب سوزنی در مقایسه با درمان کنترل عوارض جانبی زیادی را ایجاد نکرد. با این حال، کارآزماییهای وارد شده کوچک، ناهمگون و با خطر بالای سوگیری بودند. همچنان مشخص نیست طب سوزنی در درمان افراد مبتلا به صرع موثر و بیخطر باشد.
RCTهای موجود کوچک، ناهمگون و با خطر بالای سوگیری هستند. شواهد فعلی از استفاده از طب سوزنی برای درمان صرع پشتیبانی نمیکند.
امروزه طب سوزنی (acupuncture) بهطور فزایندهای در افراد مبتلا به صرع استفاده میشود. هنوز مشخص نیست که شواهد موجود برای حمایت از استفاده از آن به اندازه کافی دقیق هستند یا خیر. این، نسخه بهروز شده مرور کاکرین است که نخستینبار در سال 2008 منتشر شد.
تعیین اثربخشی و بیخطری (safety) استفاده از طب سوزنی در افراد مبتلا به صرع.
پایگاه ثبت تخصصی گروه صرع در کاکرین (جون 2013)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) در کتابخانه کاکرین (سال 2013، شماره 5)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ CINAHL؛ AMED و دیگر بانکهای اطلاعاتی (از آغاز تا جون 2013) را جستوجو کردیم. فهرست منابع کارآزماییهای مرتبط را مرور کردیم. هیچگونه محدودیت زبانی را در جستوجوها اعمال نکردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای (randomised controlled trials; RCTs) که طب سوزنی را با دارونما (placebo) یا درمان ساختگی، داروهای ضد صرع یا عدم درمان مقایسه کردند؛ یا طب سوزنی را به همراه دیگر درمانها با همان درمانهای دیگر، شامل افراد در هر سنی و مبتلا به هر نوعی از صرع، مقایسه کردند.
از پروسیجرهای روششناسی (methodology) استاندارد مورد انتظار سازمان همکاری کاکرین (The Cochrane Collaboration) استفاده کردیم.
تعداد 17 RCT را با 1538 شرکتکننده وارد کردیم که طیف سنی وسیعی داشته و عمدتا از صرع جنرالیزه (generalized) رنج میبردند. طول دوره درمان از 7.5 هفته تا 1 سال متغیر بود. بهطور کلی، همه کارآزماییهای وارد شده خطر بالای سوگیری (bias) با پیگیری کوتاهمدت داشتند. طب سوزنی به همراه مصرف گیاهان چینی در مقایسه با مصرف فقط گیاهان چینی، در دستیابی به حداقل 50% کاهش در دفعات تشنج موثر نبود (80% در گروه کنترل در برابر 90% در گروه مداخله، RR: 1.13؛ 95% CI؛ 0.97 تا 1.31؛ 2 کارآزمایی؛ خطر احتمالی: 500 نفر در هر 1000 نفر، خطر متناظر: 485 نفر تا 655 نفر در هر 1000 نفر). طب سوزنی به همراه والپروات (valproate) در مقایسه با فقط والپروات، در دستیابی به رسیدن به وضعیت بدون تشنج (44% در گروه کنترل در مقابل 42.7% در گروه مداخله، RR: 0.97؛ 95% CI؛ 0.72 تا 1.30، 2 کارآزمایی؛ خطر احتمالی: 136 نفر در هر 1000 نفر، خطر متناظر: 97 تا 177 نفر در هر 1000 نفر) یا حداقل 50% کاهش در فراوانی تشنج (69.3% در گروه کنترل در برابر 81.3% در گروه مداخله، RR: 1.34؛ 95% CI؛ 0.52 تا 3.48؛ 2 کارآزمایی؛ خطر احتمالی: 556 نفر در 1000 نفر، خطر متناظر: 289 تا 1000 نفر در هر 1000 نفر) موثر نبود، اما ممکن است بیماران پس از درمان به کیفیت زندگی (QOL) بهتری دست یابند (میانگین امتیاز: QOLIE-31 (امتیاز بالاتر نشان دهنده QOL بهتر) 170.22 امتیاز در گروه کنترل در برابر 180.32 امتیاز در گروه مداخله، MD؛ 10.10 امتیاز؛ 95% CI؛ 2.51 تا 17.69 امتیاز، 1 کارآزمایی). طب سوزنی در مقایسه با فنیتوئین (phenytoin) در دستیابی به حداقل 50% کاهش در دفعات تشنج موثر نبود (70% در گروه کنترل در برابر 94.4% در گروه مداخله، RR: 1.43؛ 95% CI؛ 0.46 تا 4.44؛ 2 کارآزمایی؛ خطر احتمالی: 700 نفر در هر 1000 نفر، خطر متناظر: 322 تا 1000 نفر در هر 1000 نفر). طب سوزنی در مقایسه با والپروات، در دستیابی به رهایی از تشنج کارآیی نداشت (14.1% در گروه کنترل در برابر 25.2% در گروه مداخله، RR: 1.75؛ 95% CI؛ 0.93 تا 3.27، 2 کارآزمایی؛ خطر احتمالی: 136 نفر در هر 1000 نفر، خطر متناظر: 126 تا 445 نفر در هر 1000 نفر) اما ممکن است در دستیابی به حداقل 50% کاهش در فراوانی تشنج (55.3% در گروه کنترل در برابر 73.7% در گروه مداخله، RR: 1.32؛ 95% CI؛ 1.05 تا 1.66؛ 2 کارآزمایی؛ خطر احتمالی: 556 نفر در 1000 نفر، خطر متناظر: 583 تا 923 نفر در هر 1000 نفر) و QOL بهتر پس از درمان (میانگین امتیاز QOLIE-31 معادل 172.6 امتیاز در گروه کنترل در برابر 184.64 امتیاز در گروه مداخله، MD؛ 12.04 امتیاز؛ 95% CI؛ 4.05 تا 20.03 امتیاز، 1 کارآزمایی) موثر باشد. کاشت catgut در نقاط طب سوزنی به همراه استفاده از داروهای ضد صرع در مقایسه با مصرف داروی ضد صرع، در دستیابی به رهایی از تشنج موثر نبود (13% در گروه کنترل در برابر 19.6% در گروه مداخله، RR: 1.51؛ 95% CI؛ 0.93 تا 2.43؛ 4 کارآزمایی؛ خطر احتمالی: 127 نفر در هر 1000 نفر، خطر متناظر: 118 تا 309 نفر در هر 1000 نفر) اما ممکن است در دستیابی به حداقل 50% کاهش در فراوانی تشنج (63.1% در گروه کنترل در برابر 82% در گروه مداخله، RR: 1.42؛ 95% CI؛ 1.07 تا 1.89؛ 5 کارآزمایی؛ خطر احتمالی: 444 نفر در هر 1000 نفر، خطر متناظر: 475 تا 840 نفر در هر 1000 نفر) و QOL بهتر پس از درمان (میانگین امتیاز QOLIE-31 (امتیاز بالاتر نشان دهنده کیفیت زندگی بدتر) معادل 53.21 امتیاز در گروه کنترل در برابر 45.67 امتیاز در گروه مداخله بود، MD؛ 7.54- امتیاز؛ 95% CI؛ 14.47- تا 0.61- امتیاز، 1 کارآزمایی) موثر باشد. کاشت catgut در مقایسه با والپروات ممکن است در دستیابی به رهایی از تشنج (8% در گروه کنترل در برابر 19.7% در گروه مداخله، RR: 2.82؛ 95% CI؛ 1.61 تا 4.94؛ 4 کارآزمایی؛ خطر احتمالی: 82 نفر در هر 1000 نفر، خطر متناظر: 132 تا 406 نفر در هر 1000 نفر) و QOL بهتر پس از درمان (میانگین امتیاز QOLIE-31 (امتیاز بالاتر نشان دهنده کیفیت زندگی بهتر) معادل 172.6 امتیاز در گروه کنترل در برابر 191.33 امتیاز در گروه مداخله، MD؛ 18.73 امتیاز؛ 95% CI؛ 11.10 تا 26.36 امتیاز، 1 کارآزمایی) موثر باشد، اما در دستیابی به حداقل 50% کاهش فراوانی تشنج کارآیی نداشت (65.6% در گروه کنترل در برابر 91.7% در گروه مداخله؛ RR: 1.31؛ 95% CI؛ 0.94 تا 1.84؛ 4 کارآزمایی، خطر احتمالی: 721 نفر در هر 1000 نفر؛ خطر متناظر: 677 تا 1000 نفر در هر 1000 نفر). در کارآزماییهای وارد شده، طب سوزنی در مقایسه با درمان کنترل عوارض جانبی زیادی را ایجاد نکرد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.