هدف از انجام این مرور چه بود؟
ما شواهد موجود را در مورد درمان بستن چشم در مدیریت محرومیت محرک آمبلیوپی (stimulus deprivation amblyopia; SDA) با توجه به میزان بینایی در پایان دوره درمان بررسی کردیم.
پیامهای کلیدی
هیچ شواهدی از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (کارآزماییهایی که در آنها شرکتکنندگان بهطور تصادفی به یک گروه درمان یا گروه دیگر اختصاص داده میشوند) در مورد تاثیرات درمان بستن چشم بر SDA وجود ندارد.
چه چیزی در این مرور مورد بررسی قرار گرفت؟
آمبلیوپی یا «تنبلی چشم» زمانی رخ میدهد که بینایی در اوایل دوران کودکی بهطور طبیعی رشد نمیکند و توسعه نمییابد. SDA نوعی آمبلیوپی است که به دلیل انسداد بینایی در چشم (بهعنوان مثال به دلیل وجود لنز غیرشفاف یا افتادگی پلک) ایجاد میشود. چشمپزشکان این نوع از آمبلیوپی را دشوارترین نوع بیماری چشم برای درمان میدانند. اگرچه حدود 1% تا 5% از افراد، مبتلا به نوعی از آمبلیوپی هستند، SDA كمتر شایع است، و تقریبا 3% از كل افراد مبتلا به هر نوعی را از آمبلیوپی متاثر میسازد. SDA معمولا زمانی تشخیص داده میشود که والدین، قبل از تولد یک سالگی کودک، وجود مردمک سفید یا افتادگی پلک را مشاهده میکنند. SDA اغلب پس از درمان علت آن تشخیص داده میشود و اصلاح انکسار (بهعنوان مثال عینک زدن) تجویز میشود.
هدف از درمان SDA، بهبود بینایی در چشم آسیبدیده و ایجاد استریوپسیس (stereopsis)، یعنی دید «سه-بعدی» و درک عمق است. برای اطمینان از اینکه چشم مبتلا تا حد امکان بینایی خود را بهدست میآورد، درمان ممکن است چندین ماه طول بکشد. همچنین، مشارکت در ورزش و اشتغال در آینده ممکن است تحت تاثیر دید ضعیف در یک چشم یا از بین رفتن دید سه-بعدی قرار بگیرد. یک روش درمانی معمول، بستن یا پوشاندن چشم سالم، اغلب با کمک پچ چسبی، به منظور اجبار به استفاده از چشم مبتلا به آمبلیوپی است. از آنجا که کودکان خردسال، بستن چشم را گیجکننده یا ناراحتکننده میدانند، ممکن است اجرای آن برای والدین دشوار باشد.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
ما هیچ کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشدهای را پیدا نکردیم که اثربخشی بستن چشم را برای SDA ارزیابی کرده باشد. بنابراین، قبل از اینکه اطلاعاتی را به دست بیاوریم که برای تصمیمگیری در مورد درمان نیاز داریم، انجام مطالعات پژوهشی بیشتر با طراحی خوب در مورد SDA مورد نیاز است.
این مرور تا چه زمانی بهروزرسانی شده است؟
نویسندگان مرور برای یافتن مطالعاتی که تا دسامبر 2018 منتشر شده بودند، به جستوجو پرداختند.
هیچ شواهدی را از RCTها یا کارآزماییهای شبه-تصادفیسازی شده در مورد اثربخشی هرگونه درمانی برای SDA پیدا نکردیم. برای ارزیابی ایمنی و اثربخشی بستن چشم، مدت زمان درمان، سطح بینایی که بهصورت واقعی میتوان بهدست آورد، تاثیر سن بر شروع این وضعیت و بزرگی نقص بینایی، رژیم درمانی مطلوب بستن چشم و عوامل مرتبط با پیامدهای رضایتبخش و غیر-رضایتبخش بودن استفاده از مداخلات مختلف برای SDA، نیاز به انجام RCTهایی در این زمینه وجود دارد.
محرومیت محرک آمبلیوپی (stimulus deprivation amblyopia; SDA) به دلیل انسداد مسیر عبور نور، ثانویه به وضعیتی مانند کاتاراکت (آب مروارید)، ایجاد میشود. انسداد مانع از تشکیل یک تصویر روشن روی شبکیه چشم میشود. SDA میتواند در برابر درمان مقاوم بوده، و منجر به پیشآگهی ضعیف بینایی شود. SDA احتمالا كمتر از 3% از كل موارد آمبلیوپی را تشکیل میدهد، اگرچه تخمینهای دقیق برای شیوع آن نامشخص است. در کشورهای با درآمد بالا، بیشتر افراد مبتلا زیر یک سال سن دارند؛ در کشورهایی با درآمد پائین و متوسط، افراد احتمالا در سنین بالاتری با تظاهرات این وضعیت مراجعه میکنند. پایه اصلی درمان، اصلاح انسداد (بهعنوان مثال، برداشتن آب مروارید) و سپس بستن چشمی است که دید بهتری دارد، اما رژیمهای درمانی متفاوت و اجرای آنها دشوار است، و بهطور مرسوم این باور وجود دارد که درمان منجر به نتایج ناامید کنندهای میشود.
ارزیابی اثربخشی بستن چشم برای SDA در تلاش برای ایجاد پیامدهای درمانی واقعگرایانه و بررسی شواهدی از هرگونه اثر دوز-پاسخ و ارزیابی تاثیر طول مدت درمان، شدت، و عامل ایجاد کننده بر اندازه و جهت اثر درمان.
ما CENTRAL (2018، شماره 12)، را که شامل پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه چشم و بینایی در کاکرین است؛ Ovid MEDLINE؛ Embase.com؛ و پنج بانک اطلاعاتی دیگر را جستوجو کردیم. هیچ محدودیتی را از نظر تاریخ یا زبان در جستوجوهای الکترونیکی اعمال نکردیم. بانکهای اطلاعاتی را برای آخرین بار در تاریخ 12 دسامبر 2018 جستوجو کردیم.
ما برنامهریزی کردیم تا کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و کارآزماییهای بالینی کنترل شده را با حضور شرکتکنندگان مبتلا به SDA یک-طرفه با حدت بینایی بدتر از 0.2 LogMAR یا معادل آن وارد کنیم. هیچ محدودیتی را برای ورود به مطالعه بر اساس سن، جنسیت، قومیت، بیماریهای همزمان، مصرف دارو، یا تعداد شرکتکنندگان تعیین نکردیم.
ما از روششناسی استاندارد کاکرین استفاده کردیم.
هیچ کارآزماییای را شناسایی نکردیم که معیارهای ورود تعیینشده را در پروتکل برای ورود به این مرور داشته باشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.