اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (amyotrophic lateral sclerosis; ALS)، که به عنوان بیماری نورون حرکتی (motor neuron disease; MND) نیز شناخته میشود، یک بیماری نورودژنراتیو پیشرونده است که منجر به فلج گسترده و کوتاه شدن عمر بیمار میشود. اخیرا، یک اسید آلی طبیعی به نام کراتین (creatine) به عنوان یک درمان بالقوه برای ALS/MND مورد توجه قرار گرفته است. با این حال، کارآزماییهای انسانی تاکنون نتایج متفاوتی را نشان دادهاند. بنابراین، ما تمامی شواهد موجود را از کارآزمایی بالینی از جولای 2012 بهطور سیستماتیک بررسی کردیم تا تعیین کنیم کراتین برای افراد مبتلا به ALS/MND مفید است یا آسیب میرساند. این مرور شامل سه کارآزمایی بالینی با طراحی خوب بود که در مجموع 386 شرکتکننده را وارد کردند که کراتین یا دارونما (placebo) را دریافت کردند. بهطور کلی، کراتین به خوبی تحمل شد و عوارض جانبی جدی نداشت. با استفاده از روشهای آماری مختلف، دریافتیم که کراتین با دوز 5 تا 10 گرم در روز، بقای ALS را بهبود نمیبخشد یا پیشرفت ALS را بهطور قابل توجهی کُند نمیکند. یافتهای وجود داشت که کراتین ممکن است کمی توانایی تنفس را بدتر کند، اما این ممکن است تنوع آماری گمراهکننده باشد.
در بیماران مبتلا به ALS محتمل یا قطعی از نظر بالینی، کراتین در دوزهای 5 تا 10 گرم در روز، تاثیر آماری معنیداری بر بقا، پیشرفت ALSFRS-R یا درصد پیشبینیشده پیشرفت FVC نداشت.
کراتین (creatine)، یک اسید آلی نیتروژندار طبیعی که در تولید آدنوزین تریفسفات (adenosine triphosphate; ATP) نقش دارد، نشان داده که بقا (survival) را در مدلهای موش مبتلا به اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (amyotrophic lateral sclerosis; ALS)، که به عنوان بیماری نورون حرکتی (motor neuron disease; MND) نیز شناخته میشود، افزایش میدهد. با این حال، نتایج کارآزماییهای انسانی متفاوت بودهاند. با توجه به نتایج متناقض در مورد اثربخشی کراتین، ما یک مرور سیستماتیک را انجام دادیم که در سال 2012 بهروز شد.
بررسی اثربخشی کراتین به صورت سیستماتیک در طولانی کردن بقای بیماران مبتلا به ALS و در کُند کردن پیشرفت بیماری ALS.
ما پایگاه ثبت تخصصی گروه بیماریهای عصبیعضلانی در کاکرین (16 جولای 2012)، CENTRAL (2012، شماره 7 در کتابخانه کاکرین )، MEDLINE (ژانویه 1966 تا جولای 2012) و EMBASE (ژانویه 1980 تا جولای 2012) را برای یافتن هر کارآزمایی که شامل بررسی کراتین در درمان ALS بود، جستوجو کردیم. همچنین برای دستیابی به مطالعات بیشتر با متخصصین در این حوزه تماس گرفتیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی شده از درمان با کراتین یا دارونما (placebo) در بیماران مبتلا به ALS. پیامد اولیه، طول دوره بقا بدون تراکئوستومی (tracheostomy) بود؛ پیامدهای ثانویه، پیشرفت ALS بودند که با تغییرات در نمرات رتبهبندی عملکردی ALS-تجدید نظر شده (ALS functional rating revised scores; ALSFRS-R) و درصد ظرفیت حیاتی اجباری (forced vital capacity; FVC) پیشبینی شده در طول زمان اندازهگیری شد.
دو نویسنده بهطور مستقل از هم مطالعات را انتخاب کرده، خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کرده، و دادهها را استخراج کردند. دادههای فردی شرکتکنندگان را از هر مطالعه به دست آوردیم و آنالیز کردیم.
ما سه کارآزمایی را شامل 386 شرکتکننده وارد کردیم که بهطور تصادفی با 5 تا 10 گرم کراتین در روز یا دارونما درمان شدند. هنگامی که جستوجوها را در سال 2012 بهروز کردیم، هیچ کارآزمایی بیشتری را پیدا نکردیم. کراتین در هر سه مطالعه واردشده به خوبی تحمل شد، بدون اینکه شواهدی مبنی بر نارسایی کلیوی یا عوارض جانبی جدی که بهطور خاص به کراتین نسبت داده شوند، وجود داشته باشد. با استفاده از یک تست آماری تلفیقی log-rank، هیچ تفاوت آماری را در بقا میان گروههای دارونما و کراتین در هر سه مطالعه پیدا نکردیم (Chi 2 = 0.09؛ P = 0.76). علاوه بر این، هیچ تفاوت آماری را در شیبهای ALSFRS-R میان دو گروه در هر سه مطالعه با استفاده از مدل تلفیقی تاثیرات مختلط خطی پیدا نکردیم (تفاوت شیب: 0.03+ ALSFRS-R/ماه در گروه کراتین؛ P = 0.76). نکته مهم آن که، روندی به سمت شیب FVC کمی بدتر در گروه کراتین (تفاوت شیب: 0.63- FVC در هر ماه در گروه کراتین) با استفاده از یک مدل تاثیرات مختلط خطی تجمعی در دو مطالعه که شامل FVC به عنوان یک پیامد بود، دیده شد، اما این تفاوت از نظر آماری معنیدار نبود (0.054 = P).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.