پیشینه
صرع یک وضعیت شایع است. تقریبا 3% از جمعیت عمومی در مقطعی از زندگی خود مبتلا به صرع تشخیص داده میشوند (Rugg-Gunn 2012). با این حال، صرع بهطور قابلتوجهی در افراد دارای ناتوانیهای ذهنی شایعتر است، تخمینها از 14% تا 44% متغیر است (Bowley 2000). افراد مبتلا به ناتوانیهای ذهنی و صرع اغلب به خوبی جمعیت عمومی به داروهای ضد-صرع (antiepileptic drugs; AEDs) پاسخ نمیدهند، و اختلالات رفتاری نیز در آنها بیشتر دیده میشود. استفاده از AEDها را در این جمعیت مرور میکنیم.
ویژگیهای مطالعه
شواهد تا 2 سپتامبر 2014 بهروز است. مطالعات وارد شده اثربخشی مداخلات دارویی را در افراد مبتلا به صرع و ناتوانیهای ذهنی ارزیابی کردند. در مجموع، 14 مطالعه و دادههای 1116 شرکتکننده را در نسخه بهروز شده مرور حاضر وارد کردیم. پنج مطالعه توسط شرکتهای داروسازی تامین مالی شدند، هفت مطالعه اطلاعات کافی را در مورد نحوه تامین مالی خود ارائه ندادند و یک مطالعه عاری از سایر سوگیریها بود.
نتایج کلیدی
این مرور بهروز شده تائید میکند که در اکثر مواردی که جمعیتهای ناتوان ذهنی در کارآزماییهای AED شرکت کردند، کاهش متوسطی در دفعات تشنج و رهایی گاهبهگاه از تشنج به دست آمد. نسخه بهروز شده حاضر نشان داد که شرکتکنندگان در گروههای AED در مقایسه با گروههای کنترل بیشتر احتمال داشت کاهش 50% یا بیشتر را در دفعات تشنج گزارش کنند. نتایج همچنین نشان دادند که شرکتکنندگان گروه AED بیشتر احتمال داشت که از تشنج رهایی یابند و کاهش 50% یا بیشتر را در دفعات تشنج در مقایسه با شرکتکنندگان گروه دارونما گزارش کردند، اما این نتایج معنیدار نبودند. علاوه بر این، نتایج نسخه بهروز شده فعلی نشان میدهد که تعداد بیشتری از شرکتکنندگان در گروههای AED از درمان کنارهگیری کرده و عوارض جانبی را در مقایسه با گروه دارونما گزارش کردند، اما این نتایج نیز معنیدار نبودند. در مواردی که عوارض جانبی گزارش شد، به نظر میرسید که مشابه عوارضی بود که در افراد بدون ناتوانیهای ذهنی دیده شد و بنابراین مختص این جمعیت نبود.
بهطور خلاصه، این مرور بهطور گستردهای از استفاده از AEDها برای کاهش دفعات تشنج در بیماران مبتلا به صرع مقاوم و ناتوانیهای ذهنی حمایت میکند. به نظر میرسد عوارض جانبی ایجاد شده همانند عوارضی است که در افراد مبتلا به صرع بدون ناتوانیهای ذهنی رخ داده و بروز عوارض جانبی رفتاری منجر به ترک درمان نیز نادر هستند.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد ارائه شده در مرور حاضر در سطح پائین تا متوسط است. تنوع زیادی بین مطالعات وجود دارد چرا که مطالعات مختلف از AEDهای مختلف استفاده کرده و پیامدهای متفاوتی را گزارش کردند. به دلیل ناهمگونی بین مطالعات، همه مطالعات قابل گنجاندن در متاآنالیز نبودند. بنابراین آنالیز آماری در نسخه بهروز شده فعلی محدود است.
بهطور کلی به نظر میرسد که مطالعات بسیار کمی با کیفیت بالا برای ارزیابی مداخلات دارویی در افراد مبتلا به صرع و ناتوانیهای ذهنی وجود دارد. امیدواریم پژوهشهای بیشتری در این زمینه انجام شود تا درک کاملتری از موضوع ارائه شود.
این مرور بهطور گستردهای از استفاده از AEDها برای کاهش دفعات تشنج در افراد مبتلا به صرع مقاوم و ناتوانیهای ذهنی حمایت میکند. شواهد حاکی از آن است که عوارض جانبی، مشابه مواردی است که در جمعیت عمومی رخ میدهند و عوارض جانبی رفتاری که منجر به قطع مصرف شود نادر است؛ با این حال، دیگر عوارض جانبی مورد پژوهش قرار نگرفتهاند.
شیوع صرع میان افراد مبتلا به ناتوانیهای ذهنی بسیار بیشتر از جمعیت عادی است. تشنجها در این جمعیت اغلب پیچیده و مقاوم به درمان بوده و داروهای ضد-صرع ممکن است تاثیر عمیقی بر رفتار فرد بیمار داشته باشند (Kerr 1997).
این یک نسخه بهروز شده از مرور کاکرین است که برای اولین بار در سال 2007 شماره 3 منتشر شد.
ارزیابی دادههای موجود از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) در مورد اثربخشی مداخلات داروهای ضد-صرع (antiepileptic drug; AED) در افراد مبتلا به صرع و ناتوانیهای ذهنی.
برای آخرین نسخه بهروز شده این مرور، پایگاه ثبت تخصصی گروه صرع در کاکرین (2 سپتامبر 2014)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) از طریق پایگاه ثبت آنلاین مطالعات کاکرین (CRSO) (2 سپتامبر 2014)؛ MEDLINE (Ovid، از 1946 تا 3 سپتامبر 2014)؛ و PsycINFO (EBSCOhost؛ از 1887 تا 3 سپتامبر 2014) را جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و شبه-تصادفیسازی و کنترل شده (RCTs) را در مورد نقش مداخلات دارویی برای افراد مبتلا به صرع و ناتوانی یادگیری وارد مرور کردیم.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کیفیت کارآزمایی را ارزیابی و دادهها را استخراج کردند. برای کسب اطلاعات بیشتر با نویسندگان مطالعه تماس گرفتیم. صرع/تشنج، پیامدهای رفتاری و شناختی، همچنین کیفیت زندگی و عوارض جانبی را ارزیابی کردیم.
تعداد 14 RCT (1116 شرکتکننده) را در این مرور وارد کردیم. دادهها ناهمگون بوده و آنالیز توصیفی ارائه میشود. در اکثر مواردی که داروهای ضد-صرع (antiepileptic drugs; AEDs) در این جمعیت مورد آزمایش قرار گرفتند، کاهش متوسطی را در دفعات تشنج یافتیم، که نرخ پاسخدهندگان در گروه درمان در مقایسه با دارونما (placebo) بهطور قابلتوجهی (کاهش 50% یا بیشتر) بالاتر بود، در برخی از مطالعات، بروز بیشتری از وضعیت بدون تشنج در گروه درمان گزارش شد. بهطور کلی، AEDهایی که در جمعیت عمومی مبتلا به صرع موثر هستند، برای صرع مقاوم در افراد دارای ناتوانیهای ذهنی نیز موثر هستند. اظهارنظر در مورد اثربخشی نسبی داروها امکانپذیر نیست و این امر اتخاذ تصمیمات بالینی را دشوار میکند.
در شرایط کارآزمایی، بیماران در اکثر موارد به درمان ادامه دادند. گروههای دارونما اغلب دچار عوارض جانبی کمتری شدند. در مواردی که عوارض جانبی رخ داد، به نظر میرسید که شبیه به عوارض ایجاد شده در جمعیت عمومی بود. روشهایی که از طریق آن عوارض جانبی رکورد و گزارش شدند احتمالا متناقض بوده، و این امر منجر به تنوع بسیار زیادی بین مطالعات شده است. این موضوع مشکلساز است زیرا تفسیر بالینی مرتبط با این یافتهها محدود است.
کیفیت شواهد ارائه شده در مرور حاضر در سطح پائین تا متوسط است. علاوه بر این، اکثر مطالعات فاقد معیارهای قابل اعتماد از تشدید رفتاری بودند یا از معیارهای غیر-قابل اعتماد استفاده کردند. با این حال، در جایی که اندازهگیری شد، تاثیر آشکار کمی بر رفتار از نظر اختلال رفتاری مشاهده شد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.