پیشینه
اسکیزوفرنی schizophrenia) یک بیماری جدی روانی است که در آن افراد دچار هذیان (افکار/ایده‌های عجیب و غریب) و/یا توهم (شنیدن یا دیدن چیزهایی که واقعی نیستند) می‌شوند. اینها اغلب به عنوان نشانه‌های مثبت یا حاد در نظر گرفته می‌شوند. هم‌چنین این افراد دچار نشانه‌های منفی یا مزمن می‌شوند که معمولا نشانه‌های حاد را به دنبال دارد. اینها می‌توانند شامل کنار گذاشتن ارتباط اجتماعی، عدم علاقه به فعالیت‌های روزمره، افسردگی و هم‌چنین مشکلات مربوط به پردازش حافظه و فکر باشند.
درمان معمولا شامل یک بسته مراقبتی از داروهای شناخته شده به عنوان آنتی‌سایکوتیک‌ها، و در صورت لزوم، درمان‌های اضافی مانند درمان شناختی رفتاری، آموزش روانی یا کاردرمانی است.
آنتی‌سایکوتیک‌های بسیار مختلفی در دسترس هستند؛ دانستن اینکه چگونه هریک از داروها در مقایسه با عدم درمان یا دارونما (درمان ساختگی) و با سایر آنتی‌سایکوتیک‌ها موثر واقع می‌شود، مهم است. این مرور فرم خوراکی آنتی‌سایکوتیک زوکلوپنتیکسول دیهیدروکلرید (zuclopenthixol dihydrochloride) را با سایر آنتی‌سایکوتیک‌ها و دارونما (placebo) مقایسه می‌کند.
جست‌وجو برای شواهد
یک جست‌وجوی الکترونیک در تاریخ 9 جون 2015 انجام شد، و به دنبال کارآزمایی‌هایی بود که افراد مبتلا به اسکیزوفرنی را برای قرار گرفتن در گروه‌های درمان که یا زوکلوپنتیکسول دی‌هیدروکلراید یا دارونما یا یک آنتی‌سایکوتیک دیگر دریافت کردند، تصادفی‌سازی کرده بودند.
شواهد موجود
نویسندگان مرور 20 کارآزمایی را با 1850 شرکت‌کننده پیدا کردند. اکثر این شرکت‌کنندگان بیماران بیمارستان‌های روان‌پزشکی بودند.
کارآزمایی‌ها زوکلوپنتیکسول دی‌هیدروکلراید خوراکی را با دارونما و نه مورد از آنتی‌سایکوتیک‌های خوراکی دیگر (کلرپرومازین (chlorpromazine)، کلورپروتیکسن (chlorprothixene)، کلوزاپین (clozapine)، هالوپریدول (haloperidol)، پرفنازین (perphenazine)، ریسپریدون (risperidone)، سولپیرید (sulpiride)، تریوتیکسن (thiothixene) و تریفلوپرازین (trifluoperazine)) مقایسه کردند. هم‌چنین کارآزمایی‌هایی یافت شد که زوکلوپنتیکسول دی‌هیدروکلراید خوراکی را با زوکلوپنتیکسول دی‌هیدروکلراید تزریقی مقایسه کرد و برخی نیز دو نسخه متفاوت از زوکلوپنتیکسول دی‌هیدروکلراید را مقایسه کردند.
نویسندگان مرور علاقه‌مند به یافتن شواهدی برای نشان دادن تاثیر زوکلوپنتیکسول دیهیدروکلرید بر هفت پیامد اصلی شدند: وضعیت عمومی، وضعیت روحی، عوارض جانبی، مرگ‌ومیر، مدت بستری در بیمارستان، ترک زودهنگام مطالعه و عملکرد کلی. متاسفانه بسیاری از داده‌های ارائه شده توسط این کارآزمایی‌ها غیر-قابل استفاده بودند، داده‌ها فقط برای وضعیت عمومی، وضعیت روحی، ترک زودهنگام مطالعه و عوارض جانبی اختلالات حرکتی در دسترس بود. کارآزمایی‌هایی که برای مقایسه زوکلوپنتیکسول دی‌هیدروکلراید با سولپیرید و تریفلوپورازین انجام شد هیچ داده قابل استفاده‌ای را برای هر یک از این پیامدهای اصلی فراهم نیاورد.
نتایج کلی نشان می‌دهد که تاثیر زوکلوپنتیکسول دی‌هیدروکلروئید بر وضعیت عمومی و روحی، و تعداد شرکت‌کنندگانی که در ابتدا مطالعه را ترک می‌کنند، شبیه سایر آنتی‌سایکوتیک‌هایی است که در بالا ذکر شد.
زوکلوپنتیکسول دی‌هیدروکلراید ممکن است باعث اختلالات حرکتی بیشتری نسبت به کلوزاپین، ریسپریدون یا پرفنازین شود، اما در مقایسه با داروهای دیگر یا دارونما تفاوتی وجود نداشت.
نتیجه‌گیری‌ها
شواهد موجود در حال حاضر از کیفیت بسیار پائین تا پائینی برخوردار هستند و بنابراین معنای آن نامشخص است. داده‌ها برای بسیاری از پیامدهای مهم در دسترس نیست و نتیجه‌گیری در مورد اثربخشی کلی زوکلوپنتیکسول دی‌هیدروکلراید مشکل است.
شواهد موجود نشان می‌دهد که زوکلوپنتیکسول دی‌هیدروکلراید در درمان نشانه‌های اسکیزوفرنی بدتر از دیگر آنتی‌سایکوتیک‌ها نیست، با این وجود، پیش از اینکه نتیجه‌گیری‌های دقیقی انجام شود، انجام کارآزمایی‌های بیشتری که داده‌های با کیفیت را ارائه می‌دهند، ضروری است.
به نظر می‌رسد زوکلوپنتیکسول دی‌هیدروکلراید EPSEهای بیشتری را نسبت به کلوزاپین، ریسپریدون یا پرفنازین ایجاد می‌کند؛ اما در مقایسه با دارونما (placebo) یا کلرپرومازین EPSEها تفاوت نداشتند. زمانی که زوکلوپنتیکسول دی‌هیدروکلراید با سولپیرید مقایسه شد؛ تعداد مشابهی از افراد نیاز به خواب‌آور/آرام‌بخشی دارند و وقتی که ایزومرهای آن مقایسه شد تعداد مشابهی از عوارض جانبی گزارش شده یافت شد. مقایسه‌های دیگر، داده‌های مربوط به تاثیر جانبی را گزارش ندادند.
داده‌های گزارش شده نشان می‌دهد که زوکلوپنتیکسول دی‌هیدروکلراید در مقایسه با دارونما، کلرپرومازین، کلروپتیکسن، کلوزاپین، هالوپریدول، پرفنازین، سولپیرید، تیوتیکسن، تریفلوپرازین، نگهداری شده و ایزومرها هیچ تفاوتی در وضعیت روحی یا عمومی ندارد. زوکلپنتیکسول دی‌هیدروکلراید، وقتی که با ریسپریدون مقایسه می‌شود، زمانی موفق می‌شود که با استفاده از PANSS در کوتاه-مدت، نه در میان-مدت، ارزیابی شود.
داده‌هایی که از مطالعات وارد شده استخراج می‌شوند عمدتا متضاد، و دارای کیفیت بسیار پائین تا پائین هستند، که نتیجه‌گیری‌های دقیق را دشوار می‌سازد. طبق این متاآنالیز تکرار تجویز آن بعید به نظر می‌رسد. توصیه کردن هرگونه روش خاص از عمل درباره عوارض جانبی دارو به غیر از پایش، با استفاده از مقیاس‌های رتبه‌بندی و ارزیابی بالینی، و تجویز بر اساس مورد به مورد نیز امکان‌پذیر نیست.
مطالعات بیشتری لازم است تا این موضوع را با مقایسه‌های ضد-روان‌پریشی بیشتر برای پیامدهای فعلی مرتبط پوشش دهد.
زوکلوپنتیکسول دی‌هیدروکلراید (zuclopenthixol dihydrochloride) خوراکی (کلوپیکسول) (Clopixol) یک درمان ضد-روان‌پریشی برای افرادی است که نشانه‌های روانی دارند، به ویژه افرادی که مبتلا به اسکیزوفرنی هستند (schizophrenia). این موضوع با سندرم نورولپتیک بدخیم (neuroleptic malignant syndrome)، طولانی شدن فاصله QTc، واکنش‌های اکستراپیرامیدال (extra-pyramidal)، ترومبوآمبولی وریدی همراه است و ممکن است پاسخ‌های انسولین و گلوکز را تغییر دهد.
تعیین تاثیرات زوکلوپنتیکسول دی‌هیدروکلراید در درمان اسکیزوفرنی.
ما پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی گروه اسکیزوفرنی در کاکرین را جست‌وجو کردیم (آخرین جست‌وجو 09 جون 2015). هیچ گونه محدودیت‌های زبان، تاریخ، نوع مقاله یا وضعیت انتشار برای ورود رکوردها به این پایگاه ثبت وجود نداشت.
تمام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) که بر زوکلوپنتیکسول دیهیدروکلرید در درمان اسکیزوفرنی تمرکز داشتند. کارآزمایی‌هایی را وارد کردیم که معیارهای ورود ما را داشتند و داده‌های قابل استفاده را گزارش می‌کردند.
داده‌ها را به‌طور مستقل از هم استخراج کردیم. برای پیامدهای دو-حالتی، خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) آن را بر مبنای قصد درمان (intention-to-treat) محاسبه کردیم. برای داده‌های پیوسته، تفاوت میانگین (MD) بین گروهها و 95% CI آن را تخمین زدیم. از مدل اثرات-تصادفی برای تجزیه‌و‌تحلیل‌ها استفاده کردیم. خطر سوگیری (bias) را برای مطالعات وارد شده ارزیابی کرده و جداول «خلاصه‌ای از یافته‌ها» را با استفاده از روش درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ایجاد کردیم.
20 کارآزمایی را با 1850 شرکت‌کننده تصادفی‌سازی شده وارد کردیم. داده‌ها در 12 مقایسه، به طور عمده در کوتاه-مدت (تا 12 هفته) و جمعیت بستری، گزارش شده بود. به طور کلی خطر سوگیری (bias) برای مطالعات وارد شده، از پائین تا نامشخص متغیر بود.
داده‌ها برای بسیاری از پیامدهای از پیش اعلام شده ما قابل دسترسی نبودند. هیچ داده‌ای در مورد مقایسه، برای مرگ‌ومیر، مدت بستری در بیمارستان و عملکرد کلی، در دسترس نبود.
زوکلوپنتیکسول دیهیدروکلرید در برابر:
1. دارونما
اختلالات حرکتی (EPSEs) بین گروهها مشابه بود (RCT 1؛ 28 = n؛ RR: 6.07؛ 95% CI؛ 0.86 تا 43.04؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). تفاوت واضحی در تعداد افرادی که مطالعه را زود ترک می‌کنند وجود نداشت (RCT 2؛ 100 = n؛ RR: 0.29؛ 95% CI؛ 0.01 تا 6.60؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین).
2.کلرپرمازین (chlorpromazine)
تفاوت واضحی برای پیامدهای وضعیت عمومی پیدا نشد (میانگین نمره نقطه پایانی CGI-SI) (1 RCT؛ 60 = n؛ MD: 0.00؛ 95% CI؛ 0.49 - تا 0.49) یا اختلالات حرکتی (EPSEs)؛ (RCT 3؛ 199 = n؛ RR: 0.94؛ 95% CI؛ 0.61 تا 1.45)، هر دو شواهد با کیفیت بسیار پائین. بیشتر افراد مطالعه گروه زوکلوپنتیکسول را به هر دلیلی زود ترک کردند (RCT 6؛ 766 = n؛ RR: 0.54؛ 95% CI؛ 0.36 تا 0.81؛ شواهد با کیفیت پائین).
3. کلروپروتیکسن (chlorprothixene)
تفاوت واضحی در تعداد افرادی که مطالعه را به هر دلیلی زود ترک کردند وجود نداشت (RCT 1؛ 20 = n؛ RR: 1.00؛ 95% CI؛ 0.34 تا 2.93؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین).
4. کلوزاپین (clozapine)
داده‌های قابل استفاده ارائه نشد.
5. هالوپریدول (haloperidol)
تفاوت معناداری بین گروه‌های درمان که برای پیامدهای نمره وضعیت عمومی پیدا شده بودند (میانگین CGI نمره نقطه پایانی) (RCT 1؛ 49 = n؛ MD: 0.13؛ 95% CI؛ 0.30 - تا 0.55) یا مطالعه را زود ترک کرده بودند (RCT 2؛ 141 = n؛ RR: 0.99؛ 95% CI؛ 0.72 تا 1.35) وجود نداشت، هر دو شواهد با کیفیت بسیار پائین.
6. پرفنازین (perphenazine)
افرادی که زوکلوپنتیکسول دریافت می‌کردند احتمالا در کوتاه-مدت، نیاز بیشتری به EPSEها نسبت به پروپرانازین داشتند (RCT 1؛ 50 = n؛ RR: 1.90؛ 95% CI؛ 1.12 تا 3.22؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). تعداد مشابهی از افراد مطالعه را زود ترک کردند (RCT 2؛ 104 = n؛ RR: 0.63؛ 95% CI؛ 0.27 تا 1.47؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین).
7. ریسپریدون (risperidone)
افرادی که زوکلوپنتیکسول دریافت می‌کردند، نسبت به ریسپریدون، احتمالا نیاز بیشتری به داروها برای EPSEها داشتند (RCT 1؛ 98 = n؛ RR: 1.92؛ 95% CI؛ 1.12 تا 3.28؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). تفاوت معناداری در تعداد افرادی که مطالعه را زود ترک کرده بودند (RCT 3؛ 154 = n؛ RR: 1.30؛ 95% CI؛ 0.84 تا 2.02) یا در وضعیت روحی (میانگین نمره کلی نقطه پایانی PANSS)؛ (RCT 1؛ 25 = n؛ MD: -3.20؛ 95% CI؛ 7.71- تا 1.31؛ هر دو شواهد با کیفیت بسیار پائین) وجود نداشت.
8. سولپیرید (sulpiride)
تفاوت معناداری برای وضعیت عمومی (میانگین CGI نمره نقطه پایانی) (RCT 1؛ 61 = n؛ RR: 1.18؛ 95% CI؛ 0.49 تا 2.85؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، نیاز به خواب‌آور/آرام‌بخش (RCT 1؛ 61 = n؛ RR: 0.60؛ 95% CI؛ 0.27 تا 1.32؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) یا کسانی که مطالعه را زود ترک کردند (RTC 1؛ 61 = n؛ RR: 2.07؛ 95% CI؛ 0.97 تا 4.40؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) پیدا نشد.
9. تیوتیکسن (thiothixene)
تفاوت معناداری برای پیامدهای وضعیت عمومی (میانگین CGI نمره نقطه پایانی) (RCT 1؛ 20 = n؛ RR: 0.50؛ 95% CI؛ 0.17 تا 1.46) یا زود ترک کردن مطالعه پیدا نشد (RCT 1؛ 20 = n؛ RR: 0.57؛ 95% CI؛ 0.24 تا 1.35) هر دو شواهد با کیفیت بسیار پائین.
10. تریفلوپرازین (trifluoperazine)
داده‌های قابل استفاده ارائه نشد.
11. زوکلوپنتیکسول نگهداری شده (zuclopenthixol depot
تفاوت معناداری در افرادی که مطالعه را زود ترک کرده بودند، وجود نداشت (RCT 1؛ 46 = n؛ RR: 1.95؛ 95% CI؛ 0.36 تا 10.58؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)
12. زوکلوپنتیکسول دی‌هیدروکلراید (ایزومر سیس z) در برابر زوکلوپنتیکسول (ایزومر سیس z/ترانس e)
تفاوت‌های معنی‌داری در عوارض جانبی گزارش شده (RCT 1؛ 57 = n؛ RR: 1.34؛ 95% CI؛ 0.82 تا 2.18؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) و در تعداد افرادی که مطالعه را زود ترک کردند (RCT 4؛ 140 = n؛ RR: 2.15؛ 95% CI؛ 0.49 تا 9.41؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) وجود نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.