بلفاریت (blepharitis) که به عنوان التهاب پلکها تعریف میشود، یک بیماری شایع چشمی است و هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تاثیر قرار میدهد. بلفاریت را میتوان به روشهای مختلفی طبقهبندی کرد. اولین معیار طبقهبندی بر اساس مدت زمان فرایند بیماری است: بلفاریت حاد یا مزمن. دوم، طبقهبندی بر اساس محل آناتومیک بیماری است: قدامی یا جلوی چشم (مانند بلفاریت استافیلوکوک (staphylococcal) و سبوروئیک (seborrheic)) و خلفی یا پشت چشم (مانند اختلال عملکرد غده میبومین (meibomian gland dysfunction; MGD)). این مرور بر بلفاریت مزمن تمرکز دارد و بلفاریت قدامی و خلفی را طبقهبندی میکند. تعداد 34 مطالعه (2169 شرکتکننده مبتلا به بلفاریت) در این مرور وارد شدند، که 20 مورد آنها شامل شرکتکنندگان مبتلا به بلفاریت قدامی و 14 مورد شامل شرکتکنندگان مبتلا به بلفاریت خلفی بودند. نتایج نشان دادند مصرف آنتیبیوتیکهای موضعی در تسکین علامتی و در ریشهکنی باکتریها از حاشیه پلک در بلفاریت قدامی، موثر بودند. هیچ تفاوتی میان انواع آنتیبیوتیکهای موضعی مورد استفاده وجود نداشت. همچنین استروئیدهای موضعی تا حدی تسکین علامتی را فراهم آوردند؛ با این حال، در از بین بردن باکتریها موثر نبودند. رعایت بهداشت پلک، از جمله کمپرس گرم و اسکراب پلک، تا حدی موجب تسکین علامتی، هم در بلفاریت قدامی و هم در بلفاریت خلفی، شد. بهطور کلی، شواهد قوی برای هیچیک از درمانها در زمینه درمان قطعی بلفاریت مزمن وجود ندارد. برای ارزیابی اثربخشی درمانهای بلفاریت، با توجه ویژه به تشخیص و طبقهبندی کافی بیماری، پژوهشهای بیشتری باید انجام شوند.
با وجود شناسایی 34 کارآزمایی مرتبط با درمان بلفاریت، شواهد قوی برای هیچیک از درمانها در زمینه درمان قطعی بلفاریت مزمن وجود ندارد. محصولات تجاری بدون ارایه شواهد کافی از اثربخشی آنها، به مصرفکنندگان عرضه و برای بیماران تجویز میشوند. برای ارزیابی اثربخشی چنین درمانهایی، به انجام پژوهشهای بیشتری نیاز است. هر RCTای که برای این منظور طراحی میشود، باید شرکتکنندگان را بر اساس نوع بیماری (مانند بلفاریت استافیلوکوک یا MGD) تفکیک کند تا عدم تعادل میان گروهها به حداقل برسد (خطاهای نوع I) و قدرت آماری برای آنالیزها حاصل شود (پیشگیری از خطاهای نوع II). مداخلات پزشکی و محصولات تجاری باید با اقدامات بهداشتی متداول پلک، مانند کمپرس گرم و شستوشوی حاشیه پلک، مقایسه شوند تا اثربخشی آنها تعیین شود، همچنین مقایسه سر-به-سر برای نشان دادن اثربخشی نسبی میان درمانها صورت گیرد. پیامدهای مورد نظر باید بیمار-محور بوده و با استفاده از پرسشنامهها یا مقیاسهای معتبر اندازهگیری شوند. مهم است که شرکتکنندگان به صورت طولانیمدت، حداقل به مدت یک سال، پیگیری شوند تا بتوان پیامدهای مزمن را به درستی ارزیابی کرد.
بلفاریت (blepharitis)، یک وضعیت التهابی همراه با خارش، قرمزی، پوستهپوسته شدن (flaking) پوست و کبره بستن (crusting) پلکها، یک بیماری چشمی شایع است که هم کودکان و هم بزرگسالان را درگیر میکند. این وضعیت در تمامی گروههای قومی و سنی شایع است. هرچند بلفاریت یک وضعیت نادر است، میتواند منجر به تغییرات دائمی در حاشیه پلک یا از دست دادن بینایی به دلیل کراتوپاتی (keratopathy) سطحی (اختلال قرنیه)، نئوواسکولاریزاسیون (neovascularization) قرنیه و زخم قرنیه شود. مهمتر از همه، بلفاریت اغلب باعث بروز نشانههای چشمی قابل توجهی مانند سوزش، تحریک، اشکریزی، و قرمزی چشم، همچنین مشکلات بینایی مانند فوتوفوبیا (photophobia) و تاری دید میشود. اتیوپاتوژنز (etiopathogenesis) دقیق این بیماری هنوز ناشناخته است، اما احتمالا چند عاملی بوده و شامل عفونتهای مزمن و با درجه پائین چشم با باکتریها، آلودگی به برخی انگلها مانند دمودکس (demodex) و بیماریهای التهابی پوست مانند آتوپی (atopy) و سبوره (seborrhea) میشود. بلفاریت را میتوان به روشهای مختلفی طبقهبندی کرد. اولین معیار طبقهبندی بر اساس مدت زمان فرایند بیماری است: بلفاریت حاد یا مزمن. دوم، طبقهبندی بر اساس محل آناتومیک بیماری است: قدامی یا جلوی چشم (مانند بلفاریت استافیلوکوک (staphylococcal) و سبوروئیک (seborrheic)) و خلفی یا پشت چشم (مانند اختلال عملکرد غده میبومین (meibomian gland dysfunction; MGD)). این مرور بر بلفاریت مزمن تمرکز دارد و بلفاریت قدامی و خلفی را طبقهبندی میکند.
بررسی اثربخشی مداخلات در درمان بلفاریت مزمن.
بانکهای اطلاعاتی CENTRAL (شامل پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه چشم و بینایی در کاکرین) ( کتابخانه کاکرین ، سال 2012، شماره 1)؛ MEDLINE (ژانویه 1950 تا فوریه 2012)؛ EMBASE (ژانویه 1980 تا فوریه 2012)؛ متا رجیستر کارآزماییهای کنترلشده ( m RCT) ( www.controlled-trials.com )؛ ClinicalTrials.gov ( www.clinicaltrials.gov ) و پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (ICTRP) ( www.who.int/ictrp/search/en ) را جستوجو کردیم. برای شناسایی مطالعات بیشتر انجامشده در این زمینه، که در جستوجوهای الکترونیکی شناسایی نشدند، فهرست منابع مطالعات واردشده را جستوجو کردیم. در جستوجوهای الکترونیکی برای یافتن کارآزماییها، هیچ محدودیتی از نظر تاریخ یا زبان نگارش اعمال نشد. بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی آخرینبار در 9 فوریه 2012 جستوجو شدند.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) و کارآزماییهای شبه-تصادفیسازی و کنترلشدهای (CCT) را وارد این مرور کردیم که شرکتکنندگان آنها، بزرگسالان در سنین 16 سال یا بالاتر بودند که از نظر بالینی مبتلا به بلفاریت مزمن تشخیص داده شدند. همچنین کارآزماییهایی را وارد کردیم که در آنها، شرکتکنندگان مبتلا به بلفاریت مزمن، زیرمجموعهای از شرکتکنندگان وارد شده در مطالعه بودند و دادهها بهطور جداگانه برای این شرکتکنندگان گزارش شدند. مداخلات ارایهشده درون محدوده این مرور شامل درمان طبی و اقدامات بهداشتی پلک بودند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم نتایج جستوجو را ارزیابی کرده، همچنین مطالعات دارای متن کامل را از نظر واجد شرایط بودن مرور کرده، و به بررسی خطر سوگیری (bias) و استخراج دادهها پرداختند. دادهها برای مطالعاتی که مداخلات مشابه را مقایسه کرده و پیامدهای مشابه را با زمانبندی مشابه گزارش کردند، متاآنالیز شدند. در غیر این صورت، نتایج مطالعات واردشده، در متن خلاصه شدند.
تعداد 34 مطالعه (2169 شرکتکننده مبتلا به بلفاریت) وارد این مرور شدند: 20 مطالعه (14 مورد RCT و 6 مورد CCT) شامل 1661 شرکتکننده مبتلا به بلفاریت قدامی یا مختلط و 14 مطالعه (12 مورد RCT و 2 مورد CCT) شامل 508 شرکتکننده مبتلا به بلفاریت خلفی (MGD) بودند. به دلیل وجود ناهمگونی (heterogeneity) در ویژگیهای مطالعه بین مطالعات واردشده، دورههای پیگیری و انواع مداخلات، مقایسهها و شرایط شرکتکنندگان، توانایی ما برای انجام متاآنالیز محدود بود. نتایج نشان دادند مصرف آنتیبیوتیکهای موضعی در تسکین علامتی و همچنین در ریشهکنی باکتریها از حاشیه پلک در بلفاریت قدامی، موثر بودند. رعایت بهداشت پلک ممکن است در تسکین علامتی بلفاریت قدامی و خلفی موثر باشد. اثربخشی دیگر درمانهای بلفاریت، مانند استروئیدهای موضعی و آنتیبیوتیکهای خوراکی، قطعی نبود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.