در گذشته از رزرپین (reserpine) که عصاره ریشه گیاه طبیعی Rauwolfia serpentina است، به عنوان درمان خط اول برای کاهش فشار خون استفاده میشده است. امروزه به عنوان درمان خط دوم کمتر استفاده میشود. هدف این مرور، بررسی اثربخشی رزرپین به عنوان عامل خط اول در کاهش فشار خون در هیپرتانسیون اولیه است. این روش شامل یافتن و خلاصه کردن بهترین شواهد موجود از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده است. همانطور که در نمودار خطر سوگیری (bias) نشان داده شد، کیفیت مطالعات وارد شده را بر اساس روشهای کلی تصادفیسازی و کورسازی قابل قبول، منطقی در نظر گرفتیم. ما پی به نقطه ضعف مطالعاتی بردیم که توضیحات دقیقی از روشها یا نتایج ارائه نکردند، چرا که امکان وجود سوگیری بالقوه گزارشدهی ناشی از گزارش انتخابی یا سایر سوگیریها مانند عدم پنهانسازی تخصیص را به وجود میآورند. برای اطمینان از این که ما فقط شواهد با کیفیت خوب را وارد میکنیم، در صورت وجود شواهد روشن، فقط یک مطالعه را با کیفیت بالا طبقهبندی کردیم، تمام تلاشها برای این است تا اطمینان حاصل شود که از طریق پنهانسازی تخصیص و کورسازی در طول مطالعه، نه شرکتکننده و نه پزشکان یا ارزیابان، از اینکه شرکتکننده چه دارویی مصرف میکند آگاه نباشند.
این متاآنالیز سیستماتیک نتیجه گرفت که رزرپین در کاهش فشار خون سیستولیک به عنوان عامل خط اول موثر است. درجه این تاثیر خفیف تا متوسط بود. از آنجایی که چهار مطالعه وارد شده، طیف وسیعی از دوزها را مورد بررسی قرار ندادند، هیچ دادهای برای پی بردن به پاسخ مرتبط با دوز در فشار خون در دسترس نبود. دادههای کافی برای ارزیابی عوارض جانبی ناشی از درمان با رزرپین در دسترس نبود. این نسخه بهروز شده، مطالعات جدید را نشان نداد؛ به این ترتیب، نتیجهگیریهای این مرور بدون تغییر باقی ماند و بهروزترین شواهد را نشان داد که تا اکتبر 2016 بهروز است.
رزرپین در کاهش SBP، اثربخشی تقریبا مشابهی با سایر داروهای خط اول آنتیهیپرتانسیو دارد. با این وجود، به دلیل کم بودن تعداد کارآزماییهای وارد شده، نتوانستیم نتیجهگیریهای قطعی در مورد الگوی پاسخ دارویی به دوز به دست بیاوریم. RCTهای بیشتری، برای ارزیابی تاثیرات رزرپین بر فشار خون و تعیین پروفایل ایمنی ویژگیهای مربوط به دوز پیش از استفاده از این دارو در درمان هیپرتانسیون اولیه، مورد نیاز هستند.
امروزه عوامل آنتیهیپرتانسیو زیادی برای درمان هیپرتانسیون اولیه وجود دارد (فشار خون سیستولیک ≤ 140 میلیمتر جیوه یا فشار خون دیاستولیک ≥ 90 میلیمتر جیوه یا هر دو). کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) برای بررسی شواهد مربوط به این عوامل انجام شده است. برای مثال، شواهد قوی حاصل از RCTها وجود دارد که نشان میدهد تیازیدها (thiazides)، مورتالیتی و موربیدیتی را کاهش میدهند. بعضی از این کارآزماییها از رزرپین (reserpine)، به عنوان درمان خط دوم استفاده کردند. با این حال، کاهش فشار خون مرتبط با دوز با این عامل دارویی شناخته شده نیست.
هدف اولیه این مرور، تعیین میزان اثربخشی مرتبط با دوز رزرپین در برابر دارونما (placebo) یا عدم درمان در کاهش فشار خون سیستولیک (systolic blood pressure; SBP) یا فشار خون دیاستولیک (diastolic blood pressure; DBP) یا هر دو بود.
هدف ما همچنین بررسی تاثیرات مرتبط با دوز رزرپین بر میانگین فشار خون شریانی (mean arterial blood pressure; MAP) و ضربان قلب (heart rate; HR) و همچنین تاثیرات مرتبط با دوز در خروج از درمان به دلیل حوادث جانبی بود.
ما پایگاه ثبت تخصصی گروه هیپرتانسیون در کاکرین (از ژانویه 1946 تا اکتبر 2016)؛ CENTRAL (سال 2016، شماره 10)؛ MEDLINE (از ژانویه 1946 تا اکتبر 2016)؛ Embase (از ژانویه 1974 تا اکتبر 2016) و ClinicalTrials.gov (تمام دادهها تا اکتبر 2016) را جستوجو کردیم. همچنین استنادات ذکر شده در بخش منابع مطالعات بازیابی شده دنبال کردیم.
مطالعات وارد شده، در واقع کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) برای مقایسه تک-درمانی رزرپین با دارونما (placebo) یا عدم درمان بین شرکتکنندگان مبتلا به هیپرتانسیون اولیه بودند.
روشهای تصادفیسازی و پنهانسازی را ارزیابی کردیم. دادههای مربوط به کاهش فشار خون، ضربان قلب و خروج از درمان به دلیل بروز عوارض جانبی را استخراج و تجزیهوتحلیل کردیم.
چهار مورد RCT (با مجموع 237 شرکتکننده) یافتیم که معیارهای ورود را داشتند و هیچ کدام از آنها از طریق جستوجوی بهروز شده 2016 یافت نشدند. تاثیر کلی تجمعی، کاهشی را در فشار خون سیستولیک (SBP) شرکتکنندگان دریافت کننده رزرپین در مقایسه با دارونما نشان میدهد که اهمیت آماری دارد (تفاوت میانگین وزندهی شده (WMD): 7.92-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 14.05- تا 1.78-). به دلیل ناهمگونی قابل توجه در طول کارآزماییها، تاثیر معنیداری در فشار خون دیاستولیک (DBP)، میانگین فشار شریانی (MAP) و ضربان قلب (HR) یافت نشد. استفاده از رزرپین با دوز 0.5 میلیگرم/روز یا بیشتر، تاثیراتی بر SBP دارد. با این حال، به دلیل کم بودن تعداد کارآزماییها، نتوانستیم الگوی پاسخ دارویی به دوز را تعیین کنیم. ما نتوانستیم دادههای به دست آمده از کارآزماییهایی را که Rauwiloid را در برابر دارونما مورد آزمایش قرار داده بودند، با دادههای مربوط به رزرپین که از سه کارآزمایی باقیمانده به دست آمد، ترکیب کنیم. زیرا Rauwiloid عصاره آلکالوئیدی دیگری ازRauwolfia serpentina است و دوز استفاده شده با رزرپین قابل مقایسه نیست. هیچ کدام از این کارآزماییهای وارد شده، خروج از درمان به دلیل بروز عوارض جانبی را گزارش نکردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.